Principe
Spill-kits (zie Figuur 1) zijn compacte pakketten (containers, boxen, enz.) met lekbestrijdende materialen of sorptiematerialen om snel te kunnen ingrijpen op calamiteiten met potentiële bodemverontreiniging (lekkages, ondeugdelijke verpakking, morsen, enz.). Snel en gericht ingrijpen zal de schade aan werkomgeving en milieu tot een minimum beperken. Net daarom worden ze op strategische plaatsen opgeslagen (waar de kans op lekken het hoogst is) en zijn ze onmisbaar in interventieplannen.
Uitvoeringsvormen
De samenstelling, grootte en vorm van spill-kits varieert sterk (bron: Arivic):
- De samenstelling is afhankelijk van de locatie en de aard van de mogelijke lekken.
- De grootte is afhankelijk van de opnamecapaciteit die vereist is om een mogelijke spill te kunnen bestrijden (vaak berekend).
- De vorm is afhankelijk van de plaats van opslag en verwachte mobiliteit (al dan niet met wielen, vastgemaakt aan een muur, …).
De sterke variatie maakt dat ze meestal op maat worden samengesteld. In veel gevallen volstaat een eenvoudige spill-kit met ab- of adsorptiemateriaal, veiligheidsmateriaal en vuilniszakken. Maar afhankelijk van de situatie zijn soms (heel) specifieke materialen vereist. Enkele voorbeelden. Er zijn speciale spill-kits voor de opname van olie en aanverwante vloeistoffen die niet geschikt zijn voor het opnemen van water, maar eveneens uitvoeringen die enkel voorzien zijn voor het opnemen van water. Aan waterlopen of dokken worden dan weer oliekeerschermen en skimmers toegevoegd aan de spill-kits.
Sorptiematerialen
Sorptiematerialen zorgen voor een snelle verwijdering van verontreinigingen (oliën, zuren, basen, ...), zodat deze de tijd niet krijgen om zich verder te verspreiden naar water, lucht en bodem. Er zijn sorptiematerialen beschikbaar in verschillende uitvoeringen en voor verschillende types van vloeistoffen. Enkele voorbeelden: doeken, rollen, microvezels, korrels, poeders (bv. actief kool), vatendeksels, zaagmeel, slangen enz. Bedrijven moeten de voorziene sorptiematerialen afstemmen op de stoffen die ze gebruiken.
Oliekeerschermen en skimmers
Oliekeerschermen bieden de mogelijkheid om verontreiniging op het water in te dijken en ervoor te zorgen dat het niet verder verspreidt naar o.a. de bodem. Een skimmer kan vervolgens de ingedamde verontreiniging opzuigen naar een reservoir. Let op: voor volledige verwijdering zijn nog extra sorptiematerialen vereist (louter mechanische opruiming).
Afdichters
Afdichters voorkomen de verspreiding van verontreinigingen naar afvoerleidingen, opvangpunten en rioolstelsels, die de vervuiling verdelen over een veel groter oppervlak. De afdichters gaan van eenvoudige riool- en ballonafdichters tot complexe rioolafsluitersets.
Persoonlijke bescherming
Tijdens het aanpakken van verontreinigingen, die vaak erg schadelijk zijn voor mens en milieu, staat veiligheid voorop. Spill-kits bevatten daarom verschillende veiligheidsmaterialen, zowel eenvoudig (veiligheidsbrillen en handschoenen) als zeer specifiek (gespecialiseerde pakken en beademingsmateriaal).
Voor- en nadelen
Spill-kits hebben als voordeel dat ze bij correct gebruik bodemverontreiniging voorkomen of sterk beperken. Ze kunnen permanent gestald worden op ‘spill-gevoelige’ plaatsen, maar zijn eveneens makkelijk verplaatsbaar.
Het nadeel is dat ze enkel curatief zijn (“beter voorkomen dan genezen”). Daarnaast bieden ze geen absolute garantie en zijn vaak extra ‘beveiligingsschillen’ vereist om bodemverontreiniging uit te sluiten.
Kostprijzen
Prijzen variëren sterk door het grote verschil in grootte en samenstelling. Kleine, eenvoudige spill-kits (met enkele basismaterialen) zijn er voor minder dan 100 euro. Voor grote, complexe spill-kits loopt de prijs op tot (tien)duizenden euro’s.
Milieu-aspecten
Bij gebruik van de spill-kits ontstaan afvalstromen (gebruikt sorptiemateriaal, wegwerppakken, enz.), die verder verwerkt worden naargelang de aard van de vervuiling.
Referenties
Arivic