Concept : Immobilisatie
Techniekbeschrijving
De uitloging en mobiliteit van verontreinigingen in de grond kan in situ worden gereduceerd door middel van immobilisatietechnieken. De verontreinigingen worden daarbij in situ in het medium (bodem) vastgelegd in plaats van een fysieke of biologische verwijdering.
De vastlegging vindt plaats door het doseren van organische of anorganische bindmiddelen,die de structuur van de grond dermate wijzigen dat geen transport van de vloeibare fasen meer kan plaatsvinden. Anorganische bindmiddelen (cement, pozzolanen, vliegas) worden meestal toege-past voor het verkrijgen van een inkapseling van de verontreinigingen in een slecht doordringbare matrix.
Vaak worden additieven (klei, zeoliet of waterglas) toegevoegd teneinde een additionele fysisch/chemische binding te bewerkstelligen. Organische bindmiddelen (bitumen, thermoharders) dragen veelal zorg voor een fysische inkapseling.
Het inbrengen van de bindmiddelen kan bij relatief ondiepe verontreinigingen (tot circa 1 meter) plaatsvinden met behulp van diepfrezen en injectoren. Deze techniek kan niet direct als een in situ techniek gezien worden. Het op grotere diepte inbrengen van verontreinigingen kan plaats vinden door het materiaal met verbuisde boringen in de natte te mixen met de reactieve stoffen. Bij een tweede techniek worden injectiepunten in situ geplaatst met een ballastwagen. Eenmaal op diepte wordt via de injectiepunten het mengsel onder druk ingebracht, waarbij een in een straal van circa 1 meter het gebied rondom het injectiepunt geïmmobiliseerd wordt.
Toepassingsvoorwaarden
De techniek is vooral geschikt voor de immobilisatie van anorganische verbindingen. De effecti-viteit is bij vluchtige organische verbindingen beduidend geringer. Bij de niet volledige in situ toepassingen moet rekening gehouden worden met een toename van het volume.
Gegevens met betrekking tot de mate van verontreiniging, deeltjesgrootteverdeling, CEC, pH, organische stofgehalte (max 5 tot 10 %), samenstelling voor wat betreft anorganische verbindingen (o.a. metalen en sulfaat) moet vooraf bekend zijn. Uitloogproeven op geïmmo-
biliseerd testmateriaal zullen de uiteindelijke samenstelling van de toeslagstoffen voor de immo-bilisatie bepalen. Uit testen is gebleken dat cement als bindmiddel de mobiliteit van lood juist vergroot in plaats van terugdringt.
Resultaten
Praktijkproeven hebben aangetoond dat een reductie van de uitloging van meer dan 95 % kan worden bereikt middels immobilisatietechnieken. De lange termijninvloed van natuurlijke erosie-processen als regenwater, grondwatersamenstelling en -stroming, kunnen niet volledig bepaald worden met laboratoriumtesten. De toepassing van immobilisatietechnieken houdt dus een onbepaald toekomstig risico in.
Kosten
De kosten van de toepassing van immobilisatietechnieken wordt in sterke mate bepaald door de hoeveelheid materialen die moet worden gedoseerd en de projectomvang. De kosten voor de ondiepe toepassingen bedragen circa 37,5 tot 62 EUR/m³. De kosten voor de diepere toe-passingen bedragen circa 136 tot 250 EUR/m³.
Milieurendement
Afhankelijk van de hoeveelheid te doseren materialen zullen hulpstoffen moeten worden toege-voegd.
De hoeveelheden hulpstoffen die moeten worden toegevoegd kunnen oplopen tot 10% van het eindvolume van het geïmmobiliseerd product. Afhankelijk van reactiviteit van de chemicaliën zullen veiligheidsmaatregelen getroffen moeten.
Energieverbruik 0
Reststoffen -
Ruimtegebruik 0
Geurhinder +
Geluidshinder 0
Ontwikkelingsstadium
Categorie 3
Met de techniek is slechts op zeer beperkte schaal ervaring opgedaan.
Referenties
Immobilisierung von Schadstoffen in Altlasten, Handbuch Altlasten und Grundwasserschadensfalle Band 15, LfU Baden Wurttenberg, nov 1994.
Handboek Bodemsaneringstechnieken,afl 4., februari 1996.