Concept: Grondkerende verticale afdichting
Techniekbeschrijving
De Berlinerwand is een tijdelijke grondkerende constructie bestaande uit stalen I-vormige profielen waartussen houten of stalen schotten zijn ingebracht. De wand kan worden voorzien van een verankering of stempeling.
Rond het te ontgraven gebied worden op regelmatige afstanden van circa 1 à 3 m stalen I-vormige profielen ingebracht, waarbij de 'flenzen' van de profielen evenwijdig lopen met de lengte-as van de geplande ontgraving. Tijdens de ontgraving worden van bovenaf tussen de I-vormige profielen houten balken of platen ingebracht die gaande de ontgraving meezakken. De gronddruk wordt via deze balken of platen overgebracht naar de I-profielen, die daartoe voldoende diep onder het ontgravingsniveau moeten worden gebracht.
De I-vormige profielen kunnen worden geheid, getrild of ze kunnen worden geplaatst in een van tevoren geboord en met beton gevuld gat. In feite zakken de houten balken pas nadat ontgraving over een zekere diepte heeft plaatsgevonden. Als gevolg hiervan treedt er ontspanning van de grond op achter de wand volgens een actief afschuifvlak.
Toepassingsvoorwaarden
De Berlinerwanden worden vooral in loskorrelige zandgronden toegepast. Ondergrondse obstakels vormen een belemmering voor de wanden.
Door de elastische doorbuiging van de profielen en de ontspanning van de grond zal een zakking van de grond achter de wand tot gevolg hebben. Dit kan schade toebrengen aan de hier achter gelegen funderingen met name wanneer deze niet op palen staan. De elastische vervorming van de wand kan verminderd worden door een stempeling of verankering aan te brengen.
Bij een ontgraving naast een fundering op staal wordt het gebruik van de Berlinerwand ten zeerste afgeraden omdat ten gevolge van de ontgraving en de geringe stijfheid van de wand te veel grondontspanning kan ontstaan.
De Berlinerwand is een tijdelijke constructie. Bij het verwijderen van de wand ontstaat een relatief brede ruimte die moeilijk te verdichten is. Dit heeft een gronddeformatie tot gevolg, welke weer een negatieve invloed heeft op de aanwezige funderingen. De ontgravingscapaciteit is door de arbeidsintensieve wijze van ontgraven laag.
De Berlinerwand is niet waterkerend. Dit houdt in dat bij aanwezigheid van grondwater de waterstand buiten de put moet zijn verlaagd tot 0,50 meter onder de putbodem. Daarom wordt deze techniek hoofdzakelijk toegepast bij diep gelegen grondwater.
Resultaten
De maximale kerende hoogte is beperkt in vergelijking met stalen damwanden. De Berliner-wanden zijn op kleine schaal toepasbaar, maar dan alleen als aanvullende maatregel bij ont-gravingen tot circa 2,5 meter diepte langs op palen gefundeerde gebouwen.
Kosten
Berlinerwand, geheid 25 tot 70 EUR per m²
- toeslag voor trillen 5 tot 10 EUR per m²
Milieurendement
Er kan voor de omgeving trillingsoverlast ontstaan door het inbrengen van de I-profielen van Berlinerwanden. Dit kan worden vermeden door voor te boren in plaats van te heien of te trillen. Door dit voorboren kan verontreinigde grond vrijkomen.
Daarnaast kan geluidsoverlast ontstaan door het inbrengen van de profielen.
Het materiaal voor de Berliner wand kan na de ontgravingswerkzaamheden verwijderd en her-gebruikt worden.
Ontwikkelingsstadium
De toepassingsmogelijkheden van Berlinerwanden zijn algemeen bekend, met name bij bouw-putten, en de techniek wordt breed toegepast bij constructies in de civiele techniek en bij ontgra-vingen bij bodemsanering.
Leveranciers
Alle aannemers gespecialiseerd in de combinatie van grondsaneringswerken en hei- en grond-werken.
Referenties
Handboek Bodemsaneringstechnieken, RIVM 1995, Nederland.