Hoezeer de wind ook gepromoot wordt als groene energiebron voor de toekomst, in Belgi is plaats voor maximaal 350 turbines. Nog meer windmolens bouwen in ons land zou maar een beperkte meerwaarde leveren. Dat schrijft Joris Soens in zijn doctoraatsstudie aan de K.U.Leuven.
Hoezeer de wind ook gepromoot wordt als groene energiebron voor de toekomst, in Belgi is plaats voor maximaal 350 turbines. Nog meer 'windmolens' bouwen in ons land zou maar een beperkte meerwaarde leveren. Dat schrijft Joris Soens in zijn doctoraatsstudie aan de K.U.Leuven.
Gedurende de voorbije decennia kende windenergie een enorme groei in de hele wereld, en vooral in Europa. De traditioneel genoemde voordelen zijn de oneindige en gratis beschikbaarheid van de 'brandstof' (wind) en het feit dat windturbines elektriciteit produceren zonder dat CO2 of andere schadelijke uitlaatgassen vrijkomen. Maar kun je ongeremd windmolens blijven bouwen in een land als Belgi? Behalve het gebrek aan ruimte is er ook het probleem dat windenergie nooit zo betrouwbaar kan zijn als traditionele centrales, omdat wind nooit perfect te voorspellen is, laat staan te controleren.
Nochtans is dat nodig: het Europese elektriciteitsnet is opgedeeld in een aantal regelzones. De netbeheerder in elke zone (bijvoorbeeld, Elia in de regelzone Belgi-Luxemburg) waakt erover dat de ogenblikkelijke stroomproductie en het stroomverbruik in zijn zone steeds gelijk is. Anders wordt het elektriciteitsnet onstabiel, met ernstige storingen tot gevolg. Omdat de netbeheerder vooraf nooit exact weet hoe groot het stroomverbruik in zijn regelzone precies is, is op elk moment een hoeveelheid 'regelvermogen' nodig: dat zijn elektriciteitscentrales die op heel korte tijd kunnen opgestart of in vermogen opgevoerd kunnen worden.
Hoe meer windturbines op het net zijn aangesloten, des te hoger zijn de eisen voor dit regelvermogen. Terwijl de variatie van stroomverbruik in een regelzone tamelijk goed voorspelbaar is, omdat die elke dag vrijwel hetzelfde patroon vertoont, is de variatie van stroomproductie door windturbines dat veel minder. Als het hard waait en alle windturbines op maximaal vermogen draaien, moet je altijd rekening houden met het risico dat de wind plots gaat liggen. Dan moet het regelvermogen aangesproken worden. Dat zijn dan, bijvoorbeeld, turbojetgeneratoren, die snel regelbaar zijn maar wel veel fossiele brandstof verbruiken. Met een groot aantal windturbines in een regelzone wordt de onzekerheid over de ogenblikkelijke stroomproductie een ordegrootte hoger dan voorheen het geval was. De turbojets zullen meer moeten ingezet worden, zodat het totale brandstofverbruik en de totale CO2-uitstoot van alle elektriciteitscentrales samen mogelijk hoger komen te liggen dan in een scenario met minder windturbines in het net.
En als je de windturbines gelijk verspreidt over het hele land, in plaats van alle turbines dicht bij elkaar in grote windparken te plaatsen? Kun je er dan op rekenen dat er altijd wel ergens in het land veel wind zal zijn en ergens anders niet, zodat de schommelingen in de productie van alle windturbines samen eigenlijk niet zo groot zijn? Het antwoord is 'nee'. De correlatie tussen windsnelheden in heel Belgi is vrij groot: anders gezegd, als de windsnelheid verandert aan zee, is er veel kans dat de windsnelheid in datzelfde uur ook op dezelfde manier verandert in Brussel of in de Ardennen. Het voordeel van het ruimtelijk spreiden van windturbines over een grote zone wordt pas belangrijk als een veel groter gebied dan alleen Belgi beschouwd wordt. Helaas is het op dit moment technisch onmogelijk dat een groot gebied (bijvoorbeeld: heel West-Europa) permanent als n regelzone kan werken. Dat zou grote en onvoorspelbare energietransporten tussen de huidige regelzones tot gevolg hebben, en dat vraagt een grote investering in de versterking van de vele overbelaste hoogspanningslijnen die de huidige regelzones met elkaar verbinden.
Hoever kun je dan gaan met windenergie in Belgi? Het besluit van Joris Soens is dat er in Belgi ruimte is elektrotechnisch gezien, dan voor ongeveer 700 Megawatt (MW) genstalleerd windvermogen, wat overeenkomt met 350 middelgrote turbines. Om dit aantal nog op te drijven loont het vast de moeite om uit te kijken naar alternatieven om de nodige hoeveelheid regelvermogen anders in te vullen: 'demand side management' (de stroomvraag actief beheersen, in functie van de stroom die beschikbaar is) is zeker een te overwegen optie.
Doctoraatsstudie Joris Soens : Impact of Wind Energy in a Future Power Grid.(PDF - 3375Kb)
Bron : Katholieke Universiteit Leuven
___________________________________________
Extra info :
- Reactie van Christa Schout (ODE ) : Ook in Belgie is ruimte zat voor windmolens
- A Report by European Wind Energy Association : "Large scale integration of wind energy in the European power supply: analysis, issues and recommendations" (December 2005 - PDF - 6,44 MB)
- Nieuwsbericht : "Haalbaarheid van windmolenparken in België" (10 Jan 2006)