Module Thermische machines in de opleiding energie-efficiëntie in de industrie

opleiding energie-efficiëntie in de industrie

De opwarming van de aarde is nu overal merkbaar en de oorzaak is de menselijke uitstoot van broeikasgassen. De grens van 1,5 graad wereldwijde temperatuurstijging bereiken we al over ongeveer tien jaar. Dit zijn een paar belangrijke conclusies uit het rapport van het IPCC, het klimaatpanel van de Verenigde Naties (Augustus 2021).

De temperatuurgrens van 1,5 graad is een belangrijke grens door het Klimaatakkoord van Parijs in 2015. De ondertekenaars van dat akkoord streven ernaar om de temperatuurstijging te beperken tot ruim onder de 2 graden, en liever tot 1,5 graad.

Het rapport waarschuwt dat we alleen met drastische en grootschalige maatregelen de temperatuur kunnen beperken tot ruim onder de 2 graden. Anders wordt de opwarming steeds sterker, met als gevolg steeds extremer weer en een steeds sterkere zeespiegelstijging. We moeten in ieder geval de CO₂-uitstoot en de uitstoot van andere broeikasgassen nog sneller verlagen om de doelstelling van Parijs te kunnen halen. Voor 2030 moet de uitstoot dan gehalveerd zijn en voor 2050 moet de uitstoot nul zijn. Als we snel en drastisch de uitstoot verlagen, kan dat binnen enkele jaren een meetbaar effect hebben op de atmosfeer en luchtkwaliteit. En binnen zo’n 20 jaar kun je dan een effect zien op de wereldwijde temperatuur.

Energie-efficiëntie op een industriële schaal zal een belangrijke bijdrage moeten leveren en vormt een speerpunt voor de introductie van meer hernieuwbare energie op wereldschaal. Dit houdt echter een mix van technologische aspecten in. Het overzicht bewaren zodat deze inspanningen in een maximaal effect ressorteren, is dan ook heel belangrijk.

Deze opleiding biedt zo’n overzicht aan en zal u wegwijs maken in de mogelijkheden om de energie-efficiëntie in uw bedrijf te verhogen. Verschillende topics komen aan bod: warmte en elektrische arbeid, energie opslag en procesregeling, en de economische en beleidscontext van energie. Ieder onderwerp start met fundamentele wetmatigheden om de technische ontwikkelingen te onderbouwen en eindigt met industriële voorbeelden.

Na het volgen van deze opleiding zullen de deelnemers een degelijke basis hebben om de mogelijkheden en haalbaarheid van energie-efficiënte maatregelen te beoordelen.

In deze module worden installaties besproken waarin thermische en elektrische energiestromen (arbeid) samen optreden. Er wordt ingegaan op de opwekking van koude, zowel uit elektriciteit als uit warmte. Een onderscheid wordt gemaakt tussen koeling bij lage temperatuur (< 0°C) en koeling bij hogere temperatuur (> 0°C), waarbij koelmachines niet steeds nodig zijn.

Een tweede belangrijk topic is de warmte-kracht-koppeling met verschillende technologieën en de trigeneratie. Daarnaast wordt gekeken naar de mogelijkheden om industriële warmtepompen om te zetten in elektriciteit. Ook warmteopslag wordt besproken.

Iedere lesdag wordt afgesloten met praktijkvoorbeelden uit de industrie. Hierbij is het de bedoeling te illustreren wat het potentieel is van bepaalde technieken en wat de valkuilen en obstakels zijn bij de realisatie van een project.

Industriële koeling

• Absorptiekoeling en trigeneratie
• Compressorkoelmachines en ijswater
• Koelwater en koeltorens
• Cases: koeltorens

Industriële WKK

• Warmte-kracht-koppeling (motoren en turbines)
• Case: WKK met gasturbine
• Case: WKK integreren en optimaliseren

Thermische energie opslag

• Thermische Energie Opslag: theorie en toepassing
• Case: warmtenetten

Opwaarderen van warmte met warmtepompen

• Industriële warmtepompen - theorie
• Case: Thermally driven heat pumps
• Case: Industriële warmtepompen

Lesgevers: W. Beyne, K. Couvreur, M. De Paepe, S. De Vroede, W. Ducheyne, D. Goovaerts, B. Holemans, S. Kesselaers, F. Koninckx, S. Lecompte, J. Soenens, W. Van Den Mosselaer en I. Verhaert
Data: 3 en 10 december 2025, 14 en 21 januari 2026

Bijlagen:

eei2025.pdf