Brussel, 13 februari 2012 - Bodemaantasting in de EU is een zorgwekkend fenomeen. Tussen 1990 en 2006 is per dag minstens 275 hectare grond voorgoed verloren gegaan door bodemafdekking, het afdekken van vruchtbare grond met ondoordringbaar materiaal. Dit komt neer op 1000 km² per jaar, of om de tien jaar een oppervlakte ter grootte van Cyprus. Er wordt geschat dat door water veroorzaakte bodemerosie zich in Europa voordoet op een oppervlakte van 1,3 miljoen km², wat neerkomt op 2,5 keer de oppervlakte van Frankrijk. Bodemaantasting is nadelig voor onze voedselproductiecapaciteit, en maakt het moeilijker om droogtes en overstromingen te voorkomen, het verlies van biodiversiteit een halt toe te roepen en de klimaatverandering aan te pakken. Dit zijn enkele van de voornaamste bevindingen die de Europese Commissie in twee verslagen over de wetenschappelijke en beleidsaspecten van de Europese bodem heeft bekendgemaakt.
Milieucommissaris Janez Poto?nik: "Met deze verslagen wordt benadrukt dat het behoud van de Europese bodem belangrijk is indien we de voorziening van kwaliteitsvol voedsel willen veiligstellen, ons grondwater schoon en onze recreatiegebieden gezond willen houden en minder broeikasgassen willen uitstoten. We moeten op een duurzamere manier omspringen met de hulpbronnen die van onze bodem afkomstig zijn. Een gemeenschappelijke benadering voor de hele EU is de beste manier om dit te doen. De Commissie heeft wetgeving voorgesteld, en ik hoop dat onze nieuwe verslagen zullen helpen om de Raad en het Parlement aan te zetten tot handelen."
In de verslagen wordt benadrukt dat er moet worden gehandeld om de gestage aantasting van de Europese bodem een halt toe te roepen. De erosie, bodemafdekking en verzuring zijn de voorbije tien jaar toegenomen, een trend die vermoedelijk zal aanhouden als uitdagingen zoals het toenemende landgebruik, het inefficiënte gebruik van natuurlijke hulpbronnen en het behoud van organisch materiaal in de bodem niet worden aangepakt. Volgens het verslag is er vijf jaar na de vaststelling van de Thematische strategie voor bodembescherming nog steeds geen systematische monitoring en bescherming van de bodemkwaliteit in heel Europa. Dit betekent dat de huidige acties niet volstaan om voor de bodem in heel Europa een adequaat beschermingsniveau te kunnen waarborgen.
Als voorbereiding op actie op EU-niveau heeft de Commissie inspanningen geleverd ter ondersteuning van bewustmakingsinitiatieven, onderzoek en projecten inzake monitoring, zoals LUCAS, een enquête over landbedekking, landgebruik en agromilieu-indicatoren die is uitgevoerd door Eurostat. Daarnaast heeft de Commissie bodembescherming als doelstelling verder geïntegreerd in andere EU-beleidsdomeinen zoals landbouw en plattelandsontwikkeling. Er is ongeveer 3,1 miljard euro uitgetrokken voor de sanering van bedrijfsterreinen en verontreinigde grond in het kader van het Cohesiebeleid voor het tijdsvak 2007-2013. Hongarije, Tsjechië en Duitsland hebben de meeste middelen uitgetrokken (respectievelijk 475, 371 en 332 miljoen euro).
Bovenop de lopende acties tegen bodemaantasting zal de Commissie steun verlenen voor onderzoek en monitoring van de bodem, zal zij de laatste hand leggen aan richtsnoeren inzake bodemafdekking, en zal zij rekening houden met de bodemproblematiek in de aanstaande herziening van de milieueffectbeoordelingsrichtlijn. De Commissie zal eveneens rapportage over landgebruik, verandering in landgebruik en bosbouw (LULUCF) voorstellen in het kader van de EU-verbintenis inzake klimaatverandering voor 2020 is aangegaan. Zij zal zich bovendien op internationaal niveau inzetten voor de bevordering van bodemgerelateerde initiatieven.
Het wetenschappelijke verslag "The state of soil in Europe" is gepubliceerd door het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek van de Europese Commissie in samenwerking met het Europees Milieuagentschap. Het verslag geeft een algemeen overzicht van de huidige stand van kennis over bodemrijkdommen en de processen van bodemverval. In het verslag wordt geconcludeerd dat extra onderzoek nodig is en dat de vergaring van gegevens beter moet om onze kennis te kunnen uitbreiden en de publieke opinie bewust te maken van het belang van de bodem.
Volgende stappen
Het Europees Parlement en de Raad wordt nu verzocht hun standpunt met betrekking tot het verslag van de Commissie bekend te maken.
Achtergrond
In 2006 heeft de Europese Commissie de kaderrichtlijn bodem vastgesteld, waarmee werk wordt gemaakt van bodembescherming en de grensoverschrijdende aspecten ervan. De richtlijn heeft als doelstelling de productiviteit van de bodem, met name voor de productie van voedsel, te verzekeren, de risico's voor de volksgezondheid te beperken, kansen te creëren ter verzachting van en aanpassing aan de klimaatverandering en zakelijke kansen inzake bodemsanering te bevorderen. Als de richtlijn, waarover nog steeds wordt gedebatteerd in de Raad en het Europees Parlement, eenmaal is aangenomen, zal deze helpen om een aantal prangende, in het verslag aangehaalde kwesties aan te pakken.
Nadere informatie:
Verslag van de Commissie: http://ec.europa.eu/environment/soil/three_en.htm
Wetenschappelijk verslag: http://ec.europa.eu/dgs/jrc/index.cfm?id=2540
Zie ook:
MEMO/06/341 over de Thematische strategie voor bodembescherming
http://ec.europa.eu/environment/soil/three_en.htm
http://eusoils.jrc.ec.europa.eu/
Bron : © Europese Unie, 1995-2012