Sinds 1 januari van dit jaar kunnen Vlamingen hun afgedankte matras gratis inleveren bij een heleboel handelaars en op het recyclagepark. Producenten en invoerders van matrassen zijn voortaan verantwoordelijk voor de inzameling en verwerking van matrassen in de afvalfase. Tot op heden kwamen matrassen grotendeels terecht bij het grofvuil. Vandaag zijn er echter steeds meer recyclagemogelijkheden. De nieuwe aanvaardingsplicht moet het mogelijk maken die te benutten en meer recyclage te stimuleren. Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir ging in een vestiging van Sleeplife in Aalst het nieuwe inzamelsysteem onder de loep nemen.
Nieuw beheersorganisme Valumat staat in voor inzameling en verwerking
Vanaf 1 januari 2021 is de aanvaardingsplicht voor afgedankte matrassen van kracht. Hierdoor zijn de producenten en invoerders van matrassen voortaan verantwoordelijk voor de inzameling en verwerking van matrassen in de afvalfase. Om aan de wettelijke verplichtingen te voldoen werd op initiatief van enkele matrasproducenten en sectorfederaties het beheersorganisme Valumat opgericht. Valumat zorgt ervoor dat de aanvaardingsplicht van haar leden op een collectieve manier wordt uitgevoerd. Burgers kunnen sinds 1 januari 2021 hun afgedankte matras gratis inleveren op het recyclagepark of bij eindverkopers. Veel eindverkopers nemen immers bij aankoop van een nieuwe matras ook gratis de afgedankte matras terug. Een lijst van deze winkels is te vinden op de website van Valumat (www.valumat.be).
Grote milieuwinst mogelijk
Tot hiertoe werden afgedankte matrassen veelal samen met het grofvuil verbrand. Slechts een klein deel van de afgedankte matrassen werd via de afvalintercommunales afgevoerd richting recyclage. Hierbij was de recyclage beperkt tot de recuperatie van de metalen veren en het PUschuim. Voor dit laatste materiaal zijn de afzetmogelijkheden echter vooralsnog beperkt. De aanvaardingsplicht moet hier verandering in brengen.
“Tegen 2025 moet 65% van de matrassen selectief ingezameld worden en moet 50% van de materialen hergebruikt of gerecycleerd worden”, verduidelijkt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir. “Op die manier stoten we jaarlijks tot 11.000 ton minder CO2 uit. Vlaanderen is vandaag al een toonbeeld van circulaire economie in Europa. Met deze nieuwe manier om matrassen te recycleren zetten we dat imago nog wat kracht bij.”
Bij inzameling via het recyclagepark kan de matras tijdelijk nog terechtkomen bij het grofvuil waarna ze verwerkt wordt in een verbrandingsinstallatie met energierecuperatie. Wie milieubewuster wil zijn, wacht best tot de zomer, wanneer alle matrassen naar recyclage kunnen worden afgevoerd.
Naast inzameling en verwerking hebben Valumat en de matrasfabrikanten nog een andere belangrijke taak: ecodesign! Door bij het ontwerp aandacht te hebben voor de ontmantelbaarheid, recyclage en circulariteit kunnen de fabrikanten ervoor zorgen dat op het einde van de levensduur van de matras, de waardevolle grondstoffen gemakkelijk kunnen teruggewonnen worden.
Modaliteiten
- Alle burgers kunnen sinds 1 januari gratis terecht op het recyclagepark voor de selectieve inzameling van matrassen.
- Een lijst van winkels die ook matrassen terugnemen is te vinden op www.valumat.be
- Om recyclage te verzekeren is het belangrijk dat de matrassen steeds droog worden aangeleverd. Natte matrassen zullen immers beschimmelen en rotten, waardoor de matrasmaterialen niet meer gerecycleerd kunnen worden.
- Als de matras nog in goede staat is, breng je deze beter naar de kringwinkel. Zo krijgt de matras een tweede leven.
- Bedrijven en instellingen (hotels, vakantieparken, ziekenhuizen, gevangenissen e.d.) kunnen niet terecht op de recyclageparken, maar doen voor de afvoer en verwerking van afgedankte matrassen beroep op een geregistreerde inzamelaar. Wanneer ze kiezen voor een inzamelaar die samenwerkt met Valumat, voorziet Valumat in een vergoeding voor die bedrijven en instellingen.
Bron: De Openbare vlaamse Afvalstoffenmaatschappij, Vlaamse Overheid
Lees ook: Advies - VLAREMA wijziging 8