Vrijdag 21 maart is in Mechelen en Amsterdam tegelijkertijd het startschot gegeven voor de Tegelwipderby der Lage Landen. Vlaamse en Nederlandse schoolkinderen speelden de openingswedstrijd van een van de grootste vergroeningscompetities ooit. Want dit jaar nemen bijna 300 Vlaamse en Nederlandse gemeenten het tegen elkaar op om zoveel mogelijk tegels te wippen en te vervangen door bomen, planten en struiken. De eerste overwinning ging naar Nederland. Maar belangrijker is natuurlijk wie op 31 oktober het meeste tegels zal gewipt hebben. Het Kampioenschap Tegelwippen wordt in Vlaanderen georganiseerd door het Departement Omgeving en de vzw Breekijzer. Bekend landschapsarchitect Bartel Van Riet en de Nederlandse schrijfster en tuinexpert Anne Wieggers zijn ambassadeurs van de campagne.
Tegelwippen is intussen een bekend begrip, het is populair in kruiswoordraadsels en op google. De bedoeling ervan is nog altijd zoveel mogelijk verharding- tegels, beton, asfalt - te verwijderen en te vervangen door bloemen, bomen, planten en struiken. Zo kan de bodem weer ademen en het water in de grond sijpelen. Vlaanderen is dit jaar toe aan de 3de editie van het VK Tegelwippen. Het Nederlandse Kampioenschap heeft al voor de 5de keer plaats. Samen hebben Vlaanderen en Nederland in de afgelopen jaren ruim 20 miljoen tegels vervangen door groen, of omgerekend 360 voetbalvelden. Maar we zijn er nog niet. En wat kan er beter motiveren dan mekaar stevig uitdagen?
Om 13 uur klonk vrijdag het startschot in Mechelen en Amsterdam. Tien Vlaamse en tien Nederlandse kinderen wipten om ter snelst vijftien tegels. De Vlaamse kinderen van basisschool De Spreeuwen gingen aan de slag in de woonwijk Bethaniënpolder in Mechelen, aangemoedigd door tegelwipambassadeur Bartel Van Riet. Een saai pleintje wordt er een groene oase. De leerlingen van basisschool de Pinksterbloem in Amsterdam gaven hun schoolplein het laatste duwtje richting groen speelparadijs met het wippen van tegels voor een geveltuin. De overwinning was uiterst nipt voor de Amsterdamse kinderen.
Minister van Omgeving Jo Brouns: “Initiatieven als deze, die ludiek én sensibiliserend zijn en bijdragen aan een klimaatrobuustere leefomgeving, kan ik alleen maar toejuichen. Maar dat is niet alles! Een groenere omgeving betekent ook een betere mentale en fysieke gezondheid voor ons allemaal. Dus laten we samen werken aan een mooier en gezonder Vlaanderen. En natuurlijk… laten we niet vergeten dat we ook de Nederlanders willen verslaan! Pak die schep en ga aan de slag. Samen maken we het verschil!”.
Mechels schepen van Milieu en Biodiversiteit Patrick Princen: “Mechelen eindigde vorig jaar nipt op de tweede plaats, met maar liefst 232.456 gewipte tegels. Dit jaar willen we uiteraard opnieuw volop voor ontharding gaan. De pleintjes van de Bethaniënpolder vormen daarbij een prachtige en symbolische start. Samen met de buurt hebben we nagedacht over een herinrichting die de wijk klaar maakt voor de toekomst. Er komt meer ruimte voor ontmoeting en ontspanning en tegelijkertijd vergroenen en ontharden we de omgeving. Het is een mooi voorbeeld van hoe de stad door ontharding zowel toekomstbestendig als gezelliger wordt. Het is dus de perfecte plek om het VK Tegelwippen dit jaar af te trappen.”
Aan de slag in de tuin
Vlaanderen is met ruim 15 procent verhard grondgebied een van de meest verharde regio’s van Europa. Er is al veel gebeurd in scholen en publieke ruimten, maar er zit nog heel wat potentieel bij industrie en wegen, en vooral ook in de privé-tuinen van Vlamingen. Want meer dan een kwart van de Vlaamse tuinen is verhard. Dat betekent dus dat iedereen zelf aan de slag kan om zijn steentje weg te dragen.
Ook bij onze noorderburen is “verstening” een groot probleem. Uit onderzoek van eind vorig jaar bleek dat in de 32 grootste gemeenten van Nederland de helft van de buurten te versteend is. Dat wil zeggen dat er minder dan 75 m² openbaar groen is per woonadres. Volgens schattingen van het Nederlandse Planbureau voor de Leefomgeving is 12 tot 14 procent van het Nederlandse grondgebied verhard, iets minder dan in Vlaanderen dus, maar dat heeft onder meer te maken met weinig bebouwde regio’s als Friesland, Drenthe en Zeeland.
Wie wint de Gouden Gieter?
Verslaan we onze noorderburen in de Derby der Lage Landen? Dan ontvangt Vlaanderen de prestigieuze ‘Gouden Gieter’. Daarvoor is het zaak dat iedereen meedoet: burgers, bedrijven, verenigingen, gemeenten… Elke maand belonen we de meest inspirerende inzending met een prijzenpakket en de titel ‘Tegelwipper van de Maand’. Heel wat gemeenten nemen trouwens initiatieven om hun inwoners te ontzorgen tijdens het tegelwippen, zoals een tegeltaxi die gratis het steenpuin komt ophalen of een klimaattuincoach die advies aan huis geeft.
Het aantal gewipte tegels kan je zoals vorig jaar registreren op de website van het VK Tegelwippen. Hier volg je ook de score Vlaanderen-Nederland op de voet. Laat je niet misleiden door het absolute aantal, want Nederland is uiteraard groter en heeft meer inwoners, maar kijk naar het aantal gewipte tegels per 1000 inwoners (de TPI-score). In Vlaanderen geldt dit jaar trouwens een nieuwe spelregel: tegels die na het VK Tegelwippen 2024 en voor de start van VK Tegelwippen 2025 werden uitgebroken, mogen geregistreerd worden voor de editie van 2025. Dat geeft alvast een duwtje in de rug op weg naar de overwinning.
Vlaams Kampioenschap Tegelwippen: Van 21 maart tot en met 31 oktober 2025.
Informatie en beeldmateriaal: www.vk-tegelwippen.be
Bron: Departement Omgeving, Vlaamse overheid