Vermindering van de emissies in de scheepvaart: Het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek van de Commissie belicht een aantal opties
Het maritiem vervoer veroorzaakt ongeveer 4% van de mondiale door de mens veroorzaakte CO2-emissies, wat de voetafdruk van dat vervoer ongeveer even groot maakt als die van Duitsland. Tot dusverre bestaat er geen regelgeving betreffende de emissies van het internationaal maritiem vervoer, maar deze kwestie werd recentelijk besproken binnen de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) en op de conferentie van het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering (UNFCCC). Wat de uitstoot van broeikasgassen betreft, is de scheepvaart de meest milieuvriendelijke vervoerswijze. Wanneer echter geen actie wordt ondernomen zullen de emissies van schepen in 2050 naar raming met 150 tot 200% zijn toegenomen. Momenteel vervoeren ongeveer 50 000 vrachtschepen 90% van alle goederen ter wereld, waardoor het zeevervoer onontbeerlijk is voor de wereldeconomie. In een vandaag gepubliceerd verslag van het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek van de Commissie (Joint Research Centre - JRC) wordt een eerste algemeen overzicht gegeven van de methodologieën om de atmosferische emissies van schepen te ramen, worden technische oplossingen beschreven en worden beleidsopties geanalyseerd voor de vermindering van koolstofuitstoot en luchtverontreiniging in deze sector.
Het voor onderzoek, innovatie en wetenschappen bevoegde Commissielid Máire-Geoghegan-Quinn verklaarde: "In dit JRC-verslag wordt aangegeven waarom de verontreiniging door de scheepvaart, zoals die van vele andere bronnen, moet worden verminderd, zowel om het probleem van de klimaatverandering aan te pakken als om ernstige schade aan de volksgezondheid te voorkomen. Er worden ook opties besproken inzake de wijze waarop technologische innovatie, gepaard aan een marktgebaseerd beleid, tot de vereiste emissiereductie kan leiden. Deze studie is ook een perfect voorbeeld van de manier waarop het door het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek van de Commissie verrichte werk de motor kan zijn voor politieke vooruitgang naar de Innovatie-Unie van de EU en de doelstellingen van Europa 2020."
Ofschoon het zeevervoer in vergelijking met andere vervoerswijzen de laagste CO2-uitstoot per vervoerde ton-kilometer veroorzaakt, zullen de emissies van broeikasgassen, die momenteel ongeveer 1 gigaton per jaar bedragen, in de komende vier decennia naar verwachting met 150 tot 200% zal toenemen.
Voorts is de zeevaart een bron van luchtverontreiniging. Tenzij er maatregelen worden getroffen, zal de luchtverontreiniging op de belangrijkste scheepvaartroutes toenemen ten gevolge van een verhoging met naar schatting 10-20% van de uitstoot van zwaveldioxide in de komende twee jaar. Brandstofolie voor de scheepvaart heeft een zeer hoog zwavelgehalte, namelijk gemiddeld 27 000 ppm (parts per million) mondiaal tot 10 000 ppm in beheersgebieden voor SOx-emissies (SECA's). Met de nieuwe overeenkomst binnen de IMO zullen schepen in de SECA's in de Oostzee en de Noordzee tegen 2015 alleen nog brandstof met een zwavelgehalte van slechts 0,1% mogen gebruiken, zoals nu al dank zij Europese wetgeving het geval is in de havens van de EU.
Er is een groot potentieel voor beperking van de emissies van de scheepvaartsector. Er zijn voldoende technische oplossingen beschikbaar om het brandstofverbruik en de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen en broeikasgassen te verminderen. Deze gaan van een beter scheepsontwerp, over betere voortstuwing en machine-inrichtingen tot een geoptimaliseerde exploitatie. Dit nieuwe referentieverslag van het JRC draagt bij tot de verhoging van het bewustzijn inzake de milieueffecten, onder meer ook gezondheidseffecten, van de mondiale scheepvaart. Het verslag omvat een analyse van de methodologische problemen die de wetenschappelijke gemeenschap ziet op het gebied van de evaluatie van de milieueffecten van de scheepvaartsector, alsook een beschrijving van de momenteel bestaande lacunes qua betrouwbare en volledige informatiebronnen. Tevens wordt een gedetailleerde beoordeling gegeven van de kostenefficiëntie en het emissiereductiepotentieel van elke in het verslag beschreven technologische optie.
Om tot een aanzienlijke vermindering van de koolstofuitstoot en de luchtverontreiniging te komen, moeten technologische oplossingen (brandstof- en motorgerelateerd) echter samen met andere maatregelen worden toegepast. Er is ook onderzoek nodig naar marktgebaseerde opties die zowel regionale als mondiale maatregelen omvatten. In het verslag wordt geanalyseerd hoe een marktgebaseerd beleid, zoals een regeling op internationaal niveau voor de handel in broeikasgasrechten in de scheepvaartsector, kan worden ontwikkeld.
Samenvattend kan worden gesteld dat dit JRC-referentieverslag het eerste algemene kader levert op basis waarvan een strategie kan worden vastgelegd om de uitstoot van schepen te verminderen, en dat het tevens de analytische instrumenten aanreikt die kunnen helpen het pad te effenen voor een doeltreffend beleid ter zake.
JRC-referentieverslagen
De JRC-referentieverslagen ('Reference Reports') bevatten het standpunt van het JRC over een thema waarover het JRC over algemeen erkende deskundigheid beschikt. Deze verslagen zijn een referentie voor politieke besluitvormers, de onderzoeksgemeenschap, betrokken partijen en het geïnformeerde, maar niet gespecialiseerde publiek. JRC-referentieverslagen beogen de huidige kennis bijeen te brengen over specifieke gebieden van wetenschappelijk onderzoek of beleidsevaluatie.
Juridische situatie inzake de uitstoot van de scheepvaart
De Europa 2020-strategie omvat, als een van de voornaamste doelstellingen voor 2020, de verbintenis tot het terugbrengen van de broeikasgasemissies met ten minste 20% ten opzichte van de niveaus van 1990, of met 30% als de omstandigheden zich daartoe lenen. De omvang van deze verbintenis is toegelicht in de klimaat? en energiewetgeving van de EU. Volgens deze wetgeving moeten alle sectoren van de economie bijdragen tot de verwezenlijking van deze emissiebeperkingen, ook de internationale scheep? en luchtvaart. Mocht tegen 2011 nog geen internationale overeenkomst door de Gemeenschap zijn goedgekeurd waarin een vermindering van de uitstoot door de internationale scheepvaart in de doelstellingen zijn opgenomen, moet de Commissie de uitstoot door de internationale scheepvaart opnemen in de emissiereductieverbintenis van de Gemeenschap, met als doel de voorgestelde wetgeving tegen 2013 van toepassing te laten worden.
http://ec.europa.eu/governance/impact/planned_ia/roadmaps_2011_en.htm#clim_act
Voor verdere informatie:
Om het JRC-referentieverslag "Regulating air emissions from ships: the state of the art on methodologies, technologies and policy options", te downloaden, surf naar: http://www.jrc.ec.europa.eu/rr
Meer informatie over JRC-activiteiten met betrekking tot luchtkwaliteit en klimaatverandering is te vinden op: http://ies.jrc.ec.europa.eu/
Meer informatie over het EU-beleid met betrekking tot scheepsemissies is te vinden op: http://ec.europa.eu/environment/air/transport/ships_directive.htm
Meer informatie over het EU-beleid met betrekking tot het zeevervoer is te vinden op: http://ec.europa.eu/transport/maritime/index_en.htm
Bron : © Europese Unie, 1995-2010