Dames en heren, collega's en vrienden,
Zoals elk jaar heet ik U van harte welkom op de jaarlijkse drink die we aanbieden na de eerste raadszitting van het werkjaar. Een oud Chinees spreekwoord zegt dat gelukkig is wie in oninteressante tijden leeft. Wil dat zeggen dat ongelukkige tijden interessant kunnen zijn, of wil het zeggen dat interessante tijden ongelukkig kunnen zijn? Het eerste is soms waar, maar niet de betekenis van het spreekwoord, het tweede is de betekenis van het spreekwoord, maar niet altijd waar.
Welnu, Dames en Heren, ik kan samen met U vaststellen dat we heden ten dage in interessante tijden leven. Dat is zo op wereldvlak - en daar lijkt het er op dat de Chinese spreuk klopt: we maken interessante tijden mee, en het ziet er niet allemaal even gelukkig uit. Maar het zijn ook interessante tijden voor Vlaanderen en zeker voor de MiNa-Raad - en ik wil samen met U even nagaan of het gelukkige dan wel ongelukkige tijden zijn.
Dames en heren, ik kan U alvast met plezier zeggen dat we in 2002 hard gewerkt hebben. We stelden 51 adviezen vast, goed voor 607 bladzijden adviestekst - andermaal een record. Nu, we zijn geen "stachanovisten", en het gaat dus niet in de eerste plaats om de kwantitatieve prestaties: het gaat ons ook en vooral om de inhoud en de kwaliteit. Ik geef hierbij even een overzicht van de vele belangwekkende onderwerpen die we mochten behandelen.
- In 2002 behandelden we het derde milieubeleidsplan, het uitvoeringsplan huishoudelijke afvalstoffen, het Vlaams klimaatplan en het mobiliteitsplan.
- In verband met milieuregelgeving gaven we 10 adviezen, onder meer over integraal waterbeleid, openbaarheid van bestuur, de milieu-audit, bodemsanering, de stilzwijgende milieuvergunning, gasolietanks en over milieubeleidovereenkomsten.
- Ook het klimaatbeleid en het daaruit voortvloeiende energiebeleid ontlokte adviezen, onder meer over CO2-REG decreet, de benchmarking- of maatstafconvenants, verhandelbare rechten en over het ontwerpsamenwerkingsakkoord rond klimaat.
- Natuur, bos en landbouw zijn vaste onderwerpen in de Raad. We behandelden in 2002 het decreet natuurbehoud, het mestdecreet, de erfgoedlandschappen, duurzame landbouw, regionale landschappen, successierechten in verband met het VEN en de openbaarheid van het openbaar onderzoek inzake het VEN.
- Ook ruimtelijke ordening en infrastructuur worden sinds jaar en dag door de MiNa-Raad op hoofdlijnen behandeld - we gingen in op de wijziging van het Decreet Ruimtelijke Ordening, de herziening van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen, en de lange termijnvisie voor het Havenbeleid.
- Wat lokale besturen en doelgroepen betreft, had de MiNa-Raad het over het kerntakendebat, over publiek-private samenwerking, en over de erkenning van verenigingen.
- Tot slot ging de MiNa-Raad driemaal in op de Wereldtop voor Duurzame Ontwikkeling, die in augustus 2002 plaatsvond te Johannesburg, en behandelde de Raad zeven internationale verdragen die een milieuaspect bevatten.
Wat de gepresteerde arbeid betreft zijn we dus zeer gelukkig. We zijn ook dankbaar ten aanzien van de Minister en de regering, m.n. omdat ze zoveel adviesvragen stelden. Voor ons is immers elke adviesvraag een belangrijke vraag - het beantwoorden van adviesvragen is de kerntaak van een adviesraad.
2002 was ten andere niet alleen een productief, maar ook een moeilijk jaar. Immers, de sociaal-economische partners in de Raad hadden voorheen hun inbreng al verminderd, en in de herfst van vorig jaar schroefden ze hun inbreng terug tot omzeggens een waakvlammetje. Andermaal een illustratie van hoe het er aan toe kan gaan wanneer men in interessante tijden leeft. Een en ander leidde er toe dat het meeste van de werklast op de schouders van de overige raadsleden kwam te liggen, en ook op het secretariaat.
- De raadsleden kwamen samen in 14 raadszittingen en in 93 werkgroepvergaderingen,
- Het Bureau belegde 12 vergaderingen, en
- Het secretariaat ondersteunde deze verhoogde activiteitsgraad met een personeelsbezetting die op zich al beperkt is - maar in 2002 grotendeels stabiel bleef.
We prijzen ons dus gelukkig dat we, in deze interessante maar moeilijke tijden, konden terugvallen op enkele voortreffelijke raadsleden en op een moedig en productief secretariaat. Dit secretariaat leerde in deze omstandigheden ook meer en beter samenwerken met experts. Het organiseerde hoorzittingen over het Milieubeleidsplan, over het Kerntakendebat, over Beter Bestuurlijk Beleid, over het Mobiliteitsplan, over de Zeevisserij, over Duurzame Ontwikkeling en over Vlarea. Ook belegde het secretariaat een studienamiddag over de inpassing en de onderlinge afstemming van economische instrumenten in het Vlaamse klimaatbeleid. Vele van deze evenementen gingen gepaard met een verslag of een ander informatief document, zoals b.v. de vertaling van het Implementatieplan dat voortkwam uit de Top van Johannesburg. Het zijn dus interessante tijden en - of die tijden nu gelukkig zijn of niet - de mensen van de MiNa-Raad zijn niet bij de pakken blijven zitten.
[Toekomst van de MiNa-Raad]
Dames en heren, als deze tijden al interessant zijn, dan is dat niet alleen omwille van het recente verleden, maar ook vanwege de onmiddellijke toekomst. U weet allen dat de trein van het Beter Bestuurlijk Beleid aan het rijden is - sommigen onder de hier aanwezigen zijn wat dat betreft overigens meer machinist dan passagier. De omvorming en fusie van de adviesraden tot strategische domeinraden vormt in deze trein slechts een kleine maar toch niet onbelangrijke wagon. Het opzet om te komen tot 13 domeinraden is interessant, en misschien is het ook een gelukkig opzet.
Voor de MiNa-Raad zijn er alvast een viertal vragen die beslissend zijn voor het geluk of het ongeluk van deze interessante operatie:
- Er is het vraagstuk van de taakverdeling tussen adviesraden. De MiNa-Raad vraagt dat het concept van de domeinraden relatief consequent zou doorgevoerd worden, wat wil zeggen dat er voor de adviesvraagplicht een n-op-n-relatie zou moeten bestaan tussen beleidsdomein en domeinraad.
- Er is het dubbelvraagstuk van opdracht en de samenstelling. De Raad verwijst wat de opdracht betreft naar de doelstellingen van het Decreet Algemene Bepalingen Milieubeleid. De samenstelling zou daar zo optimaal mogelijk moeten aan beantwoorden.
- Er is het vraagstuk van het tijdspad. Vermits de Raad eind dit jaar zijn vierjaarlijkse hersamenstelling zal doormaken, is het dan immers het ideale moment om eventuele hervormingen vloeiend door te voeren.
- Er is het vraagstuk van het statuut van het secretariaat. Het secretariaat van deze en van elke adviesraad heeft een eigen opdracht: adviezen moeten ontworpen worden op een objectieve, onderbouwde en onafhankelijke manier. Dit leidt er niet alleen toe dat de nieuwe adviesraad rechtspersoonlijkheid zou moeten hebben, ook in de managementondersteuning en de functieweging zou dit zijn weerslag moeten hebben.
U merkt het, de MiNa-Raad kijkt deze hervormingen met belangstelling tegemoet. Immers, de toekomstige milieuadviesraad moet ook na de hervorming geschikt zijn om de uitdagingen van deze interessante tijden aan te kunnen. De Top van Johannesburg en de discussies over het klimaatbeleid hebben bewezen dat de problematiek van het opbotsen tegen de grenzen van de milieugebruiksruimte nog pregnanter is dan tien jaar geleden. Vlaanderen ligt ten andere in het economisch meer actieve deel van Europa. Dit maakt dan ook dat in dit Gewest de grootste uitdagingen voorliggen inzake milieu en gezondheid, inzake verstandig ruimtegebruik en rationeel energiegebruik, inzake de goede afbakening en het beheer van natuurzones en inzake de bestrijding van hinder, inzake een leefbare mobiliteit en leefbare steden. Een toekomstige Vlaamse milieuadviesraad zal hierin dan ook blijvend zijn bijdrage kunnen leveren.
Hervormingen of niet: de MiNa-Raad zal ook in 2003 zijn bijdrage proberen leveren. Onder meer volgende eigen strategische initiatieven staan in onze planning: (1) de opvolging van de Wereldtop die vorig jaar doorging in Johannesburg, (2) de structuren en processen die daartoe vereist zijn in Vlaanderen en in Europa, (3) discussies over wetgeving en bronnencontrole, (4) het duurzaam gebruik van de open ruimte, (5) mariene ecosystemen en zeevisserij, (6) ruimtelijke structuurplanning en mobiliteitsplanning, (6) participatie via gemeentelijke milieuadviesraden, (7) natuur- en milieu-educatie, (8) de Europese actualiteit en (9) sociale en milieuaspecten van het energiebeleid. U merkt het, we proberen zelf ook de tijden interessant te maken.
Bovendien werken we nu hard aan de verwerking van de binnengekomen bezwaarschriften naar aanleiding van het openbaar onderzoek bij de afbakening van het VEN. Het zijn er 9000 geworden - weliswaar zijn er 3000 inhoudelijk dezelfde, maar toch is het een groot pak. Het gaat om een fameuze administratieve en inhoudelijke uitdaging, die evenwel in goede handen is. Ons secretariaat doet de verwerking van de bezwaarschriften en geeft inhoudelijke voorzetten. Alle raadsorganisaties - ook de sociaal-economische partners - doen mee in de besprekingen en komen omzeggens wekelijks samen onder deskundige leiding van collega Annemie Draye. Ik durf dan ook te stellen dat we op 21 maart een objectief en onderbouwd advies zullen afleveren.
Dames en heren, het Chinese spreekwoord zei dat gelukkig is wie in oninteressante tijden leeft - daarmee is gezegd dat wie in interessante tijden leeft risico's loopt. En vermits we nu duidelijk in interessante tijden leven, wens ik U, namens het Bureau en het secretariaat van de MiNa-Raad, meer dan ooit een succesvol, voorspoedig en gelukkig 2003 toe. Na het geraffineerde Chinese spreekwoord sluit ik bovendien nu af met een spreekwoord uit het noordelijker gelegen en nuchterder Mongoli: "een wijs mens praat over ideen, een verstandig mens over feiten en een gewoon mens over wat hij of zij eet". Ik nodig U dus met plezier uit op onze receptie: gezondheid en smakelijk!