Tien jaar REACH: chemische stoffen veiliger maken voor consumenten, werknemers en het milieu
De belangrijkste EU-wet op het gebied van chemische stoffen, de Reach-verordening, heeft de afgelopen 10 jaar de bescherming van de menselijke gezondheid en het milieu aanzienlijk versterkt, en alternatieven voor dierproeven bevorderd. Hierop voortbouwend stelt de Commissie vandaag acties voor om de uitvoering ervan te vergemakkelijken.
Wij hebben overal in ons leven te maken met chemische stoffen, niet alleen op het werk, maar ook in consumptiegoederen, zoals kleding, speelgoed, meubels en elektrische apparaten. Zij zijn essentieel voor ons dagelijks leven, maar sommige stoffen vormen risico's voor de gezondheid van de mens en het milieu. Uit het vandaag gepubliceerd evaluatieverslag blijkt dat het aan REACH (de verordening inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen) te danken is dat EU-ondernemingen en -autoriteiten zorgen voor het veilige gebruik van chemische stoffen en de geleidelijke afschaffing van gevaarlijke stoffen.
Volgens Elżbieta Bieńkowska, commissaris Interne Markt en Industrie is REACH „de meest geavanceerde en uitgebreide wetgeving op het gebied van chemische stoffen ter wereld. Vele andere rechtsgebieden hebben bij de regulering van chemische stoffen het voorbeeld van de EU gevolgd. Het Europese bedrijfsleven zorgt nu voor chemische stoffen die veiliger zijn voor burgers en het milieu. We moeten voortbouwen op dat succes en zorgen dat fabrikanten in de EU geen concurrentienadelen ten opzichte van fabrikanten uit derde landen ondervinden, met name door ervoor te zorgen dat ingevoerde goederen voldoen aan de EU-voorschriften voor chemische stoffen.”
Karmenu Vella, Commissaris voor milieu: „de meeste Europeanen zijn bezorgd over blootstelling aan gevaarlijke chemische stoffen. Met REACH biedt de EU het hoofd aan die bezorgdheid, wordt kennis over chemische stoffen gegenereerd en worden schadelijke stoffen van de EU-markt verbannen. Andere landen volgen bij het opstellen van wetgeving over chemische stoffen al het voorbeeld van REACH, en verdere verbeteringen zullen ons in staat stellen de gezondheid van onze burgers en het milieu nog beter te beschermen.”
REACH boekt doorlopend concrete resultaten voor Europa, waaronder:
- Producten die veiliger zijn voor consumenten, werknemers en het milieu. In het kader van REACH heeft de EU voortgang geboekt bij het beperken of verbieden van het gebruik van bepaalde chemische stoffen die de gezondheid van de mens of het milieu kunnen schaden en het vervangen ervan door veiligere alternatieven. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
o Het verbieden van schadelijke stoffen: 18 beperkingen zijn uitgevaardigd voor verschillende groepen chemische stoffen zoals chroom, nikkel en lood in consumentenproducten, bisfenol A (een hormoonontregelende stof) in kassabonnetjes, en nonylfenolverbindingen (giftig voor het aquatische milieu) in textielproducten.
o Het vervangen van de gevaarlijkste ("zeer zorgwekkende") stoffen door veiligere alternatieven: tot dusver is van 181 chemische stoffen vastgesteld dat zij ernstige gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van de mens en het milieu, en zijn er 43 opgenomen in de "autorisatielijst" van REACH, hetgeen inhoudt dat ondernemingen een vergunning moeten aanvragen om ze te gebruiken, en dat het gebruik ervan geleidelijk wordt afgeschaft, al naar gelang er geschikte alternatieven beschikbaar komen.
- Proeven zonder dieren: REACH stimuleert het gebruik van alternatieve, diervrije methoden bij de beoordeling van de gevaren van chemische stoffen, en vermindert daarmee de behoefte aan dierproeven. Tussen 2012 en 2016 heeft de Commissie ongeveer 40 miljoen EUR per jaar aan financiële steun gegeven aan onderzoek naar alternatieve methoden.
- Een volledige gegevensset over de veiligheid van chemische stoffen op de eengemaakte markt van de EU: tot dusver heeft de registratieprocedure van REACH informatie over meer dan 17,000 stoffen verzameld in 65,000 registratiedossiers van de belangrijkste in de EU geproduceerde en gebruikte chemische stoffen. Dit heeft geleid tot betere communicatie en meer transparantie in de toeleveringsketen, waardoor Europa de risico's van chemische stoffen beter kan aanpakken, en de interne markt voor chemische stoffen verder kan harmoniseren.
Vandaag stelt de Europese Commissie een reeks concrete acties voor ter verbetering van de uitvoering van REACH, en daarmee consumenten, werknemers en het milieu beter te beschermen. Deze maatregelen worden voorgesteld om de kwaliteit van de door de ondernemingen ingediende registratiedossiers te verbeteren, de algemene vergunningsprocedure te vereenvoudigen en te zorgen voor een speelveld dat gelijk is voor Europese ondernemingen en ondernemingen uit derde landen. Verder wil de Commissie kmo's ondersteunen bij hun naleving, en handhaving door de nationale autoriteiten versterken.
De Commissie wil ook zorgen voor betere aansluiting tussen de REACH-verordening en de wetgeving voor de bescherming van de werknemers en de afvalwetgeving. Zie hier voor nadere gegevens.
Volgende stappen
De Commissie zal de resultaten en de vervolgmaatregelen van de tweede evaluatie van REACH met het Europees Parlement, de lidstaten en belanghebbenden bespreken tijdens een openbare conferentie die is gepland voor juni 2018.
Achtergrond
De REACH-verordening inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen is in 2007 in werking getreden, en vervangt het EU-wetgevingskader voor chemische stoffen dat in de jaren 1960 en 1970 werd ingevoerd. In principe geldt REACH voor nagenoeg alle chemische stoffen.
Volgens het principe dat de vervuiler betaalt, heeft REACH de bewijslast naar de bedrijfssector verlegd en daarmee ook de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van chemische stoffen in de toeleveringsketen. Bedrijven moeten chemische risico's constateren en beheren, en laten zien hoe de stoffen veilig kunnen worden gebruikt. De uitvoering van REACH vereist nieuwe vormen van samenwerking tussen bedrijven, een betere communicatie in de hele toeleveringsketen, en de ontwikkeling van instrumenten om bedrijven en overheden bij de uitvoering bij te staan.
De eerste registratiedeadline was in 2010; registraties begonnen in 2009. Preregistraties (een voorwaarde om bestaande stoffen tegen de gefaseerde termijnen te kunnen registreren) vonden in 2008 plaats. Bedrijven hebben tot uiterlijk 31 mei 2018 de gelegenheid om alle in de EU geproduceerde, ingevoerde of in de handel gebrachte chemische stoffen tot registreren. Dit verslag is het tweede verslag over de evaluatie van REACH.
Sinds zijn oprichting in 2007 vervult het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) een essentiële rol bij de uitvoering van alle REACH-procedures. ECHA beheert 's werelds grootste databank over chemische stoffen en zorgt ervoor dat gegevens over chemische veiligheid gemakkelijk online toegankelijk zijn. ECHA voert ook andere EU-wetgeving op het gebied van chemische stoffen uit, en zal naar verwachting een referentiepunt worden voor het duurzame beheer van chemicaliën.
Nadere informatie
Mededeling van de Commissie: Algemeen verslag van de Commissie over de werking van REACH en de evaluatie van bepaalde elementen — conclusies en maatregelen