Naar aanleiding van de PFAS-verontreiniging in de omgeving van het bedrijf 3M start een Humaan Biomonitoringsproject (HBM) dat via metingen in de mens blootstelling en effecten in beeld zal brengen. Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir gaf vorig jaar opdracht voor een grootschalig wetenschappelijk onderzoek en stelde daarvoor een subsidie van 750.000 euro ter beschikking. De nieuwe kennis uit dit onderzoek moet inzichten geven in de manier waarop de verdere blootstelling op korte en langere termijn kan verminderd worden en hoe de gezondheid zoveel mogelijk beschermd kan worden.
Het Departement Omgeving coördineert, in samenwerking met het Agentschap Zorg en Gezondheid, al sinds 2002 grootschalige onderzoeken waarbij chemische stoffen in het menselijk lichaam in verband worden gebracht met de omgeving en met persoonlijke factoren. Die onderzoeken werden binnen het Steunpunt Milieu en Gezondheid (https://www.milieu-en-gezondheid.be/nl/humane-biomonitoring) uitgevoerd en gecommuniceerd. Zo werden naast onderzoeken over heel Vlaanderen, ook al onderzoeken gedaan voor specifieke chemische stoffen in hotspots zoals Genk-Zuid, Menen en de Gentse Kanaalzone. De resultaten gaven aanleiding tot gerichte acties en beleidsopties. Rond PFAS werd nog geen hotspot HBM-onderzoek gedaan, wel over heel Vlaanderen. Dat leidde o.a. tot de opmaak van het PFAS-actieplan: https://omgeving.vlaanderen.be/pfas-actieplan
Bij zo’n HBM-onderzoek wordt van elke deelnemer naast analyse van bloed of urine een zo volledig mogelijk beeld opgemaakt die blootstelling en gezondheidsimpact beïnvloeden (voeding, roken, sociale achtergrond, leeftijd, woonomgeving, hobby’s enz.). De opgebouwde kennis om zo’n grootschalige humane biomonitoringsonderzoeken uit te voeren, vormt de basis van het onderzoek dat nu in de omgeving van 3M uit de startblokken schiet. De partners die dit onderzoek uitvoeren zijn de Universiteit Antwerpen, VITO, het Provinciaal Instituut voor Hygiëne (PIH), de Universiteit Hasselt en de Vrije Universiteit Brussel (VUB). Zij voerden ook de voorgaande HBM-onderzoeken uit. Vlaanderen is pionier in Europa voor dergelijke hoogstaande en vooruitstrevende onderzoeken.
Omgeving van 3M
Het bloedonderzoek uit 2021 door AZG bij 800 buurtbewoners van 3M in Zwijndrecht toonde hoge waarden van PFAS-stoffen in het bloed aan. Het Humaan Biomonitoringsonderzoek gaat een hele stap verder. Daarbij zullen bij deelnemers metingen van PFAS in bloed gekoppeld worden aan metingen van stof in en om de woning van elke deelnemer, aan levensstijl, aan leeftijd en geslacht, metingen in groenten en eieren uit de tuin, metingen in compost en regenwater enz. Zo kan een geïntegreerde risico-analyse uitgevoerd worden en een klinische koppeling gemaakt worden naar gezondheidseffecten, en zal er bekeken worden hoe de resultaten medisch geïnterpreteerd kunnen worden. De verwerkte resultaten worden in het voorjaar 2023 voorzien.
Geen kandidaten gezocht
Zo’n 300 deelnemers zullen rechtstreeks per brief worden uitgenodigd. Vrijwilligers kunnen zich dus niet aanmelden omdat het om een steekproef gaat die zorgt voor een afspiegeling van de bevolking naar geslacht, leeftijd, verblijfsduur in het aandachtsgebied, enz. Een lokale adviesgroep zal de onderzoekers bijstaan bij het maken van keuzes over het onderzoeksopzet, de rekrutering van deelnemers, de communicatiestrategie en de eventuele noodzaak tot bijsturen van de no regret-maatregelen.
Op basis van de resultaten van het onderzoek zullen de no regret-maatregelen die momenteel in verschillende hotspots gelden, herbekeken en indien nodig aangepast worden. Dat laat toe om op lange termijn no regret-maatregelen uit te werken.
Bron: Departement Omgeving, Vlaamse Overheid