Staatssteun: Commissie geeft groen licht voor Belgische steun voor langetermijnexploitatie drie kerncentrales (Tihange 1, Doel 1 en Doel 2)

De Europese Commissie heeft de Belgische plannen onderzocht om Engie-Electrabel en EdF Belgium te vergoeden voor mogelijke financiële risico's verbonden aan de langetermijnexploitatie van drie kerncentrales. Uit dat onderzoek bleek dat deze plannen in overeenstemming zijn met de EU staatssteunregels.

In september 2016 heeft de Belgische overheid aanmelding gedaan van maatregelen met betrekking tot de verlenging van de operationele levensduur van drie kerncentrales (Tihange 1, Doel 1 en Doel 2). Zo kon de Commissie deze maatregelen toetsen aan de EU‑staatssteunregels.

Volgens de EU-Verdragen zijn lidstaten vrij om hun energiemix te bepalen en hebben ze de keuze om in nucleaire technologie te investeren. De Commissie moet erop toezien dat wanneer overheidsmiddelen worden gebruikt om ondernemingen te steunen, een en ander verloopt conform de EU-staatssteunregels. Deze regels dienen om de mededinging op de interne markt veilig te stellen.

In 2014 en 2015 heeft België twee akkoorden gesloten met Engie-Electrabel en EdF Belgium om de operationele levensduur te verlengen van de kerncentrales Doel 1 en Doel 2 (eigendom van Engie-Electrabel) en Tihange 1 (eigendom van Engie-Electrabel samen met EdF Belgium). Op grond van die akkoorden hebben de ondernemingen toegezegd om rond 1,3 miljard EUR te investeren in ruil voor de toestemming om de centrales tien jaar langer te mogen open houden. De ondernemingen zouden financieel vergoed worden indien België besluit om de centrales vóór het eind van de tienjaarsperiode te sluiten, de hoogte van de door de eigenaren verschuldigde nucleaire bijdrage aanpast of andere economische parameters uit de akkoorden wijzigt. Volgens België vereist kernenergie een engagement voor de langere termijn en waren deze garanties noodzakelijk om de investeringen van de ondernemingen veilig te stellen.

Uit de beoordeling van de Commissie bleek dat de investeringsgaranties een economisch voordeel opleveren aan Engie-Electrabel en EdF dat verder gaat dan wat deze ondernemingen volgens de gewone Belgische wetgeving zouden kunnen krijgen. Volgens de EU-regels moet dit soort staatssteun beperkt blijven en in verhouding staan tot de daarmee nagestreefde doelstellingen.

De Commissie concludeerde dat België had aangetoond dat met de maatregelen buitensporige verstoringen van de Belgische energiemarkt worden vermeden. Er komt een verplichting voor Engie-Electrabel, de grootste speler op de Belgische stroommarkten, om jaarlijks een volume gelijkwaardig aan het aandeel van Engie-Electrabel in de jaarproductie van Tihange 1, Doel 1 en Doel 2 op gereguleerde stroommarkten te verkopen. Een en ander zal zorgen voor liquide Belgische stroommarkten en zal de concurrentie tussen stroomleveranciers helpen te vergroten. Op basis van dit alles heeft de Commissie, op grond van de EU-staatssteunregels, toestemming gegeven voor de maatregelen.

De niet-vertrouwelijke versie van het besluit komt, zodra eventuele vertrouwelijkheidskwesties zijn opgelost, onder zaaknummer SA.39487 beschikbaar in het publieke Staatssteunregister op de website van DG Concurrentie van de Commissie. Een overzicht van de recentste staatssteunbesluiten die op internet en in het EU-Publicatieblad zijn gepubliceerd, is te vinden in de elektronische nieuwsbrief State Aid Weekly e-News.

Daarnaast heeft de Commissie vandaag, in het kader van artikel 43 van het Euratom‑Verdrag, ook een gunstig standpunt geformuleerd met een aantal aanbevelingen. Hier ging het over de vraag of de investeringsplannen voor de langetermijnexploitatie van de drie kerncentrales in overeenstemming zijn met de doelstellingen van het Euratom‑Verdrag.