Sanering site De Naeyer in Willebroek: OVAM licht stand van zaken toe tijdens bewonersvergadering

De eerste fase van de werken op de site van de voormalige papierfabriek in Willebroek is volop aan de gang, nadat er vorig jaar over het volledige terrein een PFAS-verontreiniging werd vastgesteld. Na de eerste ontgravingswerken tot 70 centimeter diep, werden op sommige plaatsen nog uitzonderlijk hoge concentraties PFAS gemeten. Tijdens een bewonersvergadering woensdagavond lichtte de OVAM samen met de erkende bodemsaneringdeskundige de meetresultaten en de verdere stappen toe.

Voorzorgsmaatregelen

De OVAM deelde het terrein op in acht particuliere woonzones die prioritair aangepakt moeten worden. Op dit moment vinden er werken plaats in zes verschillende zones, waarvan vier met particuliere bewoning. Concreet werd de verontreinigde toplaag er ontgraven tot 70 centimeter diepte en vervangen met een propere leeflaag. De huidige werken gebeuren in het kader van zogenaamde voorzorgsmaatregelen. Dit zijn volgens het Bodemdecreet maatregelen met het oog op de bescherming van mens en milieu tegen de risico’s van bodemverontreiniging en dit in afwachting van de eigenlijke saneringswerken. Omdat de site in Willebroek nog deels in ontwikkeling is en tuinen nog niet zijn aangelegd, werd gekozen om deze voorzorgsmaatregelen alvast toe te passen en zo sneller te werk te kunnen gaan.

Naast deze zes zones zijn er nog een aantal projectzones waar appartementsblokken gebouwd werden/worden. In deze bijkomende zones zal de OVAM waar mogelijk in overleg met de ontwikkelaars de uitvoering van de voorzorgsmaatregelen invullen.

In de zone ‘Kanaelzicht’, waar zich de drie appartementsgebouwen aan de Vredebrug situeren, is geen leeflaagsanering nodig. Bijkomende metingen wezen immers uit dat de bodem hier slechts licht verontreinigd is met PFAS. De resultaten worden wel verder opgenomen in het lopende siteonderzoek.

Omwille van de uitgestrektheid van de woonzone (11 ha) en de soms moeilijke toegankelijkheid, zal vanaf augustus nog tot eind november verder gewerkt worden en zullen uiteraard de herstellingswerken na sanering verder gezet worden.

Aangepast saneringsconcept zone 1

De bodemsaneringsdeskundige nam bij elk van de reeds aangepakte zones putbodem- en wandstalen en analyseerde deze op PFAS. Uit de meetresultaten blijkt dat er op sommige plaatsen op 70 centimeter diepte en meer, nog steeds hoge concentraties PFAS aanwezig zijn, tot 10 000 microgram per kilogram (µg/kg). In deze zones werd intussen een leeflaag van 70 centimeter aangebracht, zodat onmiddellijke blootstelling aan deze hoge concentraties uitgesloten is en er dus ook geen acuut risico is voor de gezondheid van de bewoners.

Omdat de verontreiniging zich onder de grond en onder de nieuw aangebrachte grondlaag bevindt, is er geen risico dat bewoners blootgesteld worden wanneer ze in hun tuin werken of spelen. Op basis van deze nieuwe bevindingen werkt de erkende bodemsaneringsdeskundige Sertius een aangepast saneringsconcept uit.

Hoe verdere uitloging naar het grondwater en verspreiding kan voorkomen worden, is geen eenvoudige materie. Om op een gefundeerde manier te werk te gaan, wordt hiervoor bijkomend beroep gedaan op de expertise van VITO en op de begeleiding van opdrachthouder voor de Vlaamse Regering Karl Vrancken.

Risicogebaseerd saneren

Er wordt dus nog onderzocht tot op welke diepte er het best wordt ontgraven. Daarbij wordt uitgegaan van de bodemsaneringsnormen in het tweede tussentijds rapport van opdrachthouder Karl Vrancken, maar ook met risicogebaseerd saneren, eigen aan de aanpak van historische verontreinigingen. Dat betekent dat er wordt terug gesaneerd tot een bepaalde, veilige waarde die momenteel nog wordt onderzocht.

Bron: De Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij, Vlaamse Overheid