Op voorstel van Vlaams minister van Leefmilieu en
Landbouw Vera DUA, heeft de Vlaamse regering haar
definitieve goedkeuring gegeven aan het Uitvoeringsplan huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval 2003-2007.
Voor de komende 5 jaar wordt hiermee het beleid
vastgelegd dat Vlaanderen gaat voeren rond het afval van
de gezinnen en vergelijkbaar afval van de bedrijven.
Momenteel produceert de gemiddelde Vlaming nog ongeveer
185 kg restafval per jaar. Dit is dus afval dat niet
selectief wordt ingezameld en via de grofvuilophaling of
de ophaling van de restzakken of -bakken wordt
overgebracht naar stortplaatsen en
verbrandingsinstallaties. Door tal van maatregelen wil
de Vlaamse overheid dit verder beperken tot 150 kg. De
Vlaamse regering legt hiervoor bindende bepalingen op aan
de gemeenten om ervoor te zorgen dat ook zij meewerken
aan deze doelstellingen. Maar ook de totale hoeveelheid
afval die de Vlaming produceert wordt aangepakt. Deze hoeveelheid is het laatste decennium immers fors gestegen tot maar liefst 547 kg per inwoner in 2000. Slechts door massale selectieve inzamelingen slaagt Vlaanderen er in om de afvalberg onder controle te houden maar het is van belang om het probleem ook aan de bron aan te pakken, daar waar afval ontstaat.
Afval voorkomen
Het plan bevat dan ook een hele resem maatregelen die er
moeten voor zorgen dat afval wordt voorkomen zoals o.a.
het opzetten van systemen in gemeenten waarbij mensen
worden beloond voor de aankoop van hun producten in herbruikbare verpakkingen, of waarbij mensen worden beloond die met een herbruikbare tas gaan werken, het verder uitbouwen van het netwerk aan compostmeesters die het thuiscomposteren promoten, specifieke acties naar scholen toe om kinderen (en hun ouders) bewust te maken van het afvalprobleem en tips te geven hoe afval kan worden voorkomen, het afdwingen van het respecteren door bedelers van reclamedrukwerk van de "neen-geen reclame"- stickers, het introduceren van stickers die aangeven dat men wel reclame wil (voor gemeenten die het omgekeerde systeem willen gebruiken en enkel nog reclame toelaten daar waar stickers op de bussen kleven), op evenementen herbruikbare bekers laten gebruiken, de kringloopcentra verder uitbouwen, etc.
Acties tegen zwerfvuil
Ook voor het zwerfvuil komen er specifieke acties. Via
een aantal proefprojecten wordt nagegaan hoe zwerfvuil
kan worden voorkomen. Dit zal gebeuren in overleg en samenwerking met sectoren zoals de drankverpakkingssector.
De Vlaamse overheid zal ook meer dan vroeger in overleg
treden met haar federale collega's om via het federale productbeleid te zorgen voor stimulansen en verplichtingen voor bedrijven om de producten die ze op de markt brengen op die manier te vervaardigen dat zij geen probleem meer vormen in de afvalfase (bijv. allemaal bestaande uit goed te recycleren materiaal) en dat ze geen overtollig afval veroorzaken (bijv. overbodige verpakkingen).
Selectieve inzameling
Op niveau van de selectieve inzameling wordt duidelijk
gekozen voor een bestendiging van de huidige situatie.
Inzake selectieve inzamelingen zit de Vlaming duidelijk
aan de limiet. Nog meer fracties verplicht apart laten inzamelen heeft nog weinig toegevoegde waarde. Op dat vlak werkt de Vlaamse overheid vooral aan de aanpak van de bedrijven die hier nog heel wat weg af te leggen hebben vooraleer ze het niveau van de burger benaderen.
De Vlaamse regering neemt wel initiatieven om de dienstverlening inzake selectieve inzameling te verbeteren. Zo gaat zij stappen zetten om in overleg met FOST Plus de onduidelijke scheidingsregel voor PMD-afval te verduidelijken. Ook geeft het plan duidelijk aan dat selectieve inzamelingen niet in mogen gaan tegen afvalpreventie.
Afval storten moet stoppen
Met dit nieuwe plan slaat het Vlaamse afvalbeleid ook een volledig nieuwe weg in voor de eindverwerking van afvalstoffen. Er wordt resoluut gekozen voor de afbouw van het storten van afval. Hiertoe worden de nodige projecten voorzien die uit het restafval nog materialen selecteren en er een maximale energiewinning uit halen.
De private en publieke afvalsector speelt al in op dit
plan door dergelijke projecten op te zetten. Samen wordt momenteel al gewerkt aan de creatie van 600.000 ton alternatieve capaciteit verspreid over 5 sites in Vlaanderen (Evergem, Geel, Antwerpen, Brecht en Limburg).
Op die manier zal Vlaanderen binnen een aantal jaren -
als deze projecten zijn gerealiseerd - een voorbeeldregio
zijn in Europa. Vlaanderen kan dan zijn expertise en
knowhow inzake de behandeling en verwerking van afval ter beschikking stellen van andere regio's en landen.
Samenwerking overheid en priv
Het plan kiest ook duidelijk voor een samenwerking tussen private en publieke sector voor de uitvoering van het afvalbeleid waarbij de publieke sector verantwoordelijk moet blijven voor de beleidsvoorbereiding maar de private sector desgevallend zeker een toegevoegde waarde kan bieden voor de uitvoering van afvalhandelingen. De Vlaamse regering hakt via dit plan ook de knoop door inzake het kerntakendebat: de gemeenten blijven verantwoordelijk voor de volledige afvalketen, van preventie over inzameling tot en met verwerking. De cordinerende rol van de provincies wordt versterkt. Ze krijgen de taak om gemeenten die het afvalplan niet respecteren bij te trekken en krijgen daartoe in dat geval de mogelijkheid tot voor de betrokken gemeenten bindende beslissingen. Hiermee gaat de regering in op de vele opmerkingen die de gemeenten tijdens het openbaar onderzoek hebben gegeven. Als gemeenten en provincies samen met de Vlaamse overheid nog tot andere consensusvoorstellen komen dan zal het plan hier nog worden aan aangepast. De regering wil ook verder onderzoeken op welke manier de gemeentelijke forfaitaire afvalbelastingen kunnen worden afgeschaft. Om deze vervolgens af te schaffen.
persinfo : Ann Bats, woordvoerster van
minister Dua - tel. 02 553 27 81
e-mail: persdienst.dua@vlaanderen.be