Ondanks hun inspanningen, hebben de kustgemeenten te kampen met meer zwerfvuil en hogere restafvalcijfers dan de rest van Vlaanderen. Zwerfvuil op het strand, overvolle vuilnisbakken, vuilniszakken die op het foute ogenblik worden buiten gezet of open gepikt worden door meeuwen, … Het zijn maar enkele zaken die er van afvalbeheer een heuse uitdaging maken.
Daarom gaan de OVAM en de tien Vlaamse kustgemeenten de volgende jaren intensieversamenwerken. Het programma voorziet in meer ervaringsuitwisseling, de introductie van nieuwe afvalinzamelsystemen, een programma om het zwerfvuil met 20% terug te dringen en initiatieven om het afval van toeristen en horeca beter selectief in te zamelen.
De doorsnee Vlaming sorteert 70% van zijn afval en produceert 146 kg restafval per jaar. Voor onze kustgemeenten ogen de cijfers helaas minder goed. Daarom identificeerden de OVAM en de kustgemeenten een aantal specifieke ‘kustproblemen’, die vragen om een aanpak op maat. Afval van (dagjes-)toeristen komt vaak als zwerfvuil op het strand terecht of leidt op topdagen tot overvolle vuilnisbakken en overlast. Zogenaamde ‘tweede verblijvers’ blijken dan weer minder goed te sorteren dan thuis. Wanneer hun vakantie ten einde is, zetten ze vaak de vuilniszakken op de stoep, ook als er geen ophaling is. Meeuwen halen afval uit die vuilniszakken of uit volle vuilnisbakken en verspreiden het afval verder. En tot slot spoelt er ook een heleboel afval vanuit zee, maar ook van landinwaarts via rivieren, aan op onze stranden. De kustgemeenten die ook verantwoordelijk zijn voor schone stranden, staan ook in voor die opkuis.
Een werkgroep o.l.v. de OVAM met vertegenwoordigers van de kustgemeenten, de afvalintercommunales, Fost Plus en de lokale immo- en horecasector, stelde een ambitieus actieprogramma op om die problemen aan te pakken. Een kleine greep uit de maatregelen:
- Nieuwe ondergrondse diftar inzamelsystemen voor restafval, pmd, glas en papier en karton moeten komaf maken met de meeuwenproblematiek. Bovendien maakt het voor ‘tweede verblijvers’ mogelijk om op eender welk moment hun afval buiten te zetten. De OVAM wil hiervoor ook haar investeringssubsisidies voor lokale besturen heroriënteren.
- De werking van de recyclageparken wordt geoptimaliseerd en de introductie van mobiele of tijdelijke recyclageparken wordt bekeken.
- De OVAM zal o.a. met modelreglementen de lokale besturen helpen om de talloze evenementen aan de kust afvalarmer te maken.
- Samen met Horeca West-Vlaanderen worden bedrijven gesensibiliseerd om aan afvalpreventie en selectieve inzameling te doen.
- Fost Plus en de OVAM bieden coaching-trajecten aan aan de kustgemeenten om de strijd tegen zwerfvuil op te voeren. Tegen 2022 wil Vlaanderen 20% minder zwerfvuil.
- Initiatieven om marien afval op strand en in jachthavens op te ruimen worden versterkt.
- Communicatie tot slot is cruciaal om alle initiatieven ingang te doen vinden. Zo komt er in sommige kustgemeenten bijvoorbeeld een specifieke zomerafvalkalender
Vlaams minister van Omgeving Joke Schauvliege: “Wij Vlamingen houden van onze kust. Dit afvalprogramma zal er via een doorgedreven samenwerking tussen de kustgemeenten voor zorgen dat er minder hinder is door zwerfvuil en restafval, dat onze stranden er een stuk properder bijliggen en dat er minder plastic in ons zeewater terecht komt. Zo zullen zowel toeristen, als de mensen die er wonen, volop kunnen blijven genieten van een verblijf aan zee.”
Het kustprogramma wordt gefinancierd en mogelijk gemaakt door inzet en heroriëntering van bestaande fondsen en personeelsmiddelen van de betrokken projectpartners. Zij zullen de doelstellingen en hun engagementen vastleggen in een kustcharter. Het programma past volledig in het nieuwe Ontwerp Plan voor Huishoudelijke Afvalstoffen 2016-2022 dat weldra aan de Vlaamse Regering voorgelegd wordt en een aanpak op maat voor de lokale besturen voor staat.
Bron: OVAM