De bodemsaneringswerken op de voormalige terreinen van de firma Massive in Mortsel zijn volop aan de gang. De firma produceerde vroeger lichtarmaturen. Dit heeft geleid tot een grond- en grondwaterverontreiniging met gechloreerde oplosmiddelen op de site en in de omgeving. Er zijn geen directe gezondheidsrisico’s, maar er is wel een risico dat deze verontreiniging zich verder gaat verspreiden waardoor een sanering noodzakelijk is. De OVAM organiseert samen met het lokaal bestuur Mortsel een infomarkt voor omwonenden om een stand van zaken te geven en nieuwe acties toe te lichten.
Historiek
De firma Massive in Mortsel was actief van 1926 tot 1986. Nadien hebben meerdere kleinere bedrijven de terreinen ingenomen. Vanaf 1995 trad het Bodemdecreet in werking, dus in de daaropvolgende jaren waren deze nieuwe bedrijven verplicht om oriënterende bodemonderzoeken (OBO) te laten uitvoeren. Daaruit bleek dat de vastgestelde verontreinigingen toe te schrijven waren aan de voormalige activiteiten van Massive.
In 2006 kwamen de NV Massive en de Vlaamse Regering tot een overeenkomst voor de opmaak van een beschrijvend bodemonderzoek (BBO) dat de verontreinigingen gerelateerd een de voormalige Massive-site in kaart moest brengen. Dit BBO werd uitgevoerd tussen 2006 en 2016 op 46 risicolocaties verspreid over de terreinen van ex-Massive. Daarbij werden verschillende verontreinigingsvlekken aangetroffen in de grond en in het grondwater met gechloreerde oplosmiddelen (VOCL), zware metalen, minerale olie, PAK en cyanide. Enkel voor de verontreiniging met gechloreerde oplosmiddelen was er een saneringsnoodzaak. De saneringswerken worden ambtshalve uitgevoerd, wat betekent dat de OVAM de kosten draagt.
Hoe wordt de bodemsanering aangepakt?
Eind 2022 – begin 2023 werd de grondwaterkwaliteit geactualiseerd en werden er een 100-tal peilbuizen bijgeplaatst. Op basis daarvan kon het eerste gefaseerd bodemsaneringsproject (BSP) opgemaakt worden, dat de manier van saneren bepaalt.
In augustus 2023 startte de Tijdelijke Maatschap Sertius-Sarpi-Hye (in opdracht van de OVAM) met de bodemsaneringswerken in de eerste zone:
- In de bronzone werd het bovenste deel van de verontreiniging ontgraven en afgevoerd naar een grondreinigingscentrum.
- Vervolgens werden hier injectiefilters geplaatst om zuurstofwater in de bodem te injecteren en de verontreiniging zo chemisch af te breken.
- Ter hoogte van het openbaar domein en op de speelplaats van het GTI Mortsel (tot waar de verontreiniging zich verspreid heeft) werden injectiefilters geplaatst om voedingsstoffen in de bodem te injecteren. Hierdoor worden de micro-organismen in de bodem gestimuleerd om de verontreiniging biologisch af te breken. De laatste injecties werden uitgevoerd in februari.
- Momenteel analyseren we grondwaterstalen om te zien of we nog extra voedingsstoffen moeten toevoegen.
Recent werd het tweede gefaseerd bodemsaneringsproject ingediend bij de OVAM. De bodemsaneringswerken in de tweede zone kunnen wellicht deze zomer van start gaan, analoog aan de werken in zone één.
Gebruiksadviezen
Er zijn geen directe gezondheidsrisico’s, maar in afwachting van de sanering werden gebruiksadviezen m.b.t. het gebruik van grondwater geformuleerd om potentiële gezondheidsrisico’s te vermijden. De omwonenden ontvingen in juni 2023 een bodemattest met deze gebruiksadviezen op. Na de sanering ontvangen zij opnieuw een aangepast bodemattest
Op 15 april organiseert de OVAM, samen met de Tijdelijke Maatschap en het lokaal bestuur Mortsel een tweede infomarkt om de saneringswerken toe te lichten aan de omwonenden.
PFAS-onderzoek
In 2022 publiceerde de OVAM het sitebesluit ‘Voormalige Massive fabriek te Mortsel’. Aansluitend werd het oriënterend en beschrijvend bodemonderzoek naar PFAS-verontreiniging in opdracht van de OVAM opgestart en heeft de bodemsaneringsdeskundige stalen van de grond en het grondwater genomen. Op basis van dit siteonderzoek wordt bekeken of een sanering van de PFAS-verontreiniging al dan niet noodzakelijk is. Het siteonderzoek werd ingediend op 4 april en binnen een termijn van 60 dagen zal de OVAM een beslissing nemen over de saneringsnoodzaak.
Bron: Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij, Vlaamse overheid