OVAM lanceert campagne om ‘zoldervrees’ te overwinnen en ongebruikte spullen een nieuw leven te geven
De gemiddelde Vlaming heeft een materialenvoetafdruk van 34,6 ton materialen per jaar, het gewicht van zeven volwassen olifanten. Dit cijfer is de afgelopen 5 jaar aanzienlijk verbeterd, maar er blijft werk aan de winkel. Om de druk op grondstoffen te verlichten, wil de Vlaamse overheid de consumptie van de Vlaming tegen 2030 met 30% terugdringen en zelfs met 75% tegen 2050. Ter ondersteuning van deze ambitieuze doelstellingen lanceert de OVAM een nieuwe campagne, die Vlamingen aanmoedigt om vergeten en ongebruikte spullen op hun zolder een tweede leven te geven…
“Kapotte, oude of vergeten spullen een nieuw leven geven door ze te herstellen, naar de kringwinkel te brengen of te verkopen, zijn belangrijke schakels in het hergebruik van onze spullen. Denk maar aan tal van goede lokale initiatieven zoals de Repair Cafés waar kapotte spullen hersteld worden en ze zo nog een rondje mee kunnen of platforms waar particulieren snel en makkelijk spullen kunnen verkopen die ze niet meer nodig hebben.” aldus Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns.
Atticafobie ofwel zoldervrees
Veel Vlamingen hebben de gewoonte om waardevolle, ongebruikte spullen op zolder of in een ander verloren hoekje in huis te bewaren, zoals oud speelgoed, kledij, elektronica of gereedschap.
Deze spullen blijven daar vaak ongebruikt en vergeten liggen en dat is jammer, want ze kunnen best nog nuttig zijn. Misschien mits een opknapbeurt of wat herstelwerk. Of als je ze zelf niet meer gebruikt, kunnen ze via kringloopinitiatieven of tweedehandsverkoop een tweede leven krijgen bij andere gezinnen. Daarom roept de OVAM Vlamingen op om hun ‘atticafobie’ ofwel ‘zoldervrees’ te overwinnen op www.zoldervrees.be. Bij deze angststoornis ervaart men een irrationele vrees voor zolderruimtes, soms met paniekaanvallen tot gevolg, waardoor deze waardevolle spullen al snel worden vergeten.
Hergebruik en herstel in Vlaanderen
De materialenvoetafdruk van de Vlaming blijft hoog, met gemiddeld 34,6 ton per persoon per jaar aan verbruikte materialen, waarvan een groot deel hergebruikt zou kunnen worden. Cijfers van de OVAM tonen echter aan dat het hergebruik van spullen in Vlaanderen stagneert. In 2023 werd er per inwoner 34,57 kg hergebruikt, een lichte daling ten opzichte van 35,53 kg in 2022.
In kringwinkels ligt het hergebruik momenteel op 5,9 kg per inwoner, terwijl het doel is om dit tegen 2030 naar 8 kg te verhogen. Uit onderzoek van Recupel en Bebat blijkt dat een gemiddeld Vlaams huishouden maar liefst tien ongebruikte elektrische toestellen heeft. Er is dus nog veel ruimte voor verbetering. In het afgelopen jaar werden er in Vlaanderen ook 10 miljoen herstellingen uitgevoerd, een stijging van 25% tegenover de vorige meting. Maar om de doelstellingen te halen zal ook dit nog beter moeten.
“Er liggen ontelbare spullen op zolders te verstoffen die hergebruikt, hersteld of doorverkocht kunnen worden,” zegt Jan Verheyen, woordvoerder bij de OVAM. Deze spullen bestaan uit waardevolle grondstoffen die we in Vlaanderen niet zo maar voorradig hebben. Bovendien zijn ze vaak nog volledig bruikbaar en kan een ander gezin net op zoek zijn naar de spullen die iemand anders op zolder stof laat vergaren.
Tweede kans voor vergeten spullen
De campagne wordt gelanceerd met een videoboodschap van een zolderexpert, vertolkt door Peter Van den Eede, die uitlegt wat ‘atticafobie’ is en hoe mensen deze angst kunnen overwinnen.
De expert laat zien hoe vergeten spullen, zoals een oud bijzettafeltje, gerepareerd of upcycled kunnen worden. De boodschap die hij meegeeft, is simpel: door je zolder op te ruimen, help je de planeet en verminder je de afvalberg. Jan Verheyen, woordvoerder van de OVAM: “Met de campagne willen we de Vlaming oproepen om de zolder op te gaan en spullen die ze niet meer gebruiken naar een kringwinkel te brengen of te verkopen op een tweedehands-website. Zo is het niet alleen goed voor een propere zolder en het milieu, maar ook voor de portemonnee.”
Samenwerking voor een circulaire economie
De OVAM werkt in deze campagne samen met belangrijke partners zoals Herwin, Groep Maatwerk, 2dehands.be, Happy Troc, Cash Converters, Recupel en Repair&Share. Jan Verheyen, woordvoerder van de OVAM, legt uit: “De campagne geeft mensen de tools en inspiratie om opnieuw gebruik te maken van wat ze al hebben en een nieuw leven te geven aan spullen die ze zelf niet meer nodig hebben. Dit is een belangrijke stap naar een duurzame toekomst”.
Op de website www.zoldervrees.be vinden bezoekers tips om hun spullen nieuw leven te geven en kunnen ze gebruikmaken van audiotherapie-sessies om hun 'zoldervrees' te overwinnen.
Bron: Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij, Vlaamse overheid