De laatste jaren is er een toenemende maatschappelijke bezorgdheid en wetenschappelijke discussie ontstaan rond de verspreiding en de effecten van milieugevaarlijke stoffen welke een hormoonverstorende werking kunnen hebben. De verspreiding en verhoogde blootstelling aan dergelijke stoffen in het milieu wordt als oorzaak gesuggereerd voor waargenomen nadelige effecten op ondermeer het humane voortplantingssysteem en het voortbestaan van sommige wildpopulaties.
De stoffen met duidelijke aanwijzingen voor een hormonaal verstorende werking bevinden zich in een breed gamma van structureel verschillende stofgroepen. Ze behoren bijvoorbeeld tot de groep van bestrijdingsmiddelen (lindaan, methoxychloor, atrazine, endosulfan,..), gehalogeneerde koolwaterstoffen (polychloorbifenylen en dioxines), weekmakers van kunststoffen (ftalaten, bisfenol A), detergenten en hun afbraakproducten (alkylfenolen en hun ethoxylaten), tributyltinverbindingen en zware metalen. Daarnaast zijn er nog de lichaamseigen hormonen zelf, met name het 17β-oestradiol, oestron en oestriol, synthetische hormonen zoals 17α-ethinyloestradiol (component in anticonceptiepil), en de plantenhormonen (fyto-oestrogenen) die zich in het milieu kunnen verspreiden.
De beschikbare informatie in Vlaanderen in verband met de verspreiding en effecten van milieugevaarlijke stoffen met hormoonverstorende activiteit (zowel natuurlijke en synthetische hormonen, als industrile chemicalin) is momenteel zeer fragmentair en schiet tekort met het oog op het onderbouwen en voeren van een gericht voorkomings- en emissiereductie-beleid.
Begin 2001 werd daarom in opdracht van de Vlaamse overheid, en onder begeleiding van een stuurgroep met vertegenwoordiging van diverse beleidsinstanties, dit onderzoeksproject gestart. Het onderzoeksconsortium Vito-UG-VUB heeft aan de hand van meerdere werkpakketten,met enerzijds een theoretische benadering, en anderzijds praktijkonderzoek zich tot doel gesteld om specifiek voor Vlaanderen de verspreiding en effecten van
hormoonverstorende stoffen in het milieu beter in kaart te brengen. Dit grootschalige onderzoek heeft, vanuit een multidisciplinaire aanpak, belangrijke resultaten opgeleverd met nieuwe elementen in de context van het internationale onderzoek rond hormoonverstorende stoffen. De belangrijkste resultaten worden hierna in functie van de verschillende projectdoelstellingen toegelicht.
Bron: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap departement Wetenschap, Innovatie en Media.