25/01/2019

Noord-Limburg aan de slag met diepe geothermische energie

Back to article overview

 

In het Europese project DGE-ROLLOUT gaan de landen Nederland, Duitsland en België na hoe ze optimaal aardwarmte kunnen winnen. Vooral het Noorden van de provincie Limburg (België) zou over heel wat potentieel beschikken. Om dit in Bree en Lommel nader te onderzoeken maakt de provincie 126.000 euro vrij. VITO gaat als één van de projectpartners zich kunnen toeleggen op de realisatie van geothermische demonstratie-activiteiten.

 

De klimaatverandering houdt mens en maatschappij bezig. Klimaat- en energiedoelstellingen die wereldwijd geformuleerd zijn moeten het tij doen keren. De Europese Unie vraagt haar lidstaten de huidige uitstoot van broeikasgassen drastisch terug te schroeven en meer hernieuwbare energiebronnen in te zetten. Nederland, Duitsland en België zijn ervan overtuigd dat de ondergrond van het grensgebied daarbij kan helpen. In het Europese project DGE-ROLLOUT gaan de drie landen daarom na hoe ze optimaal aardwarmte kunnen winnen.

“De nieuwe kennis en inzichten die het project met zich mee zal brengen, zijn belangrijk om op termijn warmtenetten te installeren. Die helpen onze economie te moderniseren en zullen voor groene groei en banen zorgen”, aldus gedeputeerde van Economie Tom Vandeput.

Vooral het Noorden van de provincie Limburg zou over heel wat potentieel beschikken. Om dit in Bree en Lommel nader te onderzoeken maakt de provincie 126.000 euro vrij.

Technische en economische haalbaarheid    

Geothermie is een lokale en duurzame energiebron die altijd beschikbaar is. Ondanks die troeven wordt de technologie nog niet op grote schaal toegepast. Vlaams onderzoekscentrum VITO deed eerder al samen met het Nederlandse Grontmij en TNO onderzoek naar de barrières en het potentieel van de Vlaams-Nederlandse grensregio. Via het Interreg project GEOHEAT.App en het EFRO-project Geothermie 2020, werd het potentieel van geothermie in de grensregio aangetoond. Maar om de beste winsten te boeken moeten vraag en aanbod optimaal op elkaar worden afgestemd.

De complexe geologische omstandigheden in het grensgebied vereisen echter specifieke expertise en technologie. Hiervoor zijn er parallellen te trekken met bestaande geothermieprojecten zoals in Mol en Grubbenvorst (NL). 10 toonaangevende bedrijven en onderzoeksinstellingen uit België, Nederland en Duitsland hebben daarom besloten de krachten te bundelen en de technische en economische haalbaarheid van diepe geothermie verder te onderzoeken en het concept voor het onttrekken en benutten van de warmte verder op punt te stellen. Zo worden onder meer demonstraties rond thermische opslag, intelligente warmtesturing en het opwaarderen van warmte op verschillende locaties in de grensregio uitgevoerd.

Aanbod afstemmen op vraag

Om de warmte afname in Noord-Limburg in te schatten werd onder leiding van de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) Limburg een werkgroep met 9 Noord-Limburgse gemeenten opgericht.

“De Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) Limburg bracht hiervoor alle belangrijke actoren zoals netbeheerders Nuhma, Infrax (sinds kort Fluvius) en de kennisinstellingen EnergyVille en VITO samen”, aldus Frank Zwerts algemeen directeur POM Limburg.

Uit de data analyses van openbare gebouwen, huishoudens en industriële afnemers bleken Bree en Lommel over het grootste potentieel te bezitten.

Dat is niet toevallig want in Bree situeert zich namelijk één van de belangrijkste industriële warmteafnemers, meer bepaald de conservenfabriek GreenYard (Noliko). De warmtevraag van nieuwe ontwikkelingen in Lommel is in combinatie met de warmteafname van de bestaande huishoudens en openbare gebouwen dan weer goed voor een equivalent van 490.000 MWh. Indien 50 % van de industrie, 80 % van de huishoudens en 100 % van de tertiaire sector voorzien wordt van geothermische energie kan de CO2 uitstoot voor de helft worden teruggedrongen ten opzichte van 2011. De Stad Lommel leent zich dus uitermate voor geothermie.

“Eénmaal de business-cases van Lommel en Bree gevalideerd zijn, kan effectief overgegaan worden tot valorisatie van deze hernieuwbare energie. Dit zal bijdragen aan de ambitie om van Limburg tegen 2050 een klimaatneutrale provincie te maken”, aldus gedeputeerde Tom Vandeput.

Verdere uitrol nieuwe geologische data

Het globale project DGE-ROLLOUT is goed voor een projectkost van 18,7 miljoen. Europa financiert daarvan ruim 11 miljoen euro.

Om de mogelijkheden van vraag en aanbod in het Noorden van de provincie Limburg te onderzoeken legt de provincie nog eens 126.000 euro op tafel. Daarmee zal VITO als één van de projectpartners zich kunnen toeleggen op de realisatie van geothermische demonstratie activiteiten. De onderzoeksinstelling heeft bovendien al heel wat expertise inzake geothermie en zal de nieuwe geologische data verwerken in een nieuw geologisch 3D model van Vlaanderen dat dienst kan doen voor de verdere uitrol van diepe geothermische energie. 

“De geothermische activiteit die in Noord-Limburg wordt uitgevoerd helpt Limburg profileren als innovatieve regio. De warmte en elektriciteit die op een hernieuwbare manier geproduceerd en geconsumeerd worden zullen inspirerend werken. Op termijn zal dit nieuwe bedrijven aantrekken en bijkomende tewerkstelling met zich meebrengen“,
aldus gedeputeerde Tom Vandeput.

Contact

Kabinet gedeputeerde Tom Vandeput – 011 23 70 43 – tom.vandeput@limburg.be
Dienst Economie – Kristof Santermans - 011 23 74 37– kristof.santermans@limburg.be
VITO – Ben Laenen – 014 33 56 38 – ben.laenen@vito.be
 
 

Temperatuurkaart uit EFRO-studie Roadmap geothermie 2020
 
Bron: 2018-2019 VITO