In 2022 raakten bij de hevige storm Eunice verschillende schepen in de problemen op de Noordzee. Een daarvan kon een aanvaring met een windturbine nipt vermijden en het geworpen anker vormde een ernstig gevaar voor onderzeese kabels. Een nieuwe studie in opdracht van de FOD Mobiliteit en de FOD Volksgezondheid helpt ons om de risico’s beter te begrijpen en de veiligheid op de Noordzee tijdens extreme weersomstandigheden te verhogen.
Bij zware weersomstandigheden kan een schip de controle verliezen. Gebeurt dat in de nabijheid van een windmolenpark, dan is het risico op een aanvaring met een windmolen reëel. De economische en ecologische gevolgen van zo’n aanvaring kunnen zeer ernstig zijn.
Schepen die geankerd liggen bij extreem weer of het anker werpen in nood, kunnen onderzeese infrastructuur zoals elektriciteitskabels, communicatiekabels of pijpleidingen beschadigen. Dat kan maandenlange herstelwerkzaamheden tot gevolg hebben, die op hun beurt ook een impact hebben op het milieu.
Maatregelen voor een veiligere Noordzee
Om een beter inzicht te krijgen in het type schepen en de gebieden die het hoogste risico inhouden, werd een studie besteld door de FOD Mobiliteit en de FOD Volksgezondheid. De studie werd betaald met middelen uit het Fonds Leefmilieu, dat mede gefinancierd wordt door de windmolenparken. Het onderzoek leverde waardevolle inzichten op en resulteerde in een reeks risicoverlagende voorstellen.
Zo geeft de studie mogelijke voorbereidende maatregelen in het geval van een aangekondigde storm. Verschillende scenario’s werden gesimuleerd om de impact van stormweer zo nauwkeurig mogelijk na te bootsen. Tijdens een storm is de opvolging van scheepsbewegingen in of rond de geïdentificeerde risicogebieden belangrijk om tijdig te kunnen anticiperen. Door te kijken naar karakteristieken van het schip, zoals type en lengte, kunnen de risico’s beter worden ingeschat.
In de studie werd ook nagegaan welke maatregelen in het buitenland worden genomen en in welke mate deze ook bij ons kunnen bijdragen tot een veiligere Noordzee.
Wat is het Fonds Leefmilieu?
Het Fonds Leefmilieu is een belangrijk instrument om de kwaliteit van het ecosysteem in het Belgische deel van de Noordzee te beschermen en te herstellen. Het fonds wordt gespijsd met financiële bijdragen van vergunninghouders van offshore-activiteiten, zoals windmolenparken. Deze bijdragen gelden als milieucompensatie voor de impact die deze activiteiten hebben op het mariene milieu.
De milieucompensatie is geen belasting. Het fonds weerspiegelt een balans tussen de positieve en negatieve effecten van economische activiteiten op de Noordzee, waarbij de lasten en lusten worden verdeeld tussen de vergunninghouders en de maatschappij.
De middelen uit het Fonds Leefmilieu worden in de eerste plaats gebruikt om materiaal en voorzieningen aan te schaffen die bijdragen aan het voorkomen of bestrijden van milieurampen op zee. Daarnaast worden de middelen ook ingezet om de milieukwaliteit van de Noordzee te verbeteren. Voorbeelden van projecten zijn studies naar meervoudig ruimtegebruik, onderzoek naar aquacultuur binnen windmolenparken en initiatieven om afval rond scheepswrakken te verwijderen.
De volledige studie vind je hier.
Bron: © FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu