09/09/2013

Nieuwe EU-maatregelen om de biodiversiteit te beschermen tegen problematische invasieve soorten

Back to article overview

De Europese Commissie stelde vandaag nieuwe wetgeving voor om de snel toenemende dreiging van invasieve soorten te voorkomen en beheersen. Momenteel komen er in Europa ruim 12 000 soorten voor die vreemd zijn aan de natuurlijke omgeving. Ongeveer 15 % daarvan zijn invasief en hun aantal neemt snel toe. Het voorstel wil een antwoord bieden op de toenemende problemen die deze invasieve uitheemse soorten veroorzaken, waaronder:

een economisch probleem: invasieve uitheemse soorten veroorzaken in Europa elk jaar voor meer dan 12 miljard euro aan schade, in de vorm van gezondheidsrisico's voor de mens (bv. de Aziatische hornaar en de tijgermug, die een dodelijke impact kunnen hebben), infrastructuurschade (bv. de Japanse duizendknoop, die gebouwen beschadigt) en oogstverlies in de landbouw (bv. de beverrat, die schade toebrengt aan gewassen);
een ecologisch probleem: invasieve uitheemse soorten kunnen ernstige schade toebrengen aan ecosystemen en kunnen leiden tot het uitsterven van soorten die nodig zijn om het evenwicht van onze natuurlijke omgeving te handhaven. Zo raken bosecosystemen ernstig verstoord door Amerikaanse vogelkers en worden rode eekhoorns door de grijze soort beconcurreerd en teruggedrongen. Na habitatverlies zijn invasieve uitheemse soorten de belangrijkste oorzaak van het verlies van biodiversiteit in de wereld;
een beleidsprobleem: veel lidstaten moeten nu al aanzienlijke middelen inzetten om dit probleem aan te pakken, maar een louter nationale aanpak maakt hun inspanningen ondoeltreffend. Zo zal de Belgische campagne om de reuzenberenklauw uit te roeien, worden ondermijnd indien de soort vanuit Frankrijk opnieuw binnendringt.

Milieucommissaris Janez Potočnik zei hierover: "De strijd tegen invasieve uitheemse soorten is een schoolvoorbeeld van een beleidsterrein waarop Europa beter presteert door samen te werken. De voorgestelde wetgeving zal ons helpen de biodiversiteit te beschermen en zal er voor zorgen dat wij het vizier kunnen richten op de ingrijpendste bedreigingen. Dat zal zorgen voor doeltreffender nationale maatregelen en resultaten die zo kosteneffectief mogelijk worden behaald. Ik kijk er naar uit om samen met de lidstaten en het Europees Parlement deze wetgeving te introduceren en ons verder in te spannen om dit ernstige probleem in heel Europa aan te pakken.”

Centraal in het voorstel staat een lijst van invasieve uitheemse soorten die zorgwekkend zijn voor de Unie, die samen met de lidstaten op basis van risicobeoordelingen en wetenschappelijk feitenmateriaal zal worden opgesteld. Bepaalde soorten zullen uit de EU worden geweerd, wat betekent dat men ze niet zal kunnen importeren, kopen, gebruiken, loslaten of verkopen. Er zullen speciale maatregelen worden genomen om in de overgangsperiode rekening te houden met mogelijke problemen voor handelaren, fokkers en eigenaars van gezelschapsdieren.

Het voorstel heeft betrekking op drie soorten maatregelen:

preventie: de lidstaten zullen controles organiseren om doelbewuste introductie van zorgwekkende soorten te voorkomen. Veel soorten worden echter onopzettelijk in de EU binnengebracht, als contaminanten in goederen of opgesloten in containers. De lidstaten zullen maatregelen moeten nemen om dergelijke invasieroutes in kaart te brengen en ertegen op te treden;
vroegtijdige signalering en snelle reactie: wanneer de lidstaten een voor de Unie zorgwekkende soort ontdekken die zich aan het vestigen is, zullen zij onmiddellijk maatregelen moeten nemen om de soort uit te roeien;
beheer van gevestigde zorgwekkende uitheemse soorten: als voor de Unie zorgwekkende soorten al wijd verspreid zijn, zullen de lidstaten maatregelen moeten nemen om ervoor te zorgen dat die zo min mogelijk schade aanrichten.

Het voorstel stimuleert een geharmoniseerde en meer preventieve aanpak, met een hogere efficiëntie en een geleidelijke daling van de kosten door schade en de genomen maatregelen.

Volgende stappen

De voorgestelde verordening zal nu door de Raad en het Parlement worden bestudeerd. De lidstaten zullen volledig bij het opstellen van de lijst worden betrokken en kunnen voorstellen doen over in de lijst op te nemen soorten. De regels zullen worden gekoppeld aan een ondersteuningsmechanisme: het Europees informatienetwerk voor uitheemse soorten (http://easin.jrc.ec.europa.eu/ ).

Achtergrond

Er wordt verwacht dat de invasie van uitheemse soorten in Europa verder zal toenemen door een zich uitbreidende en intensievere handel en reisindustrie, waardoor meer soorten over heel de wereld zullen worden getransporteerd.

De verordening inzake de preventie en beheersing van invasieve uitheemse soorten is gesteund op het stappenplan voor een efficiënt gebruik van hulpbronnen en de EU‑biodiversiteitsstrategie voor 2020.

Nadere informatie:

http://ec.europa.eu/environment/nature/invasivealien/index_en.htm

Audiovisueel materiaal kan worden gedownload van tvlink.org

MEMO/13/769

_________________________

Extra info :

Press conference by Janez Potočnik on the new EU Action to protect biodiversity against problematic invasive species (Source : © European Union, 1995-2013)