De EU is de weg van de schone energie ingeslagen en zal daar niet meer van afwijken. Geen enkele regio die fossiele brandstoffen vaarwelzegt en voor een duurzamere toekomst kiest, wordt aan haar lot overgelaten.
Het nieuwe platform dat vandaag wordt gelanceerd, zal helpen bij de ontwikkeling van projecten en langetermijnstrategieën in steenkoolregio's. Zo krijgt het overgangsproces een duw in de rug en worden ecologische en maatschappelijke uitdagingen aangepakt. Dankzij het platform zullen belanghebbenden die op Europees, nationaal, regionaal en lokaal niveau betrokken zijn bij de transitie, partnerschappen kunnen smeden en lessen kunnen trekken uit elkaars ervaringen. De activiteiten van het platform zullen in eerste instantie gericht zijn op steenkoolregio's, maar de bedoeling is ze in een later stadium uit te breiden tot koolstofintensieve regio's. Het platform is ontworpen om de overgang naar schone energie te stimuleren door meer nadruk te leggen op sociale rechtvaardigheid, structurele transformatie, nieuwe vaardigheden en financiering van de reële economie.
Het platform voor steenkoolregio's in transitie wordt later op de dag officieel gelanceerd door Maroš Šefčovič, vicevoorzitter van de Europese Commissie en bevoegd voor de energie-unie, Miguel Arias Cañete, commissaris voor Klimaatactie en Energie en Corina Creţu, commissaris voor regionaal beleid, en door de vertegenwoordigers van Europese regio's, verschillende belanghebbenden en bedrijfsleiders. Dit gebeurt aan de vooravond van de “One Planet Summit” (klimaattop) die de Franse president Emmanuel Macron heeft bijeengeroepen ter gelegenheid van de tweede verjaardag van de Klimaatovereenkomst van Parijs. Op de top zal de Commissie nogmaals bevestigen dat zij een vooruitstrevend klimaatbeleid voorstaat en dat de EU in woord én daad het goede voorbeeld geeft in de strijd tegen de klimaatverandering. Het nieuwe platform is een van de essentiële begeleidende maatregelen in het kader van het pakket “Schone energie voor alle Europeanen” (IP/16/4009) dat in november 2016 werd gelanceerd.
Maroš Šefčovič, vicevoorzitter van de Commissie en bevoegd voor de energie-unie: “De steenkoolregio's van de EU kampen met uitdagingen die alleen kunnen worden aangepakt in partnerschap met alle partijen op het terrein. De energie-unie biedt hiervoor het juiste kader. We willen nauw samenwerken met nationale, regionale en lokale belanghebbenden om met aangepaste oplossingen en met alle beschikbare middelen de structurele transformatie te begeleiden. Doel is nieuwe jobs te creëren en investeringen in nieuwe technologieën te bevorderen zodat elke regio de vruchten van de overgang naar schone energie kan plukken.”
Commissaris voor Klimaatactie en Energie Miguel Arias Cañete: “Overal ter wereld stappen regeringen, ondernemingen en regio's af van steenkool. Er wordt steeds minder energie opgewekt uit steenkool. Deze onomkeerbare tendens richting schone energie is ook hier in Europa ingezet. Maar de ene regio zal het moeilijker hebben dan de andere om deze omslag naar een duurzamere toekomst te maken. Alle Europeanen moeten voordeel kunnen halen uit deze transitie en geen enkele regio mag uit de boot vallen nu we de fossiele brandstoffen stilaan achter ons laten. Dit initiatief zal de Europese landen, regio's, gemeenschappen en beroepsbevolking helpen bij de economische diversificatie die noodzakelijk is voor de omschakeling naar schone energie.”
Commissaris voor Regionaal Beleid Corina Crețu: “Samen aan een betere gemeenschappelijke toekomst werken: daar draaien de Europese Unie en het cohesiebeleid om. Vandaag geven we steenkoolregio's het signaal dat de Europese Commissie concrete stappen zet om hen te helpen bij de soepele overgang naar een moderne, duurzame en succesvolle economie, waarbij niemand in de steek wordt gelaten.”
Met haar cohesiebeleid ondersteunt de Commissie nu al deze transitie in steenkool- en koolstofintensieve regio's. Dit beleid helpt regio's in de hele EU zich economisch om te vormen dankzij “slimme specialisatie”, d.w.z. door gebruik te maken van de nichegebieden waarin zij een concurrentievoordeel hebben en door in te zetten op innovatie en decarbonisatie. Via het cohesiebeleid is de EU voortdurend in rechtstreeks contact met regionale partners op het terrein en kan de Unie op maat steun verlenen om deze structurele veranderingen in goede banen te leiden.
Tegelijk werkt de Commissie met een beperkt aantal regio's in de lidstaten aan een pilootproject om het proces van economische diversificatie en technologische omslag te plannen en te versnellen door middel van technische assistentie, informatie-uitwisseling en aangepaste bilaterale dialogen omtrent fondsen, programma's en financieringsinstrumenten van de EU. Op verzoek van deze lidstaten zijn in de tweede helft van 2017 voor Slowakije, Polen en Griekenland landenteams opgericht om de regio's Trencin, Silezië en West-Macedonië te ondersteunen op basis van hun specifieke behoeften. Naarmate het werk van deze teams vordert, zullen hun ervaringen worden gedeeld met het platform voor steenkoolregio's in transitie.
Achtergrond
41 regio's in 12 lidstaten beschikken over actieve steenkoolmijnen, die ongeveer 185 000 burgers tewerkstellen. De afgelopen decennia is de productie en het verbruik van steenkool in de EU echter gestaag achteruitgegaan. Deze neerwaartse trend zal naar verwachting worden versneld door de huidige en toekomstige sluitingen van steenkoolmijnen en als gevolg van het voornemen van een aantal lidstaten om het gebruik van steenkool voor de opwekking van elektriciteit af te bouwen. Het platform voor steenkoolregio's in transitie is ontworpen om lidstaten en regio's te helpen voor groei en werkgelegenheid te zorgen in hun getroffen gemeenschappen. Hierdoor zullen de verschillende belanghebbenden de dialoog kunnen aangaan over beleidskaders en financiering en zal er aandacht worden besteed aan terreinen zoals de structurele transformatie, waaronder diversificatie en omscholing, de ontwikkeling van technologieën voor hernieuwbare energie, eco-innovatie en geavanceerde steenkooltechnologieën.
Dit pakket “Schone energie voor alle Europeanen” gaat niet alleen de strijd tegen de klimaatverandering aan, maar bevordert ook de werkgelegenheid en de groei door nieuwe tewerkstellingsmogelijkheden in de energiesector en investeringen in moderne technologieën aan te moedigen. Tussen 2008 en 2014 is het aantal jobs in de sector van de hernieuwbare-energietechnologieën met 70 % gestegen en vandaag stelt de schone-energiesector in de hele EU ruwweg 2 miljoen mensen te werk, met name op het gebied van hernieuwbare energie en energie-efficiëntie. Indien er voldoende private en publieke investeringen worden aangetrokken, zouden er tegen 2030 nog eens 900 000 jobs bij kunnen komen. De energie-efficiëntiesector zou tot wel 400 000 extra lokale jobs kunnen opleveren.
Meer informatie
Pakket “Schone energie voor alle Europeanen”
Bron: © Europese Unie, 2017