18/12/2013

Nieuw beleidspakket voor schonere lucht in Europa

Lucht
Wetgeving
Nieuws
Back to article overview

Slechte luchtkwaliteit eist een hogere menselijke tol dan verkeersongevallen en is daarmee de nummer één van de milieugerelateerde oorzaken van voortijdige sterfte in de EU. Daarnaast heeft slechte luchtkwaliteit gevolgen voor de levenskwaliteit door astma of ademhalingsproblemen. De Commissie reageert hierop met nieuwe maatregelen om de luchtverontreiniging te bestrijden. Deze zijn vandaag aangenomen. Het beleidspakket voor schone lucht actualiseert de bestaande wetgeving en dringt de schadelijke emissies afkomstig van industrie, verkeer, elektriciteitscentrales en landbouw nog verder terug, om het effect ervan op de menselijke gezondheid en het milieu te beperken. Luchtverontreiniging veroorzaakt bovendien verloren werkdagen en hoge ziektekosten. Daarbij zijn kwetsbare groepen zoals kinderen, astmapatiënten en ouderen het zwaarst getroffen. Luchtverontreiniging brengt tevens schade toe aan ecosystemen door een teveel aan stikstof (eutrofiëring) en door zure regen. De directe kosten van luchtverontreiniging voor de samenleving, met inbegrip van schade aan oogsten en gebouwen, bedragen ongeveer 23 miljard euro per jaar. De gezondheidsvoordelen door de uitvoering van het pakket bedragen zo'n 40 miljard euro per jaar. Dat is meer dan twaalf keer de kostprijs van de bestrijding van de verontreiniging, die geraamd wordt op 3,4 miljard euro per jaar in 2030.

Milieucommissaris Janez Potočnik zei hierover: "De lucht die we vandaag inademen, is veel schoner dan enkele decennia geleden, maar luchtverontreiniging is nog steeds een onzichtbare sluipmoordenaar en weerhoudt velen ervan een volledig actief leven te leiden. Door de acties die wij nu voorstellen, zal het aantal voortijdige sterfgevallen ten gevolge van luchtverontreiniging halveren, zal er meer bescherming zijn voor de kwetsbare groepen die daar het hardst op aangewezen zijn en zal ieders levenskwaliteit verbeteren. Dit is ook goed nieuws voor de natuur en voor fragiele ecosystemen, en dit zorgt ook voor een impuls voor de sector van de schone technologie – een belangrijke groeisector voor Europa.

Commissaris voor Gezondheid Tonio Borg voegde daaraan het volgende toe: "Ik ben oprecht verheugd dat het pakket voor schone lucht is aangenomen; daarmee is Europa op de goede weg naar schone lucht voor iedereen op lange termijn. Het nieuwe luchtkwaliteitsbeleid zal tot gevolg hebben dat de Europeanen langer en gezonder zullen leven: er zullen minder kinderen zijn die astma of andere ademhalingsproblemen krijgen, minder mensen zullen kanker, chronische ademhalingsproblemen of hart- en vaatziekten krijgen en uiteindelijk zullen minder mensen sterven aan de gevolgen van luchtverontreiniging.

Het pakket dat vandaag is aangenomen, bestaat uit verschillende onderdelen, waaronder:

  • een nieuw programma Schone lucht voor Europa met maatregelen om ervoor te zorgen dat de bestaande doelstellingen op korte termijn worden gehaald en met nieuwe doelstellingen inzake luchtkwaliteit voor de periode tot 2030. Het pakket bevat tevens ondersteunende maatregelen om de luchtverontreiniging te helpen bestrijden, waarbij de klemtoon ligt op de verbetering van de luchtkwaliteit in steden, ondersteunend onderzoek en innovatie en de bevordering van internationale samenwerking.

  • een herziening van de richtlijn inzake nationale emissieplafonds met striktere nationale emissieplafonds voor de zes voornaamste verontreinigende stoffen, en

  • een voorstel voor een nieuwe richtlijn voor de reductie van verontreiniging afkomstig van middelgrote stookinstallaties, zoals elektriciteitscentrales voor wijken of grote gebouwen, en kleine industriële installaties.

Vergeleken met een scenario zónder nieuwe wetgeving, zal het pakket voor schone lucht tegen 2030 naar verwachting:

58 000 voortijdige sterfgevallen voorkomen;

123 000 km2 ecosysteem beschermen tegen verontreiniging met stikstof (een oppervlakte groter dan half Roemenië);

56 000 km2 Natura 2000-gebied beschermen tegen verontreiniging met stikstof (meer dan de totale oppervlakte van Kroatië);

19 000 km2 bosgebied beschermen tegen verzuring.

De voordelen voor de gezondheid alleen al besparen de samenleving 40-140 miljard euro aan externe kosten en 3 miljard euro aan directe kosten door een grotere productiviteit van de werknemers, lagere ziektekosten, rijkere oogstopbrengsten en minder schade aan gebouwen. Dankzij de verbetering van productiviteit en concurrentiekracht doordat er minder werkdagen verloren gaan, zorgt het voorstel ook voor het equivalent van ongeveer 100 000 extra banen. Het voorstel zal naar verwachting een positief effect hebben op de economische groei.

Het voorstel is gebaseerd op de conclusies van een grondige herziening van het bestaande luchtkwaliteitsbeleid van de EU. Het voorstel is er gekomen na uitgebreide raadplegingen waaruit bleek dat actie op EU-niveau op ruime steun kon rekenen.

Achtergrond

Vele lidstaten schieten nog tekort bij de naleving van de overeengekomen EU-normen voor luchtkwaliteit en de richtsnoeren van de Wereldgezondheidsorganisatie.

Hoewel het luchtkwaliteitsbeleid van de EU geleid heeft tot aanzienlijke verminderingen van de concentraties van schadelijke verontreinigende stoffen zoals stofdeeltjes, zwaveldioxide (de hoofdoorzaak van zure regen), lood, stikstofoxide, koolmonoxide en benzeen, blijven belangrijke problemen voortbestaan. Met name fijne stofdeeltjes en ozon vormen nog steeds een aanzienlijk gezondheidsrisico en de drempelwaarden voor de gezondheid worden regelmatig overschreden. EU-normen en -doelstellingen voor luchtkwaliteit worden in verschillende regio's en steden veronachtzaamd, en de gevolgen voor de volksgezondheid zijn navenant, met stijgende ziektekosten en kosten voor de economie. De totale externe kosten voor de samenleving in verband met gezondheid liggen naar schatting ergens tussen 330 en 940 miljard euro per jaar. De situatie is bijzonder ongunstig in stedelijke gebieden, waar tegenwoordig het grootste gedeelte van de Europeanen woont.

Het pakket dat vandaag is aangenomen, vormt het sluitstuk van de grondige herziening van het luchtkwaliteitsbeleid die begin 2011 van start ging.

Nadere informatie

Link naar het ontwerpvoorstel en naar de studie (met de cijfers voor de lidstaten, zoals hierboven vermeld): http://ec.europa.eu/environment/air/clean_air_policy.htm

Zie ook:

Bron : © Europese Unie, 1995-2013

PERMALINK
https://emis.vito.be/nl/node/30899 (kopieer)