Het kabinet neemt extra maatregelen om de luchtkwaliteit in Nederland te verbeteren. Het huidige beleid is onvoldoende om aan de strenge Europese normen voor fijn stof en stikstofdioxide te voldoen.
Dat staat in het Nationaal Luchtkwaliteitsplan (pdf, 1MB), dat het kabinet aan de Europese Commissie en de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Het kabinet vindt de verbetering van de luchtkwaliteit van groot belang. Hoge concentraties stikstofdioxide en fijn stof veroorzaken problemen aan de luchtwegen en leiden ertoe dat jaarlijks duizenden mensen vervroegd overlijden.
Overschrijdingen van de normen voor stikstofdioxide doen zich vooral voor bij drukke verkeerspunten en in industrile gebieden (Randstad). Te hoge concentraties fijn stof komen op meerdere plaatsen in Nederland voor.
Met extra maatregelen wil het kabinet de luchtvervuiling verder terugdringen.
Vervoer
- Tijdens het Europese voorzitterschap heeft Nederland zich ingezet om de emissie-eisen van dieselauto's aan te scherpen. Het gaat om de normen voor de uitstoot van stikstofoxide en fijn stof voor personenauto's, bestelauto's, vrachtauto's en bussen.
- De introductie van nieuwe vrachtauto's met schonere motoren word fiscaal gestimuleerd via de Milieu-Investeringsaftrek. Ook roetfilters voor nieuwe dieselpersonenauto's worden vanaf dit voorjaar fiscaal gestimuleerd.
- Vooruitlopend op de nieuwe Europese normen wil het kabinet ook dieselauto's met een lage uitstoot van stikstofoxide fiscaal aantrekkelijk maken.
- Nederland wil dat zowel in VN- als in EU-verband de emissienormen voor de scheepvaart worden aangescherpt. Dit jaar komt er een subsidieregeling voor schonere motoren voor binnenvaartschepen.
Industrie en landbouw
- Voor de industrie wordt bekeken of de stofeisen voor industrile installaties kunnen worden aangescherpt . Ook wordt bezien of raffinaderijen kunnen overschakelen van oliestook naar gasstook.
- In de landbouw worden de mogelijkheden onderzocht om de verspreiding van fijn stof uit stallen terug te dringen.
Resultaten
In de afgelopen decennia is de luchtkwaliteit in Nederland al aanzienlijk verbeterd. Tussen 1985 en 2003 is de uitstoot van stikstofoxiden met 30% teruggebracht. De emissies van fijn stof zijn in dezelfde periode met 40% verminderd.
Het aantal mensen dat wordt blootgesteld aan overschrijdingen van de normen voor stikstofdioxide, daalde tussen 1990 en 2002 van 4,5 miljoen naar 300.000. Ondanks de verdere groei van de industrie en het verkeer, verwacht het RIVM dat deze daling doorzet.
Knelpunten
Het kabinet verwacht dat ook de aanvullende maatregelen niet voldoende zijn om in 2010 te voldoen aan de strenge Europese normen. Dit heeft niet alleen gevolgen voor de gezondheid, maar ook voor de uitvoering van nieuwe ruimtelijke plannen, zoals de aanleg van wegen of de bouw van woonwijken.
Voor de uitstoot van stikstofdioxide zijn er een aantal knelpunten ('hotspots') langs snelwegen en in de binnenstad van grote steden. Alleen voor deze knelpunten heeft het kabinet bij de Europese Commissie om uitstel van de emissienormen tot 2015 gevraagd.
Voor de aanpak van deze hotspots is voor de periode 2011-2014 een bedrag van 300 miljoen euro gereserveerd. Op de korte termijn moeten lokale maatregelen, zoals het verlagen van de maximumsnelheid, een bijdrage leveren.
Ook gaat het kabinet bij de Europese Commissie pleiten voor de aanpassing van de normen voor fijn stof. Nu dragen ook natuurlijke stofdeeltjes (zeezout en opwaaiend stof) bij aan de overschrijding van de stofnormen. Het kabinet wil dat prioriteit wordt gegeven aan de beperking van emissies die het schadelijkst zijn voor de gezondheid, zoals dieselroet.
Bron: Persbericht ministerie van VROM