Met de indiening van haar voorstel voor een handvest van de energieconsument heeft de Commissie vandaag een nieuw initiatief ter versterking van de rechten van energieverbruikers binnen de EU opgestart. Verwacht wordt dat het handvest de consumentenrechten op het gebied van de levering van elektriciteit en gas beter zal afbaken, onder meer wat contracten, informatieverstrekking, tarieven, geschillenbeslechting en bescherming tegen oneerlijke handelspraktijken betreft. Voor het eerst worden deze rechten in n document samengevat. Het handvest zal de consumenten helpen om op genformeerde wijze hun leverancier te kiezen in de vrijgemaakte elektriciteits- en gasmarkt die vanaf 1 juli 2007 in de meeste EU-lidstaten een feit is geworden.
"De EU-consumenten verwachten van ons dat wij vorm geven aan een gemeenschappelijk Europees antwoord op de uitdagingen van energievoorziening en klimaatverandering", aldus het met het energiebeleid belaste Commissielid Andris Piebalgs. "Die consumenten verwachten niet alleen dat de EU een duurzame, veilige en concurrerende energievoorziening waarborgt, maar wensen ook dat hun consumentenrechten worden beschermd naarmate de energiemarkten worden opengesteld en de consumenten meer keuzevrijheid krijgen. Die bescherming is het doel van het voorgestelde handvest van de energieconsument."
Het met consumentenbescherming belaste Commissielid Meglena Kuneva verklaarde in dat verband: "De opening van de elektriciteits- en gasmarkten is zowel een uitdaging als een kans voor de Europese energieverbruikers. Pas wanneer wij erin geslaagd zijn een transparante en efficinte markt tot stand te brengen waarin de consumentenrechten volledig zijn beveiligd en genformeerde verbruikers hun kennis kunnen gebruiken om voordeel te halen uit het beschikbare aanbod, kunnen wij concluderen dat wij ons doel hebben bereikt."
In haar mededeling van 10 januari 2007 betreffende het energiebeleid beklemtoonde de Commissie reeds dat zij veel belang hecht aan de bescherming van de energieconsument. De energieministers en staatshoofden van de EU hebben een betere consumentenbescherming geist bij de volledige opening van de energiemarkten in de EU vanaf juli 2007 waardoor een consument voortaan het recht heeft zelf vrij zijn energieleverancier te kiezen[1].
In de richtlijnen Elektriciteit en Gas (2003/54/EG en 2003/55/EG) van de EU zijn reeds consumentenrechten op energiegebied neergelegd samen met beschermingsmaatregelen voor kwetsbare burgers, maar gezien de volledige opening van de markt moeten deze rechten worden verduidelijkt.
De verbruikers moeten duidelijke informatie krijgen die het hen mogelijk maakt te kiezen tussen de verschillende leveranciers en zij moeten worden beschermd tegen oneerlijke verkoopspraktijken waarbij zij onder druk worden gezet om van leverancier te veranderen of dat juist niet te doen. De procedures om op een andere leverancier over te stappen moeten efficinter worden. Ten slotte moet het risico van "energiearmoede" worden aangepakt door maatregelen ter bescherming van burgers die bijzonder kwetsbaar zijn voor een stijging van de energieprijzen.
Naar een Europees Handvest betreffende de rechten van de energieconsument
De Commissie heeft vier centrale doelstellingen afgebakend die als uitgangspunt moeten dienen voor het toekomstige handvest:
- een efficintere bescherming van kwetsbare burgers;
- een betere voorlichting van de consument;
- minder papierwinkel bij een verandering van leverancier;
- bescherming van de consument tegen oneerlijke handelspraktijken.
Overeenkomstig het voorgestelde handvest moeten de consumenten onder meer recht hebben op:
- aansluiting: het recht om tegen betaling geregelde en voorspelbare niveaus van continue en veilige elektriciteits- en gasdiensten te ontvangen;
- levering: het recht om kosteloos op een andere elektriciteits- of gasleverancier over te stappen;
- contracten: in het handvest worden de minimumelementen genoemd die in elk contract met een energieleverancier moeten zijn opgenomen;
- informatieverstrekking: een goede voorlichting over energievoorziening, contractuele voorwaarden, prijzen en tarieven, energie-efficintiemaatregelen en de oorsprong en opwekkingsmethode van de geleverde elektriciteit;
- tarieven: energie moet worden geleverd tegen redelijke, duidelijke en gemakkelijk vergelijkbare en transparante prijzen;
- sociale maatregelen: bedoeld om voor kwetsbare burgers toch een minimumniveau van energiediensten (elektriciteit, verwarming en licht) te waarborgen teneinde energiearmoede te voorkomen;
- geschillenbeslechting: het recht op eenvoudige en goedkope procedures om problemen aan te kaarten en op te lossen;
- oneerlijke handelspraktijken: dergelijke praktijken zijn verboden krachtens de EU-richtlijn betreffende oneerlijke handelspraktijken[1].
De volgende fase
De betrokken partijen (onder meer consumentenvertegenwoordigers, energieregulatoren, regeringen van EU-lidstaten en de elektriciteits- en gassector) zullen worden geraadpleegd over de voor het handvest voorgestelde elementen. Op basis van die input zal de Commissie dan een definitief document uitwerken, dat tijdens een formele ceremonie door de belanghebbenden zal worden ondertekend.
Dit zou moeten gebeuren begin december 2007.
De tekst van de mededeling van de Commissie "Naar een Europees handvest betreffende de rechten van de energieconsument" en de uitnodiging om deel te nemen aan de openbare raadpleging zijn beschikbaar op de website:
http://EG.europa.eu/energy/energy_policy/consumers/index_en.htm
Voor de richtlijn betreffende oneerlijke handelspraktijken, zie:
http://EG.europa.eu/consumers/cons_int/safe_shop/fair_bus_pract/index_en.htm
Voor meer informatie over het energiebeleid van de EU, met inbegrip van de tekst van de mededeling van de Commissie van 10 januari 2007 inzake "Een energiebeleid voor Europa", zie:
http://EG.europa.eu/energy/energy_policy/documents_en.htm
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Cyprus en Estland hebben een afwijking gekregen en moeten hun markten pas in 2013 openstellen. Malta kreeg een afwijking voor een onbepaalde periode. Letland en Portugal moeten hun gasmarkten openen vanaf 2010 en Finland en Griekenland moeten dat doen vanaf bepaalde voorwaarden vervuld zijn.
[1] Richtlijn 2005/29/EG betreffende oneerlijke handelspraktijken van 11.5.2005 wordt van kracht op 12 december 2007.