Het Zelzaatse chemisch bedrijf VFT Belgium is gestart met de sanering van haar bedrijfsterreinen. De sanering is een gevolg van een jaren geleden vermoede vervuiling van de bedrijfsterreinen - maar ook van naburige gronden en visvijvers - door PAK's, minerale olin en benzeen. Het bedrijf begon reeds begin de jaren negentig met een bodemonderzoek; Vlaams minister van Leefmilieu en Landbouw Vera Dua legde de onderneming in 2001 rechtsgeldig op de bedrijfsterreinen weer gezond te maken. Over de verantwoordelijkheid voor het saneren van de naburige terreinen loopt nog steeds een dispuut voor de Raad van State. Toch toont minister Dua zich tevreden met de begonnen sanering van de terreinen van VFT Belgium. "De vervuiling aanpakken bij de bron is een speerpunt van ons beleid. Het verzekert in de toekomst alvast een betere woon- en leefomgeving voor de Zelzatenaars," zo meent de minister.
Op het terrein waarop momenteel VFT Belgium actief is, vinden al meer dan 100 jaar activiteiten plaats. De basisactiviteit is de destillatie van steenkoolteer en ruwe benzol. De belangrijkste eindproducten zijn pek voor elektroden, teerolin en zuiver chemische producten.
Historische bodemverontreiniging vastgesteld
In 1996 werd een historische bodemverontreiniging vastgesteld op de bedrijfsterreinen. De grond bleek er vervuild door onder meer benzeen, minerale olin en PAK's (polyaromatische koolwaterstoffen). Op basis van die vaststellingen werden de bedrijfsterreinen van VFT op 4 maart 1997 opgenomen in de lijst van de historisch vervuilde gronden. "Historisch" vervuilde bodem betekent dat de bodem dient gesaneerd te worden indien de verontreiniging een risico inhoudt voor mens of milieu. OVAM, de openbare Vlaamse afvalstoffenmaatschappij, legde de firma daarop een aantal voorzorgsmaatregelen op. Zo werd het bedrijf verplicht te saneren op eigen terreinen, dienden de buurtbewoners geadviseerd te worden om geen grondwater als sproei- of drinkwater te gebruiken en moest het bedrijf drinkwaterleidingen in de omgeving vervangen door materiaal dat niet werd aangetast indien ontoelaatbare concentraties in het drinkwater werden waargenomen. OVAM bestempelde de vervuiling van het vaste deel van de aarde in het park en de aanliggende woonwijk, een gevolg van de vervuiling op het bedrijfsterrein, meteen als "een ernstige bedreiging". Ondertussen zijn tal van voorzorgsmaatregelen ondertussen al ingetrokken, op basis van risicostudies. Op 18 januari 2002 verklaarde OVAM een eerste bodemsaneringsproject conform. Dat project heeft betrekking tot de zinklaag, de bodemverontreiniging op het terrein zelf en de verspreiding hiervan via het grondwater. De PAK- verontreiniging in de bovengrond in het park ten oosten van het VFT-terrein en in de aanliggende woonwijk maakt geen deel uit van dit bodemsaneringsproject. Daarvoor dient nog een afzonderlijk bodemsaneringsproject opgestart te worden. Over de verantwoordelijkheid voor de sanering van de omgeving is momenteel nog geen klaarheid. OVAM wil dat ook dit gebeurt door VFT Belgium en wordt daarin gesteund door milieuminister Vera Dua. Het bedrijf is bereid haar eigen terrein en het diepe grondwater in de omgeving te reinigen. Maar het acht zich niet verantwoordelijk voor de sanering van de verontreiniging in de bovengrond op de terreinen die niet haar eigendom zijn maar waar wel verontreiniging is vastgesteld afkomstig van het bedrijfsterrein. VFT Belgium is tegen de beslissing van de minister dan ook in beroep gegaan bij de Raad van State.
Gezondmaking bedrijfsterreinen gestart
De gezondmaking van de bedrijfsterreinen is intussen wel gestart. Er is begonnen met een pilootproject rond grondwater. Vlaams minister van Leefmilieu en Milieu Vera Dua is alvast verheugd over deze inspanningen. "De vervuiling van de bodem wordt best tegen gegaan aan de bron. In die zin zijn de inspanningen van VFT Belgium belangrijk. Dat de sanering van de gronden in de omgeving ook nog dienen te gebeuren, staat buiten kijf. Over wie moet instaan voor die sanering, loopt momenteel nog een juridisch dispuut. Maar dat de gronden terug gezond zullen worden gemaakt, mag duidelijk zijn. Overheid en bedrijfswereld zullen n moeten mekaar daar in vinden. De bodemsaneringsoperatie die momenteel van start is gegaan op de terreinen van VFT Belgium is dan ook belangrijk; niet enkel voor de onderneming en de werknemers, maar voor alle Zelzatenaars. Deze saneringsactiviteit kan de werk-, woon- en leefkwaliteit in de regio enkel maar verhogen."
VFT Belgium is trouwens het eerste en enige bedrijf in Vlaanderen dat een benchmarkingconvenant heeft afgesloten voor het behalen van de Kyoto-norm.
info : Ann Bats, woordvoerder van minister Dua
tel.: (02) 553 27 81
e-mail : persdienst.dua@vlaanderen.be