Stad Genk is de eerste winnaar van de Wisselboom, een prijs die wordt uitgereikt als onderdeel van de ‘Green Deal Klimaatbestendige Omgeving’. Met deze prestigieuze prijs erkennen initiatiefnemers de Vlaamse Milieumaatschappij en het Departement Omgeving de vooruitstrevende inspanningen van de stad op het gebied van ontharding, vergroening en klimaatadaptatie. Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns erkent de inspanningen van Genk: “Deze boom symboliseert de inzet van Genk voor een groenere, gezondere en klimaatbestendige stad. Al jaren investeert de stad in een duurzame leefomgeving met slimme, natuurgebaseerde oplossingen. Zo verbetert Genk niet alleen de levenskwaliteit van haar inwoners, maar maakt ze de stad ook klaar voor de toekomst. Deze boom is een eerbetoon aan iedereen die zich vandaag en in de afgelopen jaren hiervoor heeft ingezet.”
Voorbeeldstad in vergroening en ontharding
Genk is dan wel de groenste centrumstad, maar is evenzeer onderhevig aan klimaatrisico's zoals hitte, droogte en wateroverlast. De stad kiest daarom resoluut voor natuurgebaseerde oplossingen om zich voor te bereiden op klimaatverandering, de biodiversiteitscrisis aan te pakken en tegelijk de levenskwaliteit van de Genkenaar te verhogen.
Karel Kriekemans, schepen van Duurzaamheid bij stad Genk licht toe: “We hebben een innovatieve waterstrategie die inzet op groenblauwe bronmaatregelen om Genk te transformeren in een echte sponsstad. Daarnaast pakken we ontharding structureel aan doorheen verschillende beleidsniveaus: van een stadsbrede visie op verdichting en open ruimte tot een richtlijnenkader voor privaat domein.”
Transformatie van het stadscentrum
De stad nam het voortouw met de heraanleg van de Grote Markt, die voordien volledig was verhard. De Grote Markt werd omgevormd tot een groen stadsplein in het hart van de stad. Het plein fungeert niet alleen als een groene long, maar biedt ook ruimte voor recreatie en ontspanning. Door het gebruik van inheemse boomsoorten draagt het bij aan het herstel van lokale ecosystemen, terwijl het de stedelijke hitte-eilanden vermindert en de luchtkwaliteit verbetert. Hierna worden nog 2 centrumpleinen heraangelegd.
Stiemervallei: vlaggenschip van het Genkse klimaatadaptatiebeleid
Het strategisch stadsontwikkelingsprogramma Stiemervallei heeft als ambitie om de vallei te ontwikkelen tot een groenblauwe levensader doorheen de stad. Dit programma streeft ernaar om de natuurlijke waterlopen en groene zones in Genk te versterken en toegankelijker te maken voor de gemeenschap. Met de herontwikkeling zoekt de stad oplossingen voor wateroverlast, vergroot ze de biodiversiteit en komt er meer ruimte voor recreatie.
Evence Coppéelaan wordt groenblauwe centrumboulevard
De overmaatse autoverbinding tussen Winterslag/C-mine en het centrum maakt plaats voor een groene, waterrijke boulevard. Het nieuwe ontwerp biedt veel meer ruimte voor voetgangers, fietsers en natuur, met groen- en hemelwatervoorzieningen die de leefomgeving sterk verbeteren. Autoverkeer wordt aan één kant geconcentreerd, met compacte parkeerzones en veilige oversteekplaatsen.
Living lab Waterrijk Waterschei
Dit living lab richt zich op het verhogen van het bewustzijn en zorgt voor een 'mentale shift' rond waterbeheer. Concreet stelt de stad Genk duurzame watermaatregelen tentoon in de tuinwijk van Waterschei, zowel op publiek als privaat domein. Op zes locaties implementeert de stad verschillende types natuurgebaseerde wateroplossingen.
Bescherming erfgoedbomen en vergroening bedrijventerreinen
Daarnaast heeft stad Genk oog voor haar groene erfgoed. Via het erfgoedbomenproject zijn oude, waardevolle bomen in kaart gebracht. Deze bomen vormen een belangrijk onderdeel van het natuurlijke en culturele erfgoed van stad Genk en dragen bij aan de biodiversiteit en het behoud van historische landschappen. Daarom geeft de stad subsidies voor hun onderhoud.
Over de Green Deal Klimaatbestendige Omgeving en de Wisselboom
De Green Deal Klimaatbestendige Omgeving, een initiatief van de Vlaamse overheid dat wordt gecoördineerd door het Departement Omgeving en de Vlaamse Milieumaatschappij, mobiliseert een breed stakeholdersnetwerk om onze leefomgeving klimaatbestendiger te maken. Deelnemers van de Green Deal komen meermaals per jaar samen op Lerende Netwerken met als doel om kennis uit te wisselen en goede praktijken op te schalen. Bij elk Lerend Netwerk wordt een nieuwe winnaar van de Wisselboom bekendgemaakt.
De winnaar mag zelf bepalen waar deze wordt aangeplant. Stad Genk koos ervoor om de boom, een winterlinde, te plaatsen aan de rotonde Jaarbeurslaan-Gildelaan.
Bron: Vlaamse Milieumaatschappij, Vlaamse overheid