Minder vervuiling in de Vlaamse lucht

De jaargemiddelde waarden voor fijn stof voldeden in Vlaanderen in het jaar 2011 aan de Europese doelstellingen. Ongunstige meteorologische omstandigheden zorgden er echter voor dat er meer overschrijdingen waren van de Europese daggrenswaarden in vergelijking met 2010.

Dankzij de luchtkwaliteitsmetingen en geavanceerde berekeningsmodellen weten we dat in 2011 nog steeds een derde van de Vlaamse bevolking op te veel dagen blootgesteld werd aan te hoge fijnstofconcentraties. Het gaat gelukkig wel duidelijk de goede richting uit, want in 2000 ging het nog om meer dan de helft van de Vlamingen. De verbeterde luchtkwaliteit gaat gepaard met een daling tussen 2000 en 2011 in de uitstoot van primair of rechtstreeks uitgestoten fijn stof (PM10) met een kwart.

Het Vlaamse luchtkwaliteitsplan moet ervoor zorgen dat de Europese norm voor stikstofdioxide (NO₂) tegen 2015 gehaald wordt. Minister van Leefmilieu Joke Schauvliege wil met dit plan de uitstoot van stikstofoxiden (NOx, waaronder we zowel NO₂ als NO verstaan) inperken vooral met maatregelen naar het wegverkeer. In heel Vlaanderen geldt het wegverkeer namelijk als de belangrijkste bron.

De rapporten 'Luchtkwaliteit in Vlaanderen 2011' en 'Lozingen in de lucht 2000-2011' van de Vlaamse Milieumaatschappij bieden een overzicht van relevante luchtverontreinigende stoffen en broeikasgassen die respectievelijk gemeten en uitgestoten worden in Vlaanderen.

Een kleine selectie:

• De emissiereductie van de zware metalen is sterk afhankelijk van het soort metaal. Tussen 2000 en 2011 is de uitstoot van bijvoorbeeld het zware metaal Beryllium (Be) met 95% gedaald. Voor Cadmium (Cd) was dit 5%. Vooral rond industriële sites zoals Genk-Zuid en Hoboken worden nog overschrijdingen van de concentraties van sommige zware metalen vastgesteld in de omgevingslucht. Verdere saneringen dringen zich daar op zodat alle Vlamingen wonen in gebieden die aan de Europese streefwaarden voldoen.
• De verzurende emissie, verantwoordelijk voor de zogenaamde 'zure regen' is sinds 2000 met 42 % afgenomen. Dit is vooral te wijten aan de dalende uitstoot van zwaveldioxide. Het zijn vooral de maatregelen genomen in de sectoren van de elektriciteitscentrales, de raffinaderijen, de industrie en gebouwenverwarming die leiden tot een reductie van de verzurende emissies.
• De totale broeikasgasemissies zijn in 2011 ten opzichte van 2000 met 12% gedaald. Voor de CO₂-uitstoot is het moeilijk om van een echte trend te spreken, gezien de grote schommelingen van jaar tot jaar. Tegenover 2000 daalde de CO₂-uitstoot in 2011 wel met 5%.

De VMM werkt aan een beter leefmilieu door steeds nauwkeuriger de luchtkwaliteit in Vlaanderen in kaart te brengen. Zo breidt het luchtkwaliteitsmeetnet in 2013 uit met een nieuw verkeersgericht meetstation in Gent en worden de bestaande fijnstofmeettoestellen vernieuwd. Ook de luchtemissie-inventaris wordt voortdurend geoptimaliseerd om het luchtbeleid optimaal te onderbouwen en om te voldoen aan de internationale rapporteringsverplichtingen.

Zowel inspanningen op lokaal vlak als op internationaal vlak zijn nodig om een verdere verbetering van de luchtkwaliteit te krijgen zodat de grenswaarden op alle locaties in Vlaanderen gehaald worden. De VMM participeert daarom aan internationale projecten onder meer via het Europese Joaquin-project. Samen met 13 partners uit 4 landen worden beleidsmaatregelen tegen luchtverontreiniging getest op hun efficiëntie. Binnen dit Europese project investeert de VMM ook in meetapparatuur voor ultrafijn stof (UFP), omdat er steeds meer aanwijzingen zijn dat net deze ultrafijne deeltjes belangrijke gezondheidsschade kunnen veroorzaken.

Bron : VMM

__________________________

Extra info :

• Jaarverslag Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest 2011 downloaden (PDF - 35 MB).
• Jaarverslag Lozingen in de lucht 2000-2011 downloaden (PDF - 10 MB).