De Vlaamse Milieu-inspectie heeft zopas haar 'Milieuhandhavingsrapport 2002' gepubliceerd. Dit activiteitenrapport is reeds het tiende in zijn soort en bericht jaarlijks over de inspanningen en resultaten op het gebied van de handhaving van de uitgebreide en complexe milieureglementering.
De Milieu-inspectie is een afdeling van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Zij richt haar aandacht in de eerste plaats op de zogenaamde klasse 1 inrichtingen. Dit zijn bedrijven die omwille van de aard van hun activiteiten de belangrijkste schade en hinder voor mens en milieu kunnen veroorzaken. Het Vlaams gewest telt er naar schatting meerdere tienduizenden.
De nagenoeg 80 Vlaamse milieu-inspecteurs hebben 24 uur op 24 toegang tot de bedrijfsterreinen. Zij kunnen metingen en monsternemingen uitvoeren of laten uitvoeren en andere vaststellingen verrichten.
Bij overtredingen op de milieuwetgeving maken zij processenverbaal.
Bijzonder is dat zij niet moeten wachten op een gerechtelijk initiatief om in actie te treden. Zij hebben immers administratiefrechtelijke afhandelingsbevoegdheid en maken daar terdege gebruik van. Dit houdt in dat zij de betrokken bedrijven aanmaningen kunnen geven, voorstellen doen aan de vergunningsverlenende overheid om de milieuvergunning te schorsen of op te heffen en tot slot in zeer ernstige gevallen, dwangmaatregelen kunnen nemen. Dit kan inhouden dat een bedrijf volledig of gedeeltelijk wordt stilgelegd.
In 2002 ontving de Milieu-inspectie 2.052 klachten, of gemiddeld 10
per werkdag. De top drie aan klachten bestaat uit:
1) geurhinder (673)
2) het niet naleven van de milieuvergunningsvoorwaarden (536)
3) geluidshinder (426).
Naast de behandeling van klachten doet de Milieu-inspectie vooral aan preventieve controles. In 2002 werden in totaal 12.060 milieu-inspecties uitgevoerd bij 5.280 bedrijven, de meeste tijdens de normale diensturen (2/3), een belangrijk deel daarbuiten, zelfs op zon- en feestdagen. Samen met de meer dan 2.500 bemonsteringen en metingen, had dit 741 processenverbaal tegen exploitanten tot gevolg. Dit betekent dat ruwweg 1 op de 7 bedrijven in overtreding blijkt te zijn tijdens een controle.
Een ruwe berekening leert:
1) in geval er jaarlijks 5.000 bedrijven worden gecontroleerd, op een totaal geschat aantal van 50.000 bedrijven
2) in geval er gemiddeld 1 op 7 bedrijven wordt geverbaliseerd, dat:
een bedrijf slechts gemiddeld 1 keer om de 10 jaar wordt gecontroleerd
door de Milieu-inspectie, wat een veel te lage frequentie inhoudt in vergelijking met andere sterk gendustrialiseerde landen;
een bedrijf slechts een risico loopt om pas om de 70 jaar geverbaliseerd
te worden omwille van een milieu-inbreuk.
Zeer opvallend in de strafrechtelijke handhaving blijft het hoge aantal seponeringen. Dit zelfs ook voor inbreuken die zowel door de parketten als door de administratie als prioritair worden omschreven.
Dit stemt tot nadenken.
Naast de processen-verbaal ontving de bedrijfswereld in 2002 ook nog
1.300 raadgevingen en aanmaningen (is 1 op de 4 bezochte bedrijven).
Veruit het grootste gedeelte van de bedrijven geeft snel gevolg aan de opgelegde saneringsmaatregelen. Kringen van bedrijfsleiders, die belang hechten aan een goede reputatie, vermijden liefst de smet op hun blazoen.
Bovenop de raadgevingen en aanmaningen werden in 2002:
78 voorstellen verstuurd naar de betrokken burgemeesters om bedrijven
gedeeltelijk of volledig stop te zetten omwille van het niet of niet volledig hebben van de nodige milieuvergunning;
4 voorstellen gedaan aan de bevoegde vergunningverlenende overheid
om de vergunningsvoorwaarden aan te vullen dan wel te wijzigen;
9 voorstellen gedaan aan de bevoegde vergunningsverlenende overheid
om de vergunning volledig of gedeeltelijk te schorsen dan wel op te heffen;
15 dwangmaatregelen door de Milieu-inspectie zelf opgelegd.
Het niet naleven van het meststoffendecreet resulteerde in 30 administratieve
boetes voor een totaal bedrag van 32.900 euro.
Enkele losse markante punten voor het jaar 2002 kunnen als volgt worden samengevat:
Veel bedrijven zijn onderworpen aan zelfcontrolemaatregelen. Dit om de uitstoot van verontreinigende stoffen naar zowel de lucht, als het water of de bodem te bewaken en onder controle te houden.
Deze zelfcontrole is niet voor alle onderhavige bedrijven even evident. Nagenoeg de helft van de bedrijven voldoet aan deze verplichtingen.
De andere helft voldoet er deels niet of zelfs helemaal niet aan. Ofwel gebeuren er helemaal geen zelfcontrolemetingen, of gebeuren de metingen met een te veel lage frequentie ofwel worden niet alle verplichte verontreinigende parameters gemeten.
Het niet correct en volledig uitvoeren van de zelfcontroleverplichtingen
heeft deels te maken met onwetendheid maar vooral met het afwimpelen van de aanverwante 'kosten'.Voor nagenoeg de helft van de bedrijven kan worden gesteld dat men zichzelf niet graag controleert. Wat niet weet niet deert! Bovendien is het nog kostenbesparend ook.
Het aantal RWZI's (rioolwaterzuiveringsinstallaties) dat nog steeds niet voldoet aan de opgelegde lozingsvoorwaarden blijft gestadig slinken.
Heel wat lekkende CFK-koelinstallaties werden gecontroleerd en gesaneerd.
PCB-houdende transformatoren bij de mengvoederbedrijven werden zo
goed als allemaal verwijderd.
Alle asfaltcentrales werden doorgelicht. Meerdere saneringen m.b.t. stofemissies, CO en koolwaterstoffen werden opgelegd en zijn inmiddels in uitvoering of al voltooid.
Bij meerdere geuronderzoeken werden de geurbronnen in kaart gebracht,
werden aan de geurveroorzakende bedrijven geurreducerende maatregelen opgelegd en werd/wordt de hinder gesaneerd.
Eind 2002 werd de huisvuilverbrandingsoven MI-WA te Sint-Niklaas als gevolg van een rechterlijke uitspraak buiten werking gesteld.
In de zomer 2002 werd de statische verbrandingsoven van Indaver
te Antwerpen, omwille van de enorm hoge dioxine-uitstoot verplicht stopgezet. Inmiddels is de installatie structureel aangepast en gesaneerd en voldoet ze aan de heel strenge dioxine emissienorm.
Via een preventieve aanpak slaagde de Vlaamse Milieu-inspectie erin om samen met de uitbaters van de 6 crematoria in Vlaanderen, de dioxinenorm vanaf 1 januari 2003 probleemloos te doen naleven. Het resultaat hiervan is dat de Vlaamse crematoria op milieutechnisch vlak toonaangevend zijn op zowel Europees als op mondiaal vlak.
Wegens het niet voldoen aan een ganse reeks verplichtingen (vloeistofdichte piste, koolwaterstofafscheider, lekdetectie, overvulbeveiligingen,...) werden heel wat benzinestations door de Milieu-inspectie verplicht om over te gaan tot saneren dan wel tot stopzetting.
Opvallend is nog steeds het hoge aantal gemeenten welke nog niet beschikken over een Vlarem-toezichthoudend ambtenaar. Deze gemeenten
kunnen de dag van vandaag als dusdanig geen Vlaremtoezicht uitoefenen. Totaal onaanvaardbaar in de 21 eeuw.
Op vraag van buitenlandse collega's stellen Vlaamse milieuinspecteurs op geregelde tijdstippen hun expertise en know how ter beschikking: zoals in Sloveni, Bangkok, Oostenrijk en heel recent nog in Chili.
Openbaarheid van dossiers: opvallend is dat de burger meer en meer gebruik maakt van het inzagerecht om milieudossiers in te kijken. Via deze weg wensen heel wat klagers te beschikken over juiste en volledige informatie. Op zich een goede zaak, zowel voor de burger, als voor het bedrijf die de hete adem van de klager in zijn nek voelt, als voor de milieu-inspecteur die steeds meer en meer alert moet zijn in de afhandeling van zijn dossiers.
Een minder positieve gang van zaken is dat sommige milieudossiers de dag van vandaag worden behandeld in een soort van volkstribunaal. TV-programma's als Ombudsjan en Recht van Antwoord zijn hier niet vreemd aan. Gevoelige, complexe en soms heel technische dossiers dienen in dergelijke programma's binnen een tijdsbestek van slechts enkele minuten hun beslag te krijgen. Een serene, professionele en deskundige handhaving werkt zo niet.
Een stressonderzoek, onder leiding van dokter Swinnen, leert dat
de stresscore binnen de Vlaamse Milieu-inspectie zeer hoog ligt
in vergelijking met andere sectoren. Een stressscore van 20,89 t.o.v. het algemeen gemiddelde van 18,54 zegt veel. De aard van de job en het nijpend tekort aan personeel zijn hier zeker niet vreemd aan.
Het 'Milieuhandhavingsrapport 2002' telt een 150 pagina's en is gratis
te verkrijgen via internet op http://www.vlaanderen.be ('publicaties')
of op volgend adres:
Afdeling Milieu-inspectie
Koning Albert II-laan 20
1000 Brussel
tel. 02-553 81 83
fax 02-553 80 85
Bron: Origineel persbericht van de Vlaamse Overheid