31/01/2012

Milieu en water: voorstel om risico's op waterverontreiniging te verminderen

Terug naar artikeloverzicht

Brussel, 31 januari 2012 – Nieuwe vormen van chemische verontreiniging kunnen verbeteringen van de waterkwaliteit in de EU in het gedrang brengen. De Commissie stelt voor 15 chemische stoffen toe te voegen aan de lijst van 33 verontreinigende stoffen die worden gemonitord en gecontroleerd in de oppervlaktewateren van de EU. Hiermee wordt opnieuw een stap gezet naar een betere waterkwaliteit voor rivieren, meren en kusten. De 15 stoffen omvatten industriële chemische stoffen en chemische stoffen die worden gebruikt in biociden, geneesmiddelen en gewasbeschermingsproducten. Ze zijn geselecteerd op basis van wetenschappelijk bewijs dat ze een aanzienlijk gezondheidsrisico kunnen inhouden.

Commissaris voor Milieu Janez Poto?nik: "Waterverontreiniging is een van de milieuproblemen die EU-burgers het meeste zorgen baren. Ik juich het voorstel dan ook toe omdat het duidelijk tegemoet komt aan de verwachtingen van de burger. Deze 15 extra chemische stoffen moeten worden gemonitord en gecontroleerd om ervoor te zorgen dat ze geen risico voor het milieu of de volksgezondheid vormen."

De aanvulling gebeurt via een herziening van de richtlijn inzake milieukwaliteitsnormen op het gebied van het waterbeleid. Het voorstel om extra stoffen op te nemen is het resultaat van een toetsing waarbij de risico's van zo'n 2000 stoffen worden onderzocht aan de hand van de concentraties ervan in oppervlaktewateren, het gevaar, de productie en het gebruik ervan. De emissies van zes van de 15 nieuwe prioritaire stoffen moeten krachtens hun voorgestelde indeling binnen 20 jaar worden uitgefaseerd. Het voorstel omvat ook strengere normen voor vier stoffen die momenteel al worden gecontroleerd en de vereiste dat de emissies van twee andere stoffen die al in de lijst zijn opgenomen, worden uitgefaseerd.

De voorgestelde 15 nieuwe prioritaire stoffen zijn:

  • Stoffen in gewasbeschermingsproducten: aclonifen, bifenox, cypermetrine, dicofol, heptachloor, quinoxyfen

  • In biociden gebruikte stoffen: cybutrine, dichlorvos, terbutryn

  • Industriële chemische stoffen: perfluoroctaansulfonzuur (PFOS), hexabroomcyclododecaan (HBCDD)

  • Bijproducten van verbranding: dioxine en dioxineachtige pcb's

  • Farmaceutische stoffen: 17 alpha-ethinylestradiol (EE2), 17 bèta-estradiol (E2), diclofenac

Voor het eerst wordt voorgesteld farmaceutische stoffen op te nemen. Het voorstel stelt de medicinale waarde van deze stoffen niet ter discussie, maar pakt de mogelijke kwalijke gevolgen van hun aanwezigheid in het aquatische milieu aan. Concentraties boven de voorgestelde normen kunnen de gezondheid van vissen aantasten, bijvoorbeeld door hun voortplantingssucces negatief te beïnvloeden, en andere levende organismen schade toebrengen. De kennis over de gevolgen van farmaceutische stoffen in het milieu is de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen en het voorstel is gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke kennis.

De Commissie stelt ook verbeteringen van de monitoring en de verslaglegging van verontreinigende chemische stoffen in water voor, alsook een mechanisme om betere informatie te verkrijgen over de concentraties van andere verontreinigende stoffen die in de toekomst mogelijk op EU-niveau moeten worden gecontroleerd. Het voorstel van de Commissie gaat vergezeld van een verslag aan het Europees Parlement en de Raad over het resultaat van de herziening van de bestaande lijst van gecontroleerde stoffen.

Volgende stappen

De Commissie stelt de herziene lijst voor als onderdeel van een richtlijn tot wijziging van de kaderrichtlijn water en de richtlijn inzake milieukwaliteitsnormen. Het voorstel wordt ter bespreking en ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad en het Parlement.

In de regel moeten de lidstaten de milieukwaliteitsnormen halen tegen 2021 (de uiterste termijn van het tweede stroomgebiedbeheersplan). In specifieke gevallen zijn langere termijnen mogelijk indien aan de in de KRW gestelde voorwaarden voor vrijstellingen is voldaan.

Achtergrond

Het belangrijkste doel van het waterbeleid van de EU is ervoor te zorgen dat overal in de EU voldoende water van goede kwaliteit beschikbaar is dat doeltreffender wordt gebruikt om te voorzien in de behoeften van mensen en bedrijven en voor de bescherming van het milieu. In 2000 is met de kaderrichtlijn water (KRW) een wettelijke basis gelegd om schoon water in heel Europa te beschermen en te herstellen en het duurzame gebruik ervan op de lange termijn te waarborgen. De algemene doelstelling van de KRW is om al het water – meren, rivieren, stromen, grondwaterlagen enz. – tegen 2015 in een gezonde toestand te doen verkeren.

In artikel 16 van de KRW zijn "strategieën ter bestrijding van waterverontreiniging" vastgesteld, met daarin de stappen die moeten worden ondernomen. De eerste stap was de opstelling van een eerste lijst van prioritaire stoffen in 2001, die als bijlage X bij de KRW is opgenomen.

De door de KRW en de richtlijn inzake milieukwaliteitsnormen voorgeschreven herziening van de richtlijn heeft meer dan drie jaar geduurd vanwege de uitgebreide technische analyse die gepaard ging met het aanwijzen van mogelijke nieuwe prioritaire stoffen en het vaststellen van milieukwaliteitsnormen daarvoor.

Van de 15 extra stoffen wordt voorgesteld de volgende als "prioritaire gevaarlijke stoffen" in te delen: dicofol, quinoxyfen, PFOS, heptachloor, HBCDD, dioxine en dioxineachtige pcb's. De stoffen die al in de lijst zijn opgenomen maar waarvoor strengere normen worden voorgesteld zijn: gebromeerde difenylethers, fluorantheen, nikkel, polyaromatische koolwaterstoffen (PAK's). De twee bestaande stoffen die volgens het voorstel prioritaire gevaarlijk stoffen worden, zijn diethylhexylftalaat en trifluralin.

Nadere informatie:

Voorstel voor een herziene richtlijn van het Europees Parlement en de Raad inzake prioritaire stoffen op het gebied van waterkwaliteit: http://ec.europa.eu/environment/water/water-dangersub/pri_substances.htm

Zie ook MEMO/12/59

Zie ook:

Chemische stoffen in water (Europasite): http://ec.europa.eu/environment/water/water-dangersub/pri_substances.htm.

De lijst van huidige prioritaire stoffen: http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32001D2455:nl:NOT

De huidige richtlijn inzake prioritaire stoffen (Richtlijn 2008/105/EG): http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32008L0105:nl:NOT

Bron : © Europese Unie, 1995-2012