De klimaatverandering maakt dat naast energie ook water een kostbaar goed wordt. Vlaanderen wil kmo’s helpen zo efficiënt mogelijk met water om te springen. Sinds begin 2023 biedt VLAIO een gratis waterscan aan ondernemingen met een minimaal verbruik van 500 m³. De eerste 13 kmo's kregen een expert over de vloer die hun waterverbruik visualiseerde en acties voorstelde voor waterbesparende maatregelen. Alleen al door in te zetten op hergebruik, kunnen zij samen potentieel meer dan 10.000 m³ water per jaar besparen!
Vier oorzaken van waterschaarste in Vlaanderen
Tijdens regenachtige winterdagen zijn we ons er niet altijd van bewust, maar internationaal wordt Vlaanderen beschouwd als een regio met een ernstig watertekort (World Resources Institute, 2013). Een eerste oorzaak hiervan is de hoge bevolkingsdichtheid in Vlaanderen, waardoor relatief weinig hemelwater met relatief veel mensen gedeeld moet worden. We moeten het in onze regio ook stellen met een beperkt aantal instromende rivieren. Bovendien nam in Vlaanderen de laatste decennia de graad van verharding steeds toe (Statistiek Vlaanderen, 2023). Daardoor kan minder hemelwater in de bodem sijpelen om het grondwater aan te vullen, maar vloeit het vaker rechtstreeks naar zee. Een laatste oorzaak van onze waterschaarste is onze waterintensieve industrie en landbouw.
Bijkomende uitdaging: klimaatverandering
Een bijkomende uitdaging is de klimaatverandering, waardoor periodes van droogte in de toekomst vaker zullen voorkomen en gemiddeld ook langer zullen aanhouden. De veerkracht van ons watersysteem zal onder nog meer druk komen te staan. We hebben er dus alle belang bij om samen te werken aan een duurzaam waterbeheer en structurele maatregelen te nemen voor de lange termijn.
Blue Deal van de Vlaamse Regering
De Vlaamse Regering wil met het ‘Blue Deal’ programma ondernemers aanmoedigen om duurzamer om te springen met water. De focus ligt op structurele acties om iets te doen aan waterschaarste, droogte, wateroverlast en waterkwaliteit. De voorbije jaren werden al heel wat middelen geïnvesteerd in duurzame waterprojecten. Eén van die projecten is VLAIO’s ‘waterscan voor kmo’s’.
VLAIO lanceert gratis waterscan voor kmo’s
Begin 2023 lanceerde VLAIO de gratis waterscan voor kmo’s. Vijf adviesbureaus werden geselecteerd met de ambitie om voor eind 2025 in 300 ondernemingen een waterscan uit te voeren. Kmo's kunnen kiezen uit een eerstelijnsscan, die gratis is, of een diepgaande scan, waarbij de onderneming instaat voor 20% van de reële kostprijs. De doelgroep bestaat uit alle kmo’s die wettelijk niet verplicht zijn om een waterscan te laten uitvoeren en jaarlijks min. 500 m³ water verbruiken.
Aanreiken van concrete acties
Maar wat doet zo’n waterscan nu precies? Een waterscan visualiseert het waterverbruik van ondernemingen en reikt een brede waaier aan suggesties voor waterbesparende maatregelen aan. Denk aan waterbesparende toestellen voor sanitair of voor specifieke procestoepassingen, allerhande waterzuiveringstechnieken om proceswater te hergebruiken, hergebruiken van grijs water, aanwenden van alternatieve waterbronnen zoals het opvangen en inzetten van hemelwater, een verbeterde monitoring, enz.
Realisatie van 13 waterscans
Al 13 verschillende types ondernemingen uit allerhande sectoren lieten een waterscan uitvoeren. We mikken onder meer op de volgende waterverbruikende sectoren: voeding, toerisme, textiel- en wasserijsector, productie- en verpakkingsbedrijven, cleaning, chemie, metaal, carwashes, beton(elementen)productiebedrijven, private ziekenhuizen en private woonzorgcentra, maatwerkbedrijven,…
De waterscan levert Galana inzicht en besparingenGratis het waterverbruik van je bedrijf analyseren? Deze dessertproducent twijfelde geen moment. Galana vertelt over het vlotte traject en de resultaten. |
Groot waterbesparingspotentieel
De impact van de 13 reeds uitgevoerde scans is groot. Wanneer zij hun suggesties omzetten in acties, bereiken zij samen een mogelijk waterbesparingspotentieel van...
- … meer dan 1.500 m³/jaar door te investeren in waterzuinige toestellen;
- … meer dan 1.000 m³/jaar door maatregelen rond bewustmaking;
- … meer dan 10.000 m³/jaar door waterhergebruik;
- … meer dan 2.000 m³/jaar door hemelwateropvang.
De vele voordelen van duurzaam waterverbruik
Het kostenplaatje van investeren in waterhergebruik via zuivering is met oog op de terugverdientijd niet altijd positief. Waterzuiveringstechnologie is duur en grond- en leidingwater zijn – ondanks de schaarste - relatief goedkoop. Maar er bestaan ook vele laagdrempelige en kostenefficiënte maatregelen, zoals monitoring, bewustmaking, waterbesparende toestellen en hemelwateropvang. Dankzij duurzaam waterbeheer ben je als onderneming ook sterker zelfvoorzienend en beter gewapend tegen frequente en lange periodes van droogte. Bovendien kan je door je investering in waterbesparing nu al inspelen op verwachte toenames in kostprijs van verschillende types water, want een toenemende schaarste laat zich ooit voelen in de prijs. Tot slot is duurzaam watermanagement voor heel wat klanten een belangrijke troef.
Laat jouw kmo ook een waterscan uitvoering?
Ben je al kmo ook geïnteresseerd om een waterscan te laten uitvoeren? Je vindt alle info via vlaio.be/waterscan. Neem contact op met één van de geselecteerde studiebureaus die de waterscan in opdracht van VLAIO uitvoeren. Een expert van één van de geselecteerde adviesbureaus zal je onderneming bezoeken om een zicht te krijgen op de waterhuishouding. Een viertal weken later krijg je een rapport met een gedetailleerde waterbalans en concrete suggesties voor waterbesparingen. Een extra duwtje in de rug op weg naar zorgvuldig omgaan met water!
Welke steun en begeleiding kan je krijgen voor duurzaam waterverbruik?
Waarom zou je als ondernemer inzetten op duurzaam watergebruik? En welke acties neem je om binnen jouw bedrijf water te besparen, afvalwater te hergebruiken of zelf je water te zuiveren? Dat lees je hier in ons overzicht 'duurzaam watergebruik'.
Bron: Het Agentschap Innoveren & Ondernemen, Vlaamse overheid