Op voorstel van Joke Schauvliege, Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur, keurde de Vlaamse Regering vandaag het Materialendecreet definitief goed. Het nieuwe decreet vervangt het oude Afvalstoffendecreet uit 1981 dat de start van het Vlaamse afvalbeleid inluidde. Het Materialendecreet verankert de integrale kijk op de materiaalketen die minister Schauvliege en de OVAM voorstaan en zet ook de Europese kaderrichtlijn (EG) 2008/98 voor het beheer van afvalstoffen om.
Het Vlaamse afvalstoffenbeleid evolueerde de voorbije 30 jaar drastisch: van de opruiming van vele illegale stortplaatsen en de vermindering van hinder door storten en verbranden in de jaren '80, naar de succesvolle opgang van selectieve inzameling, recyclage en preventief optreden. Minister Schauvliege: We moeten nu een stap verder gaan. De vraag is niet langer hoe we afvalstoffen beheren met zo weinig mogelijk schade voor mens en milieu. De centrale vraag is nu hoe we afvalstoffen, en bij uitbreiding grondstoffen en daarvan afgeleide producten, zo efficiënt mogelijk kunnen produceren, gebruiken of verbruiken. Ons huidig grondstoffenverbruik en onze afhankelijkheid van import leggen een grote druk op de beschikbaarheid van grondstoffen in de zeer nabije toekomst. Daarom is de omschakeling van een klassiek afvalbeleid naar een materialenbeleid dringend nodig.
Vlaamse prioriteitenladder
Het decreet verduidelijkt wat materiaalkringlopen zijn en legt de volgorde van prioriteiten vast voor de omgang met materialen (en niet enkel afvalstoffen):
- Voorkom afvalstoffen en stimuleer milieuverantwoorde productie en consumptie
- Bevorder hergebruik
- Recycleer afvalstoffen of zorg dat materialen in gesloten kringlopen worden ingezet
- Pas afvalstoffen nuttig toe. In de praktijk komt dit vaak neer op energietoepassingen.
- Verwijder afvalstoffen op een verantwoorde manier, via verbranding zonder energierecuperatie, of tenslotte via storten.
Deze prioriteitenladder zal tot uiting komen in de maatregelen van de Vlaamse overheid.
Geen afval meer?
Het decreet heeft specifieke aandacht voor 'het einde van afval'. Wanneer houdt afval op afval te zijn en wordt het een nieuwe grondstof of nieuw product? De afspraken en definities hierover verschillen van land tot land of zelfs van regio tot regio in Europa. Het Materialendecreet formuleert nu de voorwaarden voor einde-afval en bijproducten, zoals die op Europees niveau zijn vastgesteld. De Vlaamse Regering kan voor bepaalde materiaalstromen specifieke criteria opstellen om aan te geven of het materiaal kan worden beschouwd als een bijproduct of als een materiaal dat de einde-afvalfase heeft bereikt.
Materialenpact
Het sluiten van de materiaalkringlopen vraagt samenwerking tussen alle actoren in de keten. Daarom organiseerde minister Schauvliege op 6 juni een Rondetafel in Elewijt. Daar werd een engagementsverklaring ondertekend die moet leiden tot een Materialenpact, een operationeel plan met doelstellingen en met concrete taken voor alle stakeholders. Minister Schauvliege: Door in te zetten op Duurzaam Materialenbeheer kunnen we de concurrentiepositie van onze bedrijven versterken, nieuwe commerciële mogelijkheden en nieuwe jobs creëren én ruimte geven aan innovatieve ideeën voor een groene kringloopeconomie.
Uitvoeringsbesluit in voorbereiding
Een aantal principes van het Materialendecreet worden in een later stadium uitgewerkt zoals preventie- en uitvoeringsplannen, de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid, de tracering van materiaalstromen, het stellen van eisen aan het materialengebruik uit hoofde van milieu en gezondheid, of de beoordeling van een milieuvergunning op basis van materiaalgebruik en -efficiëntie.
Parallel aan het decreet werkt minister Schauvliege een omvattend uitvoeringsbesluit uit dat het huidige VLAREA (Vlaams Reglement inzake Afvalvoorkoming en -beheer) zal vervangen. Dit besluit zal o.m. de specifieke einde-afvalcriteria en procedures vastleggen.
Vlaams minister Joke Schauvliege: Met dit Materialendecreet leggen we de basis voor de overgang van afvalbeleid naar duurzaam materialenbeleid. We moeten de materiaalkringlopen maximaal sluiten. Afval moet grondstof worden voor nieuwe producten. Dit reikt verder dan Vlaanderen, maar Vlaanderen wil daarin een leidende rol spelen. Daarom heb ik voor dit thema vorig jaar als voorzitter van de Europese Raad Leefmilieu op het Europese niveau aandacht gevraagd en gekregen. De Europese Commissie lanceerde begin dit jaar het thema officieel als één van haar prioritaire projecten binnen de Europese 2020-strategie: 'Towards a Resource Efficient Europe'.
Bron : Persbericht Joke Schauvliege, Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur
_________________________
Extra info :