13/09/2023

Luchtvervuiling: EP-leden willen strengere grenswaarden om vervuiling uiterlijk in 2050 tot nul terug te dringen

Terug naar artikeloverzicht

Strengere grenswaarden voor 2035 voor verschillende vervuilende stoffen
Harmonisatie van luchtkwaliteitsindexen in heel Europa
EU-landen moeten routekaarten opstellen die beschrijven hoe ze zullen voldoen aan de nieuwe luchtkwaliteitsregels

Het Parlement heeft vandaag zijn standpunt vastgesteld over een herziene wet ter verbetering van de luchtkwaliteit in de EU voor een schoon en gezond milieu voor de Europese burgers.

363 EP-leden stemden voor, 226 tegen en 46 onthielden zich van een stemming die strengere 2035-grens- en streefwaarden vaststelt voor verschillende verontreinigende stoffen, waaronder zwevende deeltjes (PM2,5, PM10), NO2 (stikstofdioxide), SO2 (zwaveldioxide) en O3 (ozone). De nieuwe regels zullen ervoor zorgen dat de luchtkwaliteit in de EU niet schadelijk is voor de menselijke gezondheid, natuurlijke ecosystemen en biodiversiteit en zorgen ervoor dat de EU regels volledig in overeenstemming zijn met de meest recente richtsnoeren voor luchtkwaliteit van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

De EP-leden benadrukken ook dat de door de Commissie voorgestelde luchtkwaliteitsnormen een tussentijdse doelstelling moeten zijn die zo spoedig mogelijk, en uiterlijk in 2030, moet worden bereikt.

Meer bemonsteringspunten voor luchtkwaliteit

In de tekst wordt benadrukt dat het aantal bemonsteringspunten voor luchtkwaliteit moet worden verhoogd. In stedelijke gebieden moet er minimaal één ‘monitoringsupersite’ per twee miljoen inwoners zijn die de blootstelling van de algemene stedelijke bevolking vertegenwoordigt (de Commissie stelde één per 10 miljoen voor). Op locaties waar hoge concentraties ultrafijne deeltjes (UFP), zwarte koolstof, kwik en ammoniak (NH3) aanwezig kunnen zijn, moet er één bemonsteringspunt per miljoen inwoners zijn, hoger dan wat de Commissie oorspronkelijk voorstellde (1 per vijf miljoen inwoners en enkel voor ultrafijne deeltjes).

Betere bescherming van burgers

Europarlementariërs willen de momenteel verplinterde en niet-voor de hand liggende luchtkwaliteitsindexen in de hele EU harmoniseren. Indexen moeten vergelijkbaar, duidelijk en publiekelijk beschikbaar zijn, met updates per uur zodat burgers zichzelf kunnen beschermen tijdens hoge niveaus van luchtverontreiniging (en nog voordat verplichte alarmdrempels worden bereikt). Deze indexen zullen informatie bevatten over symptomen die verband houden met pieken van luchtverontreiniging en de daarmee samenhangende gezondheidsrisico’s voor elke verontreinigende stof, met inbegrip van informatie die is afgestemd op kwetsbare groepen.

Burgers wiens gezondheid wordt geschaad moeten een sterker recht op een schadevergoeding hebben wanneer de nieuwe regels worden geschonden, vinden de EP-leden.

Luchtkwaliteitsplannen en routekaarten

De EP-leden stellen voor dat, naast de luchtkwaliteitsplannen die nodig zijn wanneer EU-landen de limieten overschrijden, alle lidstaten ook luchtkwaliteitsstappenplannen moeten opstellen met maatregelen op korte en lange termijn om aan de nieuwe grenswaarden te voldoen.

Quote

Na de stemming verklaarde rapporteur Javi López (S&D, ES): “De aanpak van de luchtvervuiling in Europa vereist onmiddellijke actie. Deze langzame pandemie eist een verwoestende tol op onze samenleving, wat leidt tot vroegtijdige sterfgevallen en een veelheid aan hart- en vaatziekten en longziekten. We moeten de wetenschap volgen, onze luchtkwaliteitsnormen afstemmen op de WHO-richtsnoeren en een aantal bepalingen in deze richtlijn versterken. We hebben ambitieuze plannen nodig om het welzijn van onze burgers te waarborgen en een schoner en gezonder milieu te creëren.”

Volgende stappen

Het Parlement is nu klaar voor de onderhandelingen met de Raad over de definitieve vorm van de wet.

Achtergrond

Luchtvervuiling blijft de belangrijkste milieuoorzaak van vroegtijdige dood in de EU met ongeveer 300.000 vroegtijdige sterfgevallen per jaar (klik hier om te zien hoe schoon de lucht in jouw stad is) met als meest schadelijke deeltjes PM2,5, PM10, NO2 (stikstofdioxide), SO2 (zwaveldioxide) en O3 (ozon), volgens de EMA.

In oktober 2022 heeft de Commissie een herziening van de EU-luchtkwaliteitsregels voorgesteld met ambitieuzere doelstellingen voor 2030 om de doelstelling tot nulverontreiniging tegen 2050 te verwezenlijken, in overeenstemming met het actieplan om verontreiniging tot nul terug te brengen.

Deze wetgeving voldoet aan de verwachtingen van de burgers met betrekking tot vervuiling en ‘groenere’ steden met lagere emissies en vergroot het bewustzijn door regelmatig bijgewerkte informatie over verontreiniging te verstrekken, zoals uiteengezet in de voorstellen 2(2), 4(6), en 6(1) van de conclusies van de Conferentie over de toekomst van Europa.