Innovatiepartnerschappen: nieuwe voorstellen op het gebied van grondstoffen, landbouw en gezond ouder worden moeten het Europees concurrentievermogen aanwakkeren

Brussel, 29 februari 2012 – De Europese Commissie stelt vandaag belangrijke maatregelen voor om drie maatschappelijke uitdagingen aan te pakken en maximaal in te zetten op groei en werkgelegenheid: grondstoffenbevoorrading, duurzame landbouw en actief en gezond ouder worden. Om onze levenskwaliteit te verbeteren en het Europees wereldleiderschap te versterken moet op elk van deze drie gebieden werk worden gemaakt van een gerichter innovatiebeleid over de grenzen van de publieke en private sectoren heen. Daarom lanceert de Commissie twee nieuwe Europese Innovatiepartnerschappen (EIP's) – rond grondstoffen en duurzaamheid en productiviteit van de landbouw – en ondersteunt zij een vierjarig actieplan voor het EIP Actief en gezond ouder worden, een proefproject dat in februari 2011 van start is gegaan. Europese Innovatiepartnerschappen zijn een nieuw instrument dat de volledige cyclus van onderzoek en ontwikkeling tot innovatie bestrijkt. Publieke en private actoren uit verschillende landen bundelen de krachten om innovaties sneller te doen doorbreken. Elk EIP moet tegen 2020 een ambitieuze doelstelling realiseren en de eerste resultaten worden reeds binnen enkele jaren verwacht. De aankondiging van vandaag komt net voor een Europese Raad, die wellicht opnieuw zal wijzen op het belang van onderzoek en innovatie voor het Europees economisch herstel.

Voorzitter Barroso van de Europese Commissie: "Innovatie moet Europa terug op het spoor naar groei en werkgelegenheid zetten en ons helpen om de grote uitdagingen aan te pakken zoals de schaarste aan grondstoffen, duurzame landbouw en de vergrijzing. De Europese Innovatiepartnerschappen zullen muren slopen, knelpunten wegwerken en onze inspanningen toespitsen op die zaken die er voor onze bedrijven en burgers echt toe doen."

De Europese Innovatiepartnerschappen (EIP's) zijn ingevoerd in kader van het Europa 2020-vlaggenschipinitiatief voor de Innovatie-Unie. Het Europees onderzoeks- en innovatielandschap kampt met een aantal problemen die de ontwikkeling en marktintroductie van goede ideeën in de weg staan of vertragen: te weinig investeringen, achterhaalde regelgeving, het ontbreken van normen of de versnippering van de markt. De EIP's moeten die problemen aanpakken. Elk partnerschap wordt geleid door een stuurgroep onder het voorzitterschap van de bevoegde Europese commissaris(sen). Zij worden bijgestaan door vertegenwoordigers van de lidstaten (ministers), parlementsleden, bedrijfsleiders, onderzoekers, het maatschappelijk middenveld en andere belangrijke actoren. EIP's onderzoeken wat moet worden gedaan om de knelpunten weg te werken – van de verdere ontwikkeling van technologieën tot het creëren van de juiste randvoorwaarden en het stimuleren van de vraag – en stroomlijnen de inspanningen van de publieke en private sector. De EIP's treden niet in de plaats van subsidieprogramma's of regelgevende procedures, maar fungeren als gemeenschappelijk samenwerkingsplatform.

Innovatiepartnerschappen als antwoord op de Europese grondstoffenschaarste

De grondstoffenbevoorrading, de slagader van de hedendaagse high-tech industrie, staat onder toenemende druk. Om de eigen Europese productie te verhogen zullen in het kader van het Europees Innovatiepartnerschap voor grondstoffen gezamenlijke innovatie-inspanningen worden opgezet om de exploratie, winning en verwerking van grondstoffen te ondersteunen. De waarde van de onontgonnen Europese minerale voorraden op een diepte tussen 500 en 1000 meter wordt op 100 miljard euro geschat. Nieuwe technologieën zullen ons in staat stellen diepere en afgelegen voorraden te bereiken en in moeilijke omstandigheden te ontginnen. Er moet tevens werk worden gemaakt van alternatieven voor kritieke grondstoffen en van een betere recycling van elektrische en elektronische apparatuur en ander afval. Een betere toegang tot mineralen zal de ontwikkeling van innoverende producten, zoals dunne fotovoltaïsche films, energie-efficiënte verlichting, elektrische auto's, geavanceerde passagiersvliegtuigen, infraroodoptica en vezelglas een duwtje in de rug geven.

Vicevoorzitter Antonio Tajani, verantwoordelijk voor industrie en ondernemerschap: "We moeten de krachten bundelen om de enorme grondstofvoorraden waarover Europa zelf beschikt aan te boren. Er zijn grote inspanningen nodig om ervoor te zorgen dat Europa tegen 2020 wereldleider wordt op het gebied van de exploratie, winning, verwerking en recycling van grondstoffen en inzake alternatieve grondstoffen. Dat is essentieel om Europa vandaag in staat te stellen de technologieën van morgen te ontwikkelen. Die innovatie is doorslaggevend voor het Europees concurrentievermogen, duurzame groei en nieuwe banen."

MEMO/12/144

Carlo Corazza +32 2 295 1752

Europees Innovatiepartnerschap voor de landbouw

Voedselzekerheid vormt in de hele wereld een van de belangrijkste uitdagingen voor de volgende jaren. Volgens de Wereld Voedselorganisatie (FAO) zal de mondiale vraag naar voedsel tegen 2050 met 70% stijgen, terwijl ook de vraag naar dierenvoeder, vezels, biomassa en biomaterialen sterk zal toenemen. Tegenover deze uitdaging staat echter een afremming van de productiviteitsgroei – grotendeels door de afname van de investeringen in landbouwonderzoek – en toenemende druk op het milieu en onze natuurlijke hulpbronnen. 45% van de Europese bodems kampen bijvoorbeeld met kwaliteitsproblemen. Ongeveer 40% van de landbouwgrond is kwetsbaar voor nitraatvervuiling en de jongste 20 jaar is het aantal akkervogels met 20 tot 25% teruggelopen.

Kortom, de uitdaging voor de landbouw bestaat er niet alleen in meer te produceren maar dat ook op duurzame wijze te doen. Om deze uitdagingen aan te pakken moet volop worden ingezet op onderzoek en innovatie en moeten onderzoekers, landbouwers en andere spelers worden samengebracht zodat we de technologische overdracht van wetenschap naar praktijk kunnen versnellen en een meer systematische feedback kunnen geven over de praktische behoeften in de landbouw. Het Europees Innovatiepartnerschap (EIP) "Duurzaamheid en productiviteit van de landbouw" moet op Europees, nationaal en regionaal niveau de brug slaan tussen tussen onder meer de landbouw, de bio-economie en de wetenschap. Het EIP zal tevens als katalysator fungeren om de efficiëntie te verhogen van innovatieacties die in het kader van het beleid inzake plattelandsontwikkeling en het Europees onderzoek en innovatiebeleid worden gesubsidieerd. Voor dit EIP zijn twee belangrijke doelstellingen naar voren geschoven: bevorderen van de productiviteit en efficiëntie in de landbouwsector (om de recente trend van teruglopende productiviteitswinsten tegen 2020 te keren); en de duurzaamheid van de landbouw (om de bodemfunctionaliteit tegen 2020 op een bevredigend niveau te brengen).

Dacian Ciolo?, EU-commissaris voor Landbouw en plattelandsontwikkeling: "De landbouw moet in de toekomst niet alleen meer, maar ook duurzamer produceren. Dat is niet haalbaar zonder vraaggericht onderzoek en innovatie en een betere verspreiding van beste praktijken."

MEMO/12/147

Roger Waite +32 2 296 1404

Europees Innovatiepartnerschap voor actief en gezond ouder worden

Een van de grootste uitdagingen waar Europa vandaag mee geconfronteerd wordt, is de vergrijzing. Het aantal Europese burgers boven de 65 jaar zal de volgende 50 jaar verdubbelen, van 87 miljoen in 2010 tot 148 miljoen in 2060¹.

De vergrijzing is een uitdaging voor de Europese sociale en zorgsystemen, maar ook een kans om deze systemen te hervormen en kansen te creëren voor patiënten, de gezondheidszorg en innoverende bedrijven.

Het Europees Innovatiepartnerschap voor Actief en gezond ouder moet op deze uitdagingen een antwoord bieden. In november 2011 heeft het een strategisch implementatieplan (SIP) opgesteld met prioritaire werkterreinen en specifieke acties voor de overheid, het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld (zie IP/11/1309, IP/11/519).

Met deze mededeling wil de Commissie stappen zetten om die specifieke acties in praktijk te brengen. Concreet gaat het om een oproep aan de betrokken actoren om mee te werken, de oprichting van een markt voor innoverende ideeën, en het aanpakken van een aantal regelgevings- en normeringsproblemen. Hierdoor wordt het leven van ouderen verbeterd, krijgen zij de kans ook op latere leeftijd een bijdrage aan de samenleving te leveren en wordt de druk op de gezondheids- en zorgsystemen verlicht. Op termijn dragen deze maatregelen ook bij tot duurzame groei.

De Commissie verbindt zich ertoe de uitvoering van het SIP te ondersteunen, met name door:

• vandaag een eerste oproep te richten aan de belanghebbenden om specifieke acties te ondernemen inzake innovatie op het gebied van actief en gezond ouder worden (zie hier);

• Vanaf april 2012 een "ideeënmarkt" te openen waar belanghebbenden partners kunnen vinden, goede praktijken uitwisselen en gegevens kunnen verspreiden;

• de onderlinge afstemming en de benutting van de financiële EU-instrumenten zoals het programma voor concurrentievermogen en innovatie (CIP), het 7de kaderprogramma voor onderzoek en het programma voor volksgezondheid;

• een aantal regelgevings- en normeringsproblemen aan te pakken, bv. door de ontwikkeling van een nieuw EU-kader voor interoperabiliteitstesten, kwaliteitslabeling en certificering inzake e-gezondheid te ondersteunen;

Commissaris voor Gezondheid en consumentenbeleid John Dalli: "Actief en gezond ouder worden is essentieel voor onze burgers en voor de levensvatbaarheid van onze gezondheids- en zorgsystemen en biedt belangrijke kansen voor onze bedrijven. De Commissie zet haar schouders onder de snelle tenuitvoerlegging van de prioriteiten die het partnerschap in 2011 heeft bepaald. Wij willen binnen twee jaar tastbare resultaten zien."

Vicevoorzitter Neelie Kroes: "Het EIP Actief en gezond ouder worden zal ons helpen om de gezondheid en levenskwaliteit van ouderen te verbeteren en de duurzaamheid van ons zorgsysteem op lange termijn te verzekeren. Wij roepen alle betrokkenen op hieraan mee te werken en samen de komende demografische omwenteling aan te pakken".

Frédéric Vincent +32 2 298 7166

Ryan Heath +32 2 296 1716

_____________

¹ : ECFIN Ageing Study 2009 :  http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/publication_summary14911_en.htm