De vijfde en oorspronkelijk laatste sessie van het Intergouvernementeel Onderhandelingscomité (INC-5) is afgesloten met gemengde gevoelens van teleurstelling en hoop. Van 25 november tot 1 december vonden de slotonderhandelingen plaats in Busan, Zuid-Korea, met als doel het bereiken van een ambitieuze wereldwijde overeenkomst tegen plasticvervuiling vóór eind 2024.
Sinds 2022 heeft het INC wisselende vooruitgang geboekt richting een juridisch bindend internationaal verdrag om plasticvervuiling aan te pakken, inclusief in het mariene milieu. Tijdens deze cruciale onderhandelingsronde waren Belgische experts van de federale overheid en vertegenwoordigers van het Vlaamse en Brusselse Gewest aanwezig om steun te verlenen aan een akkoord gebaseerd op de nieuwe conventietekst, voorgesteld door de voorzitter van het comité. Als lid van de High Ambition Coalition blijft België zich inzetten voor een mondiale aanpak om een einde te maken aan plasticvervuiling.
Wat is het oordeel?
Het resultaat van INC-5 was eerder teleurstellend voor België en de Europese Unie, ondanks hun onvermoeibare inspanningen om tot tastbare resultaten te komen. De onderhandelingen eindigden zonder akkoord maar met een nieuwe tekst, voorgesteld door de voorzitter van het comité, en een vervolgsessie gepland voor 2025.
Deze vijfde sessie bood wel waardevolle inzichten in de standpunten van deelnemende landen en de gemeenschappelijke uitdagingen. Toch bleven de meningsverschillen op cruciale punten groot. Olieproducerende landen zoals Saoedi-Arabië, Rusland en Iran pleiten voor een vrijwillige aanpak gericht op afvalbeheer en recycling.
Daartegenover staat een coalitie van meer dan 100 landen, waaronder de EU, die ambitieuzere maatregelen voorstaat. Zij pleiten voor het verminderen van plasticproductie en een verbod op schadelijke stoffen en problematisch plastic. Het uitblijven van een compromis tussen deze uiteenlopende standpunten maakte een algemene overeenkomst onmogelijk.
Een gemiste kans, maar op naar 2025
Hoewel er geen akkoord werd bereikt, is geen overeenkomst beter dan een slechte. Zonder ingrijpende en ambitieuze maatregelen kan de wereldwijde hoeveelheid plasticafval tegen 2060 verdrievoudigen tot ongeveer 1,2 miljard ton.
De nieuwe tekst biedt, ondanks zijn tekortkomingen, een gemeenschappelijke basis voor verdere onderhandelingen tijdens de slotzitting in 2025. Dit creëert mogelijkheden om de ambitie te verhogen en het uiteindelijke doel van het verdrag te bereiken: het beschermen van de menselijke gezondheid en het milieu tegen de schadelijke gevolgen van plasticvervuiling.
Links : Kunststoffen en microplastics | FOD Volksgezondheid
Bron: © FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu