Het afsmelten van de ijskappen van Groenland en West-Antarctica gaat ongeveer tweemaal zo langzaam als werd gedacht. Dit blijkt uit onderzoek van de TU Delft, SRON en het Jet Propulsion Laboratory. De wetenschappers publiceren hierover in het septembernummer van Nature Geoscience.
Grace
Het afsmelten van de ijskappen wordt sinds 2002 in kaart gebracht met metingen van de twee GRACE-satellieten. Deze detecteren vanuit de ruimte kleine veranderingen in het zwaartekrachtveld van de aarde. Deze veranderingen hangen samen met de precieze verdeling van de massa op aarde, waaronder ijs en water. Als ijs smelt en in zee terechtkomt, heeft dit dus invloed op het zwaartekrachtveld.
Gigatonnen
Op basis van dit principe kwamen eerdere schattingen voor de Groenlandse ijskap uit op 230 gigaton ijs per jaar dat smelt (dat is 230.000 miljard kilo). Dat resulteert vervolgens in een gemiddelde mondiale zeespiegelstijging van ongeveer 0,75 mm per jaar. Voor West-Antarctica bedroeg de schatting 132 gigaton per jaar.
Bij deze resultaten blijkt nu echter niet goed gecorrigeerd te zijn voor glacial isostatic adjustment, het fenomeen dat de aardkorst nog steeds opveert ten gevolge van het afsmelten van de grote ijskappen van de laatste grote IJstijd, zo’n 20.000 jaar geleden. Deze bewegingen van de aardkorst moet je meenemen in de berekeningen want deze verticale bewegingen veranderen de massaverdeling van de aarde en dus hebben ze ook invloed op het zwaartekrachtveld.
GPS
Onderzoekers van de TU Delft hebben de benodigde correctie nu, samen met wetenschappers van SRON Netherlands Institute for Space Research en het Jet Propulsion Laboratory in Pasadena (VS), veel nauwkeuriger weten uit voeren. Ze deden dit met gecombineerde gegevens van de GRACE-missie, GPS-metingen op het land en oceaanbodemdruk-data. Hieruit blijkt bijvoorbeeld dat de bodem onder Groenland daalt, wat wellicht een aanwijzing kan zijn voor meer massa in het verleden.
Bert Vermeersen van de TU Delft: 'De correcties voor de deformaties van de aardkorst, hebben behoorlijke gevolgen voor de geschatte hoeveelheid ijs die jaarlijks smelt. We concluderen dat de smelt van de ijskappen op Groenland en West-Antarctica ongeveer twee maal zo langzaam gaat, als eerst werd gedacht.'
Ook de bijbehorende gemiddelde zeespiegelstijging door het smelten van de ijskappen, ligt lager.
Model
'Het vernieuwende van onze methode is dat we huidige ijsmassa-veranderingen en glacial isostatic adjustment simultaan hebben gefit aan de observaties, in plaats van aan te nemen dat een bepaald glacial isostatic adjustment model het juiste is', zegt Vermeersen.
'Vooral voor Groenland vinden we een glacial isostatic adjustment model dat tamelijk sterk afwijkt van wat gewoonlijk wordt aangenomen. Maar er zijn momenteel te weinig data beschikbaar om dit onafhankelijk te verifiëren. Een uitgebreider netwerk van GPS-waarnemingen in combinatie met geologische indicatoren voor de lokale en regionale zeespiegelveranderingen rond Groenland over de afgelopen 10.000 jaar, zullen hierover in de komende jaren wellicht uitsluitsel kunnen geven.'
Meer informatie
De Delftse en Amerikaanse onderzoekers publiceren over hun onderzoek in het septembernummer van Nature Geoscience (Nature Geoscience 3, 642 - 646 (2010)). Het artikel is eveneens online voorgepubliceerd: www.nature.com/ngeo.
Zie ook 'Sea-level rise: Ice-sheet uncertainty' in de News & Views section van deze Nature Geosciences (Nature Geoscience 3, 596 - 597 (2010)) voor een toelichting op bovenstaande publicatie.
Dr. L.L.A. (Bert) Vermeersen, L.L.A.Vermeersen@tudelft.nl, (015) 27 88272
Wetenschapsvoorlichter TU Delft Roy Meijer, r.e.t.meijer@tudelft.nl, (015) 2781751
Bron : TU Delft