Horizon 2020: de Commissie wil 80 miljard euro investeren in onderzoek en innovatie om groei en werkgelegenheid te stimuleren

Brussel, 30 november 2011 – de Europese Commissie heeft vandaag een pakket aan maatregelen gepresenteerd om onderzoek, innovatie en het concurrentievermogen in Europa te stimuleren. Commissaris Máire Geoghegan?Quinn heeft Horizon 2020 aangekondigd, een programma voor onderzoek en innovatie ter waarde van 80 miljard euro¹. Commissaris Androulla Vassiliou heeft een strategische innovatieagenda opgesteld voor het Europees Instituut voor innovatie en technologie (EIT), dat 2,8 miljard euro zal ontvangen in het kader van Horizon 2020. Tegelijkertijd heeft vicevoorzitter Antonio Tajani een nieuw aanvullend programma aangekondigd om het concurrentie- en innovatievermogen van het mkb te stimuleren met een extra budget van 2,5 miljard euro. De financieringsprogramma’s lopen van 2014 tot 2020.

Bij de presentatie van Horizon 2020 verklaarde Commissaris voor Onderzoek, innovatie en wetenschap Máire Georghegan-Quinn: “We hebben in een drastisch veranderende economische omgeving een nieuwe visie op Europees onderzoek en innovatie nodig. Horizon 2020 stimuleert de economie rechtstreeks en stelt onze wetenschappelijke en technologische grondslag en ons industrieel concurrentievermogen voor de toekomst veilig met de belofte van een slimmere en duurzamere samenleving waarbij minder mensen aan de zijlijn staan.”

Horizon 2020 brengt de gehele EU-financiering van onderzoek en innovatie voor het eerst onder in één programma. Het legt meer dan ooit de nadruk op het omzetten van wetenschappelijke doorbraken in innovatieve producten en diensten die ondernemingen kansen bieden en het leven van mensen ten goede veranderen. Tegelijkertijd vermindert het de bureaucratische rompslomp drastisch door eenvoudigere regels en procedures om meer toponderzoekers en een breder scala aan innoverende bedrijven aan te trekken.

Horizon 2020 zal de middelen voor drie hoofddoelstellingen inzetten. Het programma zal de positie van de EU als wereldleider in de wetenschap schragen met een specifieke begroting van 24,6 miljard euro, inclusief een verhoging van het budget met 77% voor de uiterst succesvolle Europese Onderzoeksraad (ERC). Het zal eraan bijdragen het industriële leiderschap op het gebied van innovatie met een budget van 17,9 miljard euro veilig te stellen. Dit behelst een belangrijke investering van 13,7 miljard euro in sleuteltechnologieën, alsmede een betere toegang tot kapitaal en steun aan het mkb. Tot slot zal 31,7 miljard euro worden besteed aan de aanpak van belangrijke vraagstukken die door alle Europeanen worden gedeeld, verdeeld over zes hoofdthema´s: gezondheidszorg, demografische veranderingen en welzijn; voedselzekerheid, duurzame landbouw, marien en maritiem onderzoek en de bio-economie; veilige, schone en efficiënte energie; slim, groen en geïntegreerd vervoer; klimaatverandering, efficiënt gebruik van hulpbronnen en grondstoffen; en inclusieve, innovatieve en veilige samenlevingen.

Achtergrond

Horizon 2020 is een belangrijke pijler van de Innovatie-Unie, een vlaggenschipinitiatief in het kader van de Europa 2020-strategie, gericht op het verbeteren van de mondiale concurrentiepositie van Europa. De Europese Unie is wereldleider in tal van technologieën maar krijgt in toenemende mate te maken met concurrentie van traditionele wereldmachten en opkomende economieën. Het voorstel van de Commissie zal nu door de Raad en het Europees Parlement worden besproken met het oog op de vaststelling ervan vóór eind 2013.

De door Horizon 2020 verstrekte financiering zal gemakkelijker toegankelijk zijn door deze vereenvoudigde programmaopzet, één pakket aan regels en minder administratieve rompslomp. Horizon 2020 betekent: een drastisch vereenvoudigde vergoeding door het invoeren van één vast tarief voor indirecte kosten en slechts twee financieringspercentages, respectievelijk voor onderzoeksactiviteiten en marktnabije activiteiten; één centraal toegangspunt voor deelnemers; minder papierwerk bij het voorbereiden van voorstellen en geen onnodige controles en audits. Een van de hoofddoelen is om de termijn waarbinnen het geld wordt ontvangen na een subsidieaanvraag tot gemiddeld 100 dagen terug te brengen waardoor projecten sneller van start kunnen gaan.

De Commissie zal zich terdege inspannen om het programma voor meer deelnemers uit heel Europa open te stellen door samenwerking te zoeken met fondsen in het kader van het cohesiebeleid van de EU. Horizon 2020 zal potentiële topcentra in achterblijvende gebieden vaststellen en deze gebieden beleidsadvies en ondersteuning bieden, terwijl de structuurfondsen van de EU kunnen worden gebruikt om infrastructuur en uitrusting te verbeteren.

Er zal 3,5 miljard euro worden besteed aan een groter en ruimer gebruik van financiële instrumenten die als hefboom werken voor het verkrijgen van leningen van financiële instellingen uit de particuliere sector. Die hebben aangetoond zeer doeltreffend te zijn in het stimuleren van particuliere investeringen die direct tot groei en werkgelegenheid leiden. Rond de 8,6 miljard euro zal ten goede komen aan het midden- en kleinbedrijf (mkb), waarbij hun cruciale rol op het gebied van innovatie wordt erkend.

Horizon 2020 zal bijna 6 miljard euro investeren in de ontwikkeling van Europese industriële capaciteiten in sleuteltechnologieën. Deze behelzen: fotonica en micro- en nano-elektronica, nanotechnologieën, geavanceerde materialen en geavanceerde fabricage en verwerking, en biotechnologie. De ontwikkeling van deze technologieën vereist een multidisciplinaire, kennis- en kapitaalintensieve aanpak.

Op grond van het voorstel van de Commissie zal 5,75 miljard euro (+21%) worden toegewezen aan de Marie Curie-acties, die sinds hun oprichting in 1996 de ontwikkeling van opleidingen, mobiliteit en vaardigheden van meer dan 50 000 onderzoekers hebben ondersteund.

Als integraal onderdeel van Horizon 2020, zal het EIT een belangrijke rol spelen door instellingen voor hoger onderwijs, onderzoeksinstellingen en bedrijven bij elkaar te brengen om de ondernemers van morgen op te leiden en ervoor te zorgen dat de Europese “kennisdriehoek” met de besten van de wereld mee kan doen. De Commissie heeft besloten haar steun voor het EIT aanzienlijk te vergroten door een begroting voor te stellen van 2,8 miljard euro voor de periode 2014-2020 (tegenover 309 miljoen euro sinds de oprichting van het EIT in 2008). Het EIT is gebaseerd op een baanbrekend concept van grensoverschrijdende publiek-private samenwerkingscentra die bekendstaan als kennis- en innovatiegemeenschappen (KIG´s). De drie bestaande KIG´s, gericht op duurzame energie (InnoEnergy-KIG), klimaatverandering (klimaat-KIG) en de informatie- en communicatiemaatschappij (EIT-ICT Labs), zullen in de periode 2014-2020 met zes nieuwe gemeenschappen worden uitgebreid (zie IP/11/1479 en MEMO/11/851).

De financiering van de Europese Onderzoeksraad (ERC) zal met 77% worden verhoogd tot 13,2 miljard euro. De ERC steunt de meest getalenteerde en creatieve wetenschappers in hun grensverleggende onderzoek op het allerhoogste niveau in Europa door middel van een internationaal erkend en gerespecteerd programma.

Ook de internationale samenwerking zal in Horizon 2020 verder worden gestimuleerd om de excellentie en aantrekkelijkheid van de EU op het gebied van onderzoek te versterken, de mondiale uitdagingen gezamenlijk aan te pakken en het buitenlands beleid van de EU te ondersteunen.

Het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek (JRC), de interne wetenschappelijke dienst van de Europese Commissie, zal ook in de toekomst wetenschappelijke en technische ondersteuning aan EU-beleid bieden op allerlei gebieden, van milieu, landbouw en visserij tot nanotechnologie en nucleaire veiligheid.

Horizon 2020 zal worden aangevuld met nadere maatregelen om de Europese onderzoeksruimte te voltooien, die tegen 2014 een echte eengemaakte markt voor kennis, onderzoek en innovatie moet zijn (IP/11/1025, MEMO/11/597).

Meer informatie is te vinden in MEMO/11/848.

Het programma voor het concurrentievermorgen van ondernemingen en het midden- en kleinbedrijf: IP/11/1476 en MEMO/11/852

Europees Instituut voor innovatie en technologie (EIT): IP/11/1479 en MEMO/11/851

Horizon 2020: http://ec.europa.eu/research/horizon2020/index_en.cfm?pg=home

Innovatie-Unie: http://ec.europa.eu/innovation-union

Europa 2020: http://ec.europa.eu/europe2020/index_nl.htm

Digitale Agenda: http://ec.europa.eu/information_society/digital-agenda/index_en.htm

Kaderprogramma voor concurrentievermogen en innovatie (CIP): http://ec.europa.eu/cip/index_nl.htm

Website EIT: http://eit.europa.eu

______

¹ : Tegen een contant prijspeil van 2011. 90 miljard euro met inachtneming van de geraamde inflatie in de periode 2014-2020.

Bron : © Europese Unie, 1995-2011