De Vlaamse milieu-administratie voert op initiatief van Vlaams minister Kris Peeters in samenwerking met de lokale waterbeheerders (provincies, gemeentes en Polders & Wateringen) een actieprogramma uit voor de bestrijding van invasieve plantenexoten in waterlopen. Het doel is om tegen eind 2007 alle hinder van de woekerende exoten in het waterlopenstelsel tot een absoluut minimum te beperken. Invasieve plantenexoten zijn soorten die van nature niet in Vlaanderen voorkomen, maar zich op sommige plaatsen massaal vestigen. Deze soorten verspreiden zich zeer snel en vertonen een explosieve groei. De exoten die vandaag in onze waterlopen groeien, komen veelal uit priv-tuinvijvertjes en aquaria. De grote waternavel, het parelvederkruid en de waterteunisbloem zijn bekende voorbeelden van soorten die we hier liever kwijt zijn omdat ze hinder en schade veroorzaken.
De voorbije jaren werd vooral in de provincie Antwerpen en Oost-Vlaanderen een enorme toename van de invasieve exoten waargenomen. Deze invasieve exoten veroorzaken verschillende problemen in waterlopen:
- de waterafvoer kan door de enorme plantenmassa ernstig belemmerd worden;
- bij een piekafvoer kunnen de planten zich ophopen bij bruggen, dammen, gemalen en andere kunstwerken. De druk die daardoor op deze kunstwerken uitgeoefend wordt, mag niet onderschat worden;
- de planten overheersen op kwetsbare inheemse soorten;
- massale groei kan de waterkwaliteit verstoren doordat ze zuurstof en licht wegnemen, met onder andere vissterfte als gevolg;
- aantasting van het natuurlijke ecosysteem (verstoring van de nutrintenhuishouding, verlanding enzovoort);
- als de planten een tapijt op het water vormen, ontstaan ook problemen voor recreanten zoals hengelaars en kanovaarders.
Een grondige aanpak drong zich dan ook op.
De voorbije week werd gestart met een grondige verwijdering van de soorten in opdracht van AMINAL, afdeling Water. Onder meer aan de Groesaard in Lille in de Sloot-Visbeek en de Aa werden al massaal invasieve exoten verwijderd. Afhankelijk van de locatie worden de exoten door de aannemer machinaal (bijvoorbeeld waar een weg naast de waterloop ligt), met lichte machines (bijvoorbeeld in gebieden met een kwetsbare bodem) of manueel (bijvoorbeeld in zeer kwetsbare en moeilijk bereikbare locaties of bij kleine hoeveelheden) verwijderd. In totaal is gepland om in Vlaanderen ruim 60.000 m exoten te verwijderen. De totale kostprijs bedraagt 110.000 euro. De planten worden steeds afgevoerd en naar een erkende composteringsinstallatie gebracht. Op
die manier wordt een verspreiding van de planten maximaal voorkomen.
Er werd geopteerd voor een globale bestrijding van de exoten op alle waterlopen en stilstaande wateren. Gezien de snelle verspreiding is dat noodzakelijk om tot een sterke reductie van de soorten te komen. Samenwerking tussen de verschillende waterbeheerders en overheden is
dus essentieel. De provincie Antwerpen heeft de voorbije maanden veel energie gestoken in een grondige inventarisatie van de soorten en een sensibilisering van de gemeenten. De provincies en de gemeenten leggen contacten met de eigenaars van stilstaande wateren voor de verwijdering van de exoten. Dat is belangrijk om nieuwe kansen op kolonisatie naar het waterlopenstelsel tot een minimum te beperken. Vanaf deze zomer zullen jonge werkkrachten belast zijn met de nazorg, dat is de verwijdering van alle hergroei. De provincies zullen die nazorg cordineren. Ook veel gemeenten werken mee aan die nazorg door lokaal arbeiders ter beschikking te stellen. De gemeenten zullen ook zorgen voor de compostering van het plantenmateriaal, afkomstig van deze nazorg.
Naast de verwijdering en de nazorg is het natuurlijk ook essentieel dat nieuwe introducties vermeden worden. Daarom dringt de minister, mede op voorstel van de verschillende waterbeheerders, er bij de tuincentra op aan om de verkoop van deze invasieve exoten te stoppen. We stellen immers vast dat mensen in tuincentra de soort aankoopt voor hun vijver. Meestal zijn ze er zich niet van bewust dat deze soorten de volledige vijver kunnen overwoekeren. Soms deponeert de burger bij zo'n overwoekering nietsvermoedend de plantensoorten in het waterlopenstelsel. Maar ook dieren kunnen voor de verspreiding zorgen. Een beperking van de verkoop is meer dan wenselijk. Het zou jammer zijn dat na de gezamenlijke inspanningen van de waterbeheerders er nieuwe kolonisaties ontstaan.
Voor meer informatie:
Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Water
Vronique Vens, communicatieverantwoordelijke
tel. 02-553 21 43
fax 02-553 21 05
e-mail: veronique.vens@lin.vlaanderen.be
Bron : Persdienst Vlaamse regering