De Europese flora en fauna zijn nu beter beschermd dan ooit in de geschiedenis van de Europese Unie. Natura 2000, het Europese netwerk van beschermde natuurgebieden, is met bijna 27 000 vierkante kilometer uitgebreid. Er zijn ook veel zeegebieden toegevoegd, die in totaal meer dan 17 500 vierkante kilometer beslaan. Hierdoor worden veel bedreigde mariene soorten beter beschermd. Natura 2000 beslaat nu bijna 18 % van het EU-grondgebied en meer dan 130 000 km² van de zeeën van de EU. Deze laatste uitbreiding gaat voornamelijk om gebieden in Tsjechië, Denemarken, Frankrijk, Spanje en Polen. Natura 2000 staat centraal in de strijd van Europa om verlies aan biodiversiteit tegen te gaan en de ecosysteemdiensten te waarborgen.
"Als we de natuur beschermen, beschermen we onszelf," zei Janez Poto?nik, Europees commissaris voor Milieu. "Natura 2000 is als een levensverzekeringspolis: het vrijwaart de veerkracht van de natuur en zorgt ervoor dat we een duurzame relatie hebben met de natuurlijke wereld waarvan we afhankelijk zijn. Ik ben zeer blij met deze verhoogde bescherming voor 17 500 km² van onze zeeën."
Wat is Natura 2000?
Natura 2000 is een omvangrijk netwerk van beschermde natuurgebieden, dat is opgebouwd om het voortbestaan van de waardevolste en bedreigde soorten en habitats te waarborgen. Het netwerk bestaat uit ongeveer 26 000 gebieden. Met de laatste uitbreiding zijn 739 nieuwe gebieden van in totaal bijna 27 000 vierkante kilometer aan dit netwerk toegevoegd. Meer dan de helft van de toegevoegde gebieden (meer dan 17 500 km²) bestaat uit zeegebieden, voornamelijk in Frankrijk, Denemarken en Spanje.
Een van de nieuwe zeegebieden voor het Atlantische gebied heeft een oppervlakte van 680 km² in de riviermonding van de Loire, die belangrijke koudwaterriffen en zandbanken herbergt. Het gebied is een bakermat voor jonge vis en een belangrijke stopplaats voor lange-afstandtrekkers als de Atlantische zalm (Salmo salar) en de elft (Alosa alosa). Denemarken heeft ook een aantal grote zeegebieden toegevoegd. Hiertoe behoort de Sydlige Nordsø, die is aangewezen voor de bescherming van de bruinvis (Phocoena phocoena). De nieuwe bijdrage van Spanje aan het mariene netwerk is El Cachucho, een grote offshore zandbank en onderzeese berg in de Cantabrische Zee voor de kust van Noord-Spanje. Het gebied herbergt een uitzonderlijke diversiteit aan zeeleven, waaronder enkele pas ontdekte grote sponzen.
De uitbreiding zorgt ook voor een verhoogde bescherming van een aantal waardevolle landhabitats, van bergachtige beukenbossen en bloemrijke graslanden in Tsjechië tot uitgestrekte meren en waterrijke gebieden in Polen. Deze habitats bieden een belangrijk toevluchtsoord voor een aantal van de zeldzaamste en meest bedreigde diersoorten in Europa, zoals de otter (Lutra lutra), de Europese moerasschildpad (Emys orbicularis) en het pimpernelblauwtje (Maculinea teleius).
De gedachte achter het netwerk is dat we moeten samenwerken met de natuur. Activiteiten als landbouw, toerisme, bosbouw en recreatie kunnen binnen het netwerk nog steeds worden uitgevoerd, zolang ze maar duurzaam en in harmonie met de natuurlijke omgeving zijn.
De lidstaten kiezen hun Natura 2000-gebieden in samenwerking met de Commissie. Na de selectie erkent de Commissie de gebieden (zoals ook nu) officieel als "gebieden van communautair belang". Dit proces bevestigt de officiële status van de gebieden en versterkt de verplichtingen om ze te beschermen. De lidstaten hebben vervolgens zes jaar de tijd om de nodige beheermaatregelen te treffen.
Het spectrum aan beschermde gebieden is uitgebreid, van bloemrijke graslanden tot grotten en meren. De negen biogeografische gebieden van het netwerk weerspiegelen de grote verscheidenheid van de EU-biodiversiteit.
Waarom is het netwerk van belang?
Biodiversiteit (het beperkte goed dat de verscheidenheid van het leven op aarde is) ondergaat een crisis. Door menselijke activiteiten gaan er in een ongekend tempo soorten verloren, wat onomkeerbare gevolgen met zich meebrengt voor onze toekomst. De Europese Unie strijdt hiertegen en heeft zichzelf onlangs nieuwe doelstellingen gesteld: het verlies aan biodiversiteit in Europa tegen 2020 een halt toeroepen, ecosysteemdiensten zoals bestuiving beschermen (en deze diensten herstellen indien ze aangetast zijn) en de bijdrage van de EU voor het tegengaan van het wereldwijde verlies aan biodiversiteit verhogen. Natura 2000 is een belangrijk hulpmiddel om deze doelstellingen te bereiken.
Welke gebieden zijn nog meer toegevoegd?
De laatste toevoeging betreft vijftien lidstaten. Het aantal "gebieden van communautair belang" wordt hiermee met 739 verhoogd. De recente toevoegingen beslaan zes biogeografische gebieden: het Alpiene, Atlantische, boreale, continentale, Pannonnische en Middellandse Zee-gebied. Er zijn 459 nieuwe gebieden in Polen toegevoegd, met een totale oppervlakte van 8 900 km². Onder deze gebieden vallen verschillende grote zoetwatermeren en riviersystemen met de bijbehorende uiterwaarden en natuurlijke bossen. Tsjechië heeft 229 gebieden toegevoegd. Hieronder vallen ook belangrijke gebieden met natuurlijke beukenbossen en graslanden die rijk zijn aan wilde flora en fauna.
Naast de toegevoegde gebieden bevat de bijgewerkte lijst ook kleine wijzigingen die in (de grootte van) bestaande gebieden zijn aangebracht. Dit kan ertoe leiden dat het totale aantal gebieden niet is gewijzigd, maar de totale oppervlakte van het netwerk wel.
Zie voor de volledige lijsten met de laatste wijzigingen:
Zie MEMO/11/9 voor meer informatie.
Meer informatie: http://ec.europa.eu/environment/nature/index_en.htm
Bron : © Europese Unie, 1995-2010