Na een verbetering in januari stelt de VMM nu een daling van het freatische grondwater vast. Op 5 maart vertoonde 82% van de meetplaatsen een lage (29%) tot zeer lage (53%) freatische grondwaterstand* voor de tijd van het jaar. Begin februari ging dat maar om 37% van de meetplaatsen. Ook de 14-daags gemiddelde debieten van onze waterlopen dalen t.o.v. een maand geleden. Terwijl er begin februari nog op 60% van de locaties lage tot zeer lage 14-daags gemiddelde debieten voor de tijd van het jaar werden gemeten, gaat het nu over 91% van de meetplaatsen.
Lagere grondwaterstanden door neerslagtekort
In februari viel overal in Vlaanderen opvallend minder neerslag dan normaal. Dat heeft impact op de huidige toestand van het freatische grondwater.
Op 5 maart zagen we op 82% van de meetplaatsen een lage (29%) tot zeer lage (53%) freatische grondwaterstand. Bij 17% was de grondwaterstand normaal en maar bij 1% hoog. Er zijn momenteel geen meetplaatsen met een zeer hoge grondwaterstand. Ter vergelijking: begin maart 2022 hadden 23% van de meetplaatsen lage tot zeer lage grondwaterstanden voor de tijd van het jaar.
De verdere evolutie hangt af van hoeveel neerslag er valt en hoeveel water er verdampt. Neerslag en verdamping bepalen samen het neerslagtekort. Een groot neerslagtekort zorgt ervoor dat de grondwaterstanden sneller dalen of trager herstellen. De regen die wordt voorspeld vanaf vandaag is dus zeer welkom en zal een positief effect hebben op de grondwaterstanden.
Video: Wat betekenen lage grondwaterstanden en moeten we ons zorgen maken?
Nergens hoge debieten
Meetresultaten van begin maart vertonen op 91% van de meetplaatsen lage (11%) tot zeer lage (80%) debieten voor de tijd van het jaar. Maar op 9% van de meetplaatsen worden normale waarden gemeten. Nergens meten we hoge tot zeer hoge debieten. Bijna overal in Vlaanderen dalen de 14-daags gemiddelde debieten op de meetplaatsen van onze waterlopen tegenover vorige maand. Alleen in Limburg is de daling iets minder uitgesproken.
De komende dagen worden regenachtig met mogelijk lokaal enkele onbevaarbare waterlopen die buiten hun oevers treden en zo akkers en weilanden onder water zetten. Kritieke overstromingen worden zowel op de korte termijn (48u) als op lange termijn (10 dagen) niet verwacht. De actuele toestand en overstromingsvoorspelling volg je 24/24 op www.waterinfo.be.
Blue Deal wil water lokaal beter vasthouden
Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir: “De tijd om water snel naar zee te voeren ligt definitief achter ons. Deze cijfers tonen aan dat we de regen die in Vlaanderen valt, beter moeten vasthouden. Die Blue Deal-gedachte maken we concreet met een doordachte aanpak per gebied. Zo keurde de Vlaamse Regering vorige week het peilbesluit principieel goed. Dat zijn afspraken tussen lokale actoren over het regelen van pompen en stuwen. Zo beïnvloeden we het oppervlaktewater en onrechtstreeks de grondwaterstanden in een gebied.”
Het volledige rapport bekijken
Rapport: Toestand van het watersysteem - 9 maart 2023
*freatische grondwaterstand: freatisch grondwater is grondwater dat bovenaan wordt begrensd door de atmosfeer, dus de bovenste laag grondwater. Onderaan kan het freatisch grondwater begrensd zijn door een ondoorlatende laag.
Bron: Vlaamse Milieumaatschappij, Vlaamse overheid