Het Voortgangsrapport 2025 over het federale klimaatbeleid van 1 juli 2024 tot 1 maart 2025, toont een dubbel beeld. Tastbare vooruitgang in de domeinen energie en fiscaliteit staat tegenover sterk stijgende emissies in de transportsector. In andere domeinen is het bilan neutraler. Het rapport stelt dat er vooruitgang is, maar dat het huidige beleid niet volstaat om de uitstoot voldoende te verminderen. Om de Europese klimaatdoelstellingen in 2030 te behalen, waartoe de federale overheid een bijdrage moet leveren, zijn meer tempo in de uitvoering en versterkte maatregelen noodzakelijk.
Tien jaar na de ondertekening van het Akkoord van Parijs zijn de gevolgen van de klimaatverandering duidelijker dan ooit, ook in België. Ons land heeft zich ertoe verbonden zijn uitstoot tegen 2030 met 47% te verminderen ten opzichte van 2005. De federale overheid vult het beleid van de Gewesten aan via haar eigen bevoegdheden. Het jaarlijks Voortgangsrapport maakt de balans op voor het Parlement en het brede publiek.
Belangrijke hefbomen rond fiscaliteit en het energiebeleid
Een groenere fiscaliteit blijft onmiskenbaar één van de belangrijkste federale hefbomen voor de klimaat- en energietransitie. Sinds begin dit jaar kunnen ondernemingen rekenen op een hogere fiscale aftrek voor energiebesparende en hernieuwbare investeringen en werden er stappen gezet in de hervorming van de bedrijfswagenfiscaliteit en het mobiliteitsbudget. Concrete fiscale maatregelen, waaronder de accijnsverschuiving op elektriciteit, zouden de energietransitie kunnen versnellen.
In de Prinses Elisabethzone werd een milieuvergunning verkregen voor de ontwikkeling van een eerste kavel windmolens in de Noordzee. Het energie-eiland, dat de elektriciteit aan land moet brengen, is daarentegen vertraagd. De waterstofwet, vorig jaar goedgekeurd en nu in uitvoering, houdt stand na juridische betwisting, waardoor de plannen voor de netinfrastructuur voor waterstof concreter worden.
Mobiliteit blijft achter
De transportsector blijft een probleemgeval. De huidige maatregelen in België zijn onvoldoende om de stijgende uitstoot in het binnenlands vervoer te doen dalen. Het goederenvervoer over de weg neemt enkel toe. Het uitstel van de uitbreiding van het treinaanbod naar 2027 door personeelstekorten bij de NMBS is een bedreiging voor de ambitie om meer reizigers de trein in te krijgen.
Meer aandacht voor adaptatie
Nieuwe opleidingen en sensibiliseringsacties en een betere integratie van klimaatrisico’s in federale beleidsprocessen zijn slechts enkele elementen van de gerealiseerde vooruitgang in het adaptatiebeleid. Nieuwe routekaarten, onder meer rond de bescherming van werknemers, de weerbaarheid van het mariene milieu en een meer klimaatbestendige productnormering, moeten de ruimte voor adaptatie in de beleidscyclus versterken.
Andere domeinen
Het actieplan Circulaire Economie 2021–2024 werd afgerond. Een nieuwe wet die inzet op herstelbaarheid en langere levensduur van producten moet consumenten en bedrijven richting duurzamere keuzes sturen. Europese herziening van de batterijenregulering en de regulering Ecodesign for sustainable products bepalen de beleidsruimte.
De energetische renovatie van het federale gebouwenpark verloopt te traag. Budgettaire en personeelstekorten blijven de voornaamste struikelblokken.
De versterking van CERAC moet leiden tot betere risicoanalyses om richting te geven aan het federale beleid. Dankzij de oprichting van de Wetenschappelijke Klimaatraad is er ook meer wetenschappelijke onderbouwing, hoewel de leden nog moeten worden benoemd.
De nieuwe domeinen Gezondheid en Sociaal beleid maken voortaan deel uit van de beleidscyclus, met routekaarten voor een klimaatneutrale gezondheidszorg tegen 2050 en voor de opvolging van het federale beleid rond energiearmoede en de sociale aspecten van milieu- en klimaatrisico's.
De emissiekloof blijft
Ondanks vooruitgang in bepaalde domeinen, stelt het rapport dat de federale maatregelen slechts een beperkte bijdrage leveren aan het dichten van de kloof voor het behalen van de energie- en klimaatdoelstellingen tegen 2030. Er is dus nood aan krachtig klimaatbeleid. Ook voor het behalen van onze reductiedoelstelling van -47% tegen 2030 ten opzichte van 2005 in de sectoren die geen deel uitmaken van het Europese systeem voor emissiehandel, is de uitdaging groot. Nauwe afstemming tussen het federale en regionale beleid blijft essentieel voor een doeltreffende evaluatie.
Lees het volledige rapport hier.
Bron: Copyright © 2019-2025 Klimaat.be - Alle rechten voorbehouden