Eerste fase studieopdracht 'Ruimtelijk ontsnipperingsprogramma - ROP Westkust' afgerond

De studieopdracht “Ruimtelijk ontsnipperingsprogramma – ROP Westkust” onderzoekt de mogelijkheden voor het ontsnipperen van de duinen aan de Westkust, op grondgebied van De Panne, Koksijde, Nieuwpoort en Middelkerke. Deze studieopdracht, uitgevoerd door de Vlaamse Landmaatschappij in opdracht van het Departement Omgeving, bestaat uit drie fasen. Het eindrapport van de eerste fase - een onderzoek naar potentiële ecologische ontsnipperingsmaatregelen - is nu afgewerkt. 

Waar onze kust vroeger een zeer dynamisch systeem was, blijven de duinen vandaag als eilanden over in een vast keurslijf van bebouwing en harde infrastructuur. Uitwisseling van levende organismen tussen de versnipperde duingebieden is sterk bemoeilijkt, en dat heeft een negatieve impact op de biodiversiteit. Voor weinig mobiele dieren die zelden of nooit buiten hun kleine vaste leefgebied komen, zoals de heivlinder, vormt een grote weg een zware barrière. Zulke dieren dreigen geïsoleerd te raken en lokaal uit te sterven als hun leefgebied wordt omsingeld door wegen of grote gebouwen.     

Belang van goed duinenbeheer

Naast reptielen, amfibieën, bepaalde broedvogels en zoogdieren zijn ook minder opvallende, kleinere, weinig mobiele soorten zoals dagvlinders, insecten en planten kwetsbaar door de versnippering van hun leefgebied. Een voldoende kwalitatieve leefomgeving voor deze diersoorten is een belangrijke indicatie van de algemene gezondheid van onze duinengordel. Een goed duinenbeheer maakt dus zeker werk van ontsnippering. Met hun ecosysteemdiensten zijn duinen immers van groot belang voor de kust, vooral in tijden van klimaatverandering en bij stijging van de zeespiegel. We denken daarbij aan de natuurlijke zeewerende barrière, de bron van drinkwater en buffer tegen verzilting van de polder, en uiteraard ook de toeristisch-recreatieve functie.

Eindrapport eerste fase

De studie onderzocht voor welke organismen er ontsnipperd moet worden en welke maatregelen daarvoor nodig zijn. 

Het rapport bevat o.a. 

• een lijst van voor deze kustzone relevante dier- en plantensoorten gebundeld in ecoprofielen;
• een inventaris van 130 mogelijke ontsnipperingmaatregelen in het westelijke kustgebied;
• een afwegingskader om te komen tot een lijst van prioritaire ontsnipperingsmaatregelen. Het kader is gebaseerd op landschappelijke, maatschappelijke en haalbaarheidscriteria. (o.a VAPEO).

Het rapport kwam tot stand door literatuuronderzoek, terreinonderzoek, raadpleging van terreinspecialisten en actorenoverleg. Het proces werd begeleid door een expertengroep.

Bekijk het rapport van de eerste fase (External website)

Vervolg

In de volgende fase worden in overleg met de gemeentebesturen en andere partners concrete ontsnipperingsmaatregelen uitgewerkt in twee voorbeeldprojecten: 

• Zwarten Hoek in De Panne: de verbinding tussen de Westhoek en de Cabourduinen
• Hoge Blekker-Panoramalaan en omgeving in Koksijde

Daarbij zal bijzondere aandacht gaan naar het verzoenen van de recreatie en ontsnippering.

De derde en laatste fase van de studieopdracht zal gericht zijn op kennisdeling voor de gehele Vlaamse kustzone. 

Bron: Departement Omgeving, Vlaamse overheid