De Vlaamse regering keurde op voordracht van minister Peeters afgelopen vrijdag 9 maart 2007 het eerste uitvoeringsbesluit goed van het nieuwe mestdecreet van 22 december 2006. Dit besluit was nog nodig om groen licht te krijgen voor de indiening van het derogatieverzoek bij de Europese Commissie een verzoek tot afwijking van de 170 kg stikstof uit dierlijke mest.
In het uitvoeringsbesluit worden nadere regels gesteld betreffende de opbrenging van meststoffen met lage stikstofefficintie of traag vrijkomende stikstof. Verder komen regels aan bod aangaande de aanwending van effluenten van mestbewerking en verwerking, de bemesting met kunstmest in het kader van de tuinbouw, de aanduiding van de 25 risicogebieden van oppervlaktewater, de vaststelling van de stikstofverliezen uit de stal en de voederrantsoenen van melkkoeien waarvoor de forfaitaire uitscheidingscijfers gelden. Tevens wordt bij het besluit een lijst gevoegd van de gemeenten met de gemeentelijke productiedruk in kg stikstof per ha op basis van het productiejaar 2005.
Volgens de nitraatrichtlijn mag in de kwetsbare zones water ten hoogste 170 kg stikstof per ha en per jaar uit dierlijke mest worden toegediend. Maar de nitraatrichtlijn voegt daaraan toe dat de lidstaten een andere hoeveelheid mogen vaststellen op voorwaarde dat dit verzoek om te mogen afwijken van de 170 kg goedgekeurd wordt door de Europese Commissie, die dit ter stemming voorlegt aan het nitraatcomit dat bestaat uit vertegenwoordigers van de lidstaten.
Het derogatieverzoek moet gemotiveerd zijn aan de hand van volgende objectieve criteria opgesomd als voorbeeld door de nitraatrichtlijn:
- lange groeiperiodes,
- gewassen met hoge stikstofopname,
- hoge nettoneerslag in de kwetsbare zone,
- bodems met een uitzonderlijk hoog denitrificatievermogen.
De volgende Europese lidstaten hebben reeds een derogatie of afwijking gekregen: Denemarken, Nederland, Duitsland, Oostenrijk, Ierland. Ook het derogatieverzoek van Walloni werd reeds goedgekeurd door het nitraatcomit.
Vlaanderen is volledig aangeduid als kwetsbare zone water. Minister Peeters heeft dan ook het derogatieverzoek ingediend bij de Europese Commissie. Dit derogatieverzoek werd opgesteld onder wetenschappelijke begeleiding van de wetenschappers van de universiteiten van Leuven en Gent. Het verzoek vraagt de verhoging van de bemestingsnorm van 170 kg stikstof uit dierlijke mest per ha en per jaar, en voor teelten en combinaties van teelten met lange groeiperiode en een hoge stikstofopname. Het gaat om grasland, grasland gecombineerd met mais, wintertarwe gecombineerd met een groenbemester, voederbieten en suikerbieten.
De volgende bemestingsnormen voor dierlijke mest worden in dit derogatieverzoek gevraagd: 250 kg stikstof uit dierlijke mest per ha en per jaar voor grasland en mais na gras, en 200 kg stikstof uit dierlijke mest per ha en per jaar voor wintertarwe met nadien een groenbemester en voor suikerbieten of voederbieten.
Zoals in Duitsland kan deze derogatie voorlopig toegepast worden tot de Europese Commissie na stemming in het nitraatcomit, een definitieve beschikking vaststelt.
De landbouwers, die deze derogatie voorlopig reeds toepassen hebben volgende verplichtingen:
- Ze moeten 2/3 van de stikstof uit dierlijke mest, met uitzondering van directe begrazing, toedienen voor 15 mei.
- Onmiddellijk na de oogst van wintertarwe en ten laatste voor 10 september zullen de landbouwers een groenbemester moeten zaaien.
- Het zal verboden zijn om stikstofbemesting toe te dienen na het ploegen van grasland, want dan komt er veel stikstof vrij.
- Het ploegen van grasland moet onmiddellijk gevolgd worden door het zaaien van een gewas met een hoge stikstofopname.
- Alle bemesting zal nauwkeurig moeten geregistreerd worden en er zal een stikstof- en fosforbalans moeten voorgelegd worden.
Tevens zal in de toekomst verder gegaan worden met de controle van de nitraatresidus op de percelen met derogatie, en zal de monitoring van de nitraatconcentratie in oppervlaktewater en grondwater de basis vormen van het mestbeleid.
De Europese Commissie kan nog bijkomende voorwaarden opleggen.
"2007 mag dan al een overgangsjaar zijn waarbij het nieuwe mestbeleid elk bedrijf ingepast moet worden. De uitdaging is echter ook om nu reeds onmiddellijk de waterkwaliteit om te buigen in een positieve trend. Daarvoor vraag ik de landbouwers en alle betrokken organisaties om een tandje bij te steken," besluit minister Peeters.
Bron : Persbericht van het kabinet van minister Kris Peeters (12 maart 2007)