08/09/2020

De bestrijding van vervuiling en klimaatverandering in Europa zal leiden tot een verbetering van de gezondheid en het welzijn, met name die van de meest kwetsbare mensen

happy_people
Terug naar artikeloverzicht

Luchtverontreiniging en geluidshinder, de gevolgen van de klimaatverandering zoals hittegolven, en blootstelling aan gevaarlijke chemische stoffen veroorzaken gezondheidsproblemen in Europa. De slechte kwaliteit van het milieu draagt bij aan 13% van de sterfgevallen, volgens een uitgebreide analyse van de gezondheid en het milieu die het Europees Milieuagentschap (EEA) vandaag heeft gepubliceerd. 

Het is belangrijker dan ooit om de gezondheid en het welzijn van de Europese burgers te verbeteren en de aandacht wordt daarbij momenteel toegespitst op de COVID-19-pandemie. De pandemie is een sprekend voorbeeld van de complexe verbanden tussen het milieu, onze sociale stelsels en onze gezondheid.

Volgens het EEA-rapport ‘Healthy environment, healthy lives: how the environment influences health and well-being in Europe' wordt een aanzienlijk deel van de ziektelast in Europa nog steeds toegeschreven aan milieuvervuiling door menselijke activiteiten. Het rapport, waarin uitgebreid gebruik gemaakt wordt van gegevens van de Wereldgezondheidsorganisatie over de oorzaken van overlijden en ziekte, onderstreept hoe de kwaliteit van het Europese milieu een belangrijke rol speelt bij het bepalen van onze gezondheid en ons welzijn. Het laat zien hoe sociale achterstand, ongezond gedrag en demografische verschuivingen in Europa van invloed zijn op de milieugezondheid, waarbij de meest kwetsbare mensen het hardst worden getroffen.

“Er bestaat een duidelijk verband tussen de toestand van het milieu en de gezondheid van onze bevolking. Iedereen moet begrijpen dat we door voor onze planeet te zorgen niet alleen ecosystemen redden, maar ook levens, met name die van de meest kwetsbaren. De Europese Unie maakt zich sterk voor deze aanpak en met de nieuwe biodiversiteitsstrategie, het actieplan voor de circulaire economie en andere toekomstige initiatieven zijn we op weg naar een veerkrachtiger en gezonder Europa voor de Europese burgers en meer dan dat,” aldus Virginijus Sinkevičius, commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij.

“COVID-19 was opnieuw een wake-upcall, die ons ten zeerste doordringt van de relatie tussen onze ecosystemen en onze gezondheid en de noodzaak om de feiten onder ogen te zien – de manier waarop we leven, consumeren en produceren is schadelijk voor het klimaat en heeft negatieve gevolgen voor onze gezondheid. Door middel van initiatieven variërend van onze ‘van boer tot bord'-strategie voor duurzaam en gezond voedsel tot het toekomstige Europese kankerbestrijdingsplan hebben we ons er uitdrukkelijk toe verbonden de gezondheid van onze burgers en onze planeet te beschermen,” aldus Stella Kyriakides, commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid.

“We zien verbeteringen in het milieu in Europa en in de Green Deal ligt een duidelijke nadruk op een duurzame toekomst, maar het rapport wijst erop dat krachtige actie nodig is om de meest kwetsbaren in onze samenleving te beschermen, aangezien armoede vaak hand in hand gaat met leven onder slechte milieuomstandigheden en een slechte gezondheid. De aanpak van deze verbanden moet onderdeel zijn van een geïntegreerde aanpak op weg naar een inclusiever en duurzamer Europa,” aldus Hans Bruyninckx, uitvoerend directeur van het EEA.

Belangrijkste constateringen

  • Luchtverontreiniging blijft de grootste bedreiging voor de gezondheid in Europa, met meer dan 400 000 vroegtijdige sterfgevallen per jaar in de EU als gevolg van luchtverontreiniging. Geluidshinder staat op de tweede plaats, met 12 000 vroegtijdige sterfgevallen, gevolgd door de gevolgen van de klimaatverandering, met name hittegolven.
  • De last van vervuiling en de klimaatverandering verschilt van land tot land, met duidelijke verschillen tussen de landen in het oosten en het westen van Europa. In Bosnië en Herzegovina is het percentage van de nationale sterfgevallen dat toe te schrijven is aan het milieu het hoogst (27%) en in IJsland en Noorwegen het laagst (9%).
  • Sociaal achtergestelde gemeenschappen kampen doorgaans met een drievoudige last van armoede, slechte milieukwaliteit en slechte gezondheid. Armere gemeenschappen worden vaak blootgesteld aan hogere niveaus van vervuiling en lawaai en aan hoge temperaturen, terwijl reeds bestaande gezondheidsproblemen de kwetsbaarheid voor milieugezondheidsrisico's doen toenemen. Er zijn gerichte maatregelen nodig om de milieuomstandigheden voor de meest kwetsbaren in Europa te verbeteren.
  • Mensen worden op ieder moment blootgesteld aan meerdere risico's, waaronder lucht- en waterverontreiniging, geluidshinder en chemische stoffen, die samengaan en elkaar in sommige gevallen versterken als het gaat om de gevolgen voor de gezondheid. Europese steden zijn bijzonder kwetsbaar voor deze meervoudige bedreigingen, maar beschikken tegelijkertijd over minder toegang tot groene en blauwe ruimten.
  • In lopend onderzoek wordt gekeken naar de verbanden tussen de huidige COVID-19-pandemie en milieudimensies. Men denkt dat het virus achter COVID-19 is overgegaan van dieren op mensen, een onvoorziene uitkomst van de druk die toenemende consumptie op onze natuurlijke systemen legt. Wat het effect van COVID-19 op gemeenschappen betreft, wijzen de eerste resultaten erop dat luchtverontreiniging en armoede in verband kunnen worden gebracht met hogere sterftecijfers. Volgens een eerste beoordeling in het rapport is er verder onderzoek nodig om deze interacties te verduidelijken.

 

Betere integratie van beleid, meer groene en blauwe ruimten zijn belangrijk onderdeel van de oplossing

In het rapport wordt benadrukt dat een geïntegreerde aanpak van milieu- en gezondheidsbeleid nodig is om milieurisico's aan te pakken, de meest kwetsbare groepen te beschermen en de voordelen die de natuur biedt ter ondersteuning van gezondheid en welzijn, volledig te benutten.

Een gezonde natuur is een belangrijk mechanisme voor de volksgezondheid, de bestrijding van ziekten en het bevorderen van een goede gezondheid en welzijn. Groene oplossingen bieden een drievoudig voordeel voor de gezondheid, de maatschappij en het milieu. Kwalitatief hoogwaardige groene en blauwe ruimten in stedelijke gebieden ondersteunen gezondheid en welzijn, bieden gelegenheid voor lichaamsbeweging, ontspanning en sociale integratie, met grote voordelen voor arme gemeenschappen. Groene en blauwe ruimten zorgen in steden voor afkoeling tijdens hittegolven, vangen overstromingswateren op, dringen geluidshinder terug en ondersteunen de stedelijke biodiversiteit. Tijdens de COVID-19-pandemie wezen veel commentatoren op een hernieuwde waardering voor de voordelen die toegang tot groene en blauwe ruimten, met name in stedelijke gebieden, biedt voor de geestelijke gezondheid en het welzijn.

De Europese Green Deal  vertegenwoordigt binnen de EU een cruciale koerswijziging in de Europese beleidsagenda en voorziet in een duurzame en inclusieve strategie om de gezondheid en kwaliteit van leven van mensen te verbeteren en de zorg voor de natuur te verbeteren, waarbij niemand wordt achtergelaten.

 

 

Bron: © Europese Unie, 1995-2020