Commissie trekt 4,6 miljard euro uit om nettonultechnologieën, de productie van batterijcellen voor elektrische voertuigen en hernieuwbare waterstof te stimuleren in het kader van het innovatiefonds

Vandaag, in de eerste week van haar nieuwe mandaat, intensiveert de Commissie haar inspanningen om nettonultechnologieën te stimuleren die van cruciaal belang zijn om het concurrentievermogen van de Europese industrie te waarborgen en tegelijkertijd de overeengekomen klimaatdoelstellingen te halen. Zij lanceert twee nieuwe oproepen tot het indienen van voorstellen met een budget van 3,4 miljard EUR om de uitrol van innovatieve decarbonisatietechnologieën in Europa, waaronder batterijen voor elektrische voertuigen, te versnellen. Zij lanceert ook de tweede veiling van de Europese waterstofbank om de productie van hernieuwbare waterstof in de Europese Economische Ruimte (EER) te versnellen met een budget van 1,2 miljard EUR uit EU-fondsen, plus meer dan 700 miljoen EUR uit drie lidstaten. Zowel de oproepen tot het indienen van voorstellen als de veiling worden gefinancierd door het innovatiefonds, waarbij gebruik wordt gemaakt van inkomsten uit de EU-regeling voor de handel in emissierechten (ETS).

Alle drie de oproepen bevatten nieuwe veerkrachtcriteria om de Europese industrie een impuls te geven. De veiling van batterijen en waterstofbanken zal ook specifieke veerkrachtcriteria bevatten om Europa te beschermen tegen afhankelijkheid van één leverancier.

Het stimuleren van nettonultechnologieën en de productie van batterijcellen voor elektrische voertuigen in heel Europa

De twee oproepen onderstrepen het engagement van de EU om het leiderschap en de productiecapaciteit van Europa op het gebied van innovatieve, geavanceerde nettonultechnologieën te versterken en tegelijkertijd de weg naar klimaatneutraliteit tegen 2050 te vervolgen.

De algemene oproep voor nettonultechnologieën ter waarde van 2,4 miljard EUR (IF24-oproep) ondersteunt decarbonisatieprojecten van verschillende omvang, alsook projecten die gericht zijn op de productie van componenten voor hernieuwbare energie, energieopslag, warmtepompen en waterstofproductie.

Projecten die van toepassing zijn op de oproep tot het indienen van voorstellen voor nettonultechnologieën zullen worden beoordeeld op basis van hun potentieel om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, de mate van innovatie, de rijpheid van het project, de reproduceerbaarheid en de kostenefficiëntie. Bovendien zullen de lidstaten voor het eerst in het kader van de oproep tot het indienen van voorstellen voor het Innovatiefonds de mogelijkheid hebben om de oproep tot het indienen van voorstellen voor nettonultechnologie IF 24 aan te vullen met nationale financieringsregelingen. Deze nieuwe optie, “Grants-as-a-Service” genaamd,stelt de lidstaten in staat gebruik te maken van het evaluatieproces van het innovatiefonds en het gestroomlijnde goedkeuringsproces voor staatssteun. 

Voor het eerst zal een oproep van 1 miljard euro voor de productie van batterijcellen voor elektrische voertuigen (IF24-batterij)projecten ondersteunen die innovatieve batterijcellen voor elektrische voertuigen kunnen produceren of innovatieve productietechnieken, -processen en -technologieën kunnen toepassen. Today's call is only one measure in a broader approach to mobilise investment in an area that is essential for Europe's success in the clean energy transition and its competitiveness. Het ondersteunt bedrijven bij het richten van investeringen in Europa met nieuwe technologieën waar nog steeds vooruitgang wordt geboekt. Er zijn meerdere instrumenten nodig om een aantal van de economische belemmeringen waarmee de waardeketen voor batterijen in Europa, met inbegrip van zijn gigafabrieken, momenteel wordt geconfronteerd, te overwinnen. De Commissie zal de bestaande instrumenten blijven inzetten en nieuwe wegen blijven bewandelen, ook op korte termijn, om belemmeringen voor grootschalige industriële schaalvergroting weg te nemen.

Ook vandaag zijn de Commissie en de Europese Investeringsbank (EIB) een nieuw partnerschap gestart om investeringen in de batterijproductiesector van de EU te ondersteunen. Dit partnerschap voorziet in een aanvulling (leninggarantie) van 200 miljoen EUR op het InvestEU-programma uit het innovatiefonds. Het geld zal worden besteed aan de ondersteuning van innovatieve projecten in de Europese waardeketen voor de productie van batterijen om de financieringsuitdagingen aan te pakken door de komende drie jaar aanvullende risicoschuldverrichtingen van de EIB mogelijk te maken. 

Ondersteuning van de productie van hernieuwbare waterstof

Vandaag lanceert de Commissie ook de tweede veiling in het kader van de Europese waterstofbank, via het innovatiefonds (IF24 Auction). Zij zal 1,2 miljard EUR uit de inkomsten van het EU-emissiehandelssysteem (ETS) toewijzen ter ondersteuning van producenten van waterstof die is ingedeeld als hernieuwbare brandstof van niet-biologische oorsprong (RFNBO) in de Europese Economische Ruimte (EER).

Met een budget dat met 400 miljoen EUR is verhoogd ten opzichte van de eerste IF23-veiling, zal de nieuwe IF24-veiling projecten voor de productie van hernieuwbare waterstof ondersteunen, ongeacht de sector waarin deze zal worden verbruikt, met een specifiek budget van 1 miljard EUR; en waterstofproductie in projecten met afnemers in de maritieme sector, met een specifiek budget van 200 miljoen EUR. 

De Commissie biedt ook een “veilingenals dienst”-mechanismeaan, dat de lidstaten in staat stelt projecten te financieren die op de veiling hebben geboden, maar vanwege budgettaire beperkingen niet voor steun uit het innovatiefonds zijn geselecteerd. Dit stelt de lidstaten in staat nationale middelen te gebruiken om projecten op hun grondgebied te ondersteunen zonder dat op nationaal niveau een afzonderlijke veiling hoeft te worden gehouden, waardoor de administratieve lasten en kosten voor alle partijen worden verminderd. Spanje, Litouwen en Oostenrijk hebben onlangs aangekondigd dit jaar deel te nemen aan Auctions-as-a-Service en hebben tot 836 miljoen euro aan nationale fondsen toegezegd om projecten voor de productie van hernieuwbare waterstof in hun land te ondersteunen.

Volgende stappen

Projectpromotoren voor nettonultechnologieën en oproepen tot het indienen van voorstellen voor batterijen hebben tot 24 april 2025 om 17.00 uur (MET) de tijd om een aanvraag in te dienen voor oproepen tot het indienen van voorstellen voor het innovatiefonds via het financierings- en aanbestedingsportaal van de EU. Aanvragers worden sterk aangemoedigd om deel te nemen aan de infodag, die online zal plaatsvinden van 17 tot en met 18 december 2024. Van succesvolle aanvragers wordt verwacht dat zij uiterlijk in het eerste kwartaal van 2026 subsidieovereenkomsten ondertekenen.

Wat de veiling van hernieuwbare waterstof betreft, hebben inschrijvers tot 20 februari 2025 de tijd om een aanvraag in te dienen via het financierings- en aanbestedingsportaal van de EU. Ter voorbereiding van de aanvraag wordt projectontwikkelaars ten zeerste aangeraden de uitnodigingsdocumenten en de rubriek Vragen en antwoorden in het portaal te raadplegen en snel contact op te nemen met een financiële instelling over hun voltooiingsgarantie.   Succesvolle inschrijvers ondertekenen subsidieovereenkomsten binnen negen maanden na de sluiting van de oproep.

Achtergrond

Met een geraamde opbrengst van 40 miljard EUR uit het EU-emissiehandelssysteem tussen 2020 en 2030 wil het innovatiefonds financiële stimulansen creëren voor bedrijven en overheden om te investeren in geavanceerde koolstofarme technologieën en de transitie van Europa naar klimaatneutraliteit te ondersteunen.

Het innovatiefonds heeft via eerdere oproepen tot het indienen van voorstellen al ongeveer 7,2 miljard EUR toegewezen aan meer dan 120 innovatieve projecten. De resultaten van de IF23-oproep hebben het totale steunbedrag verhoogd tot 12 miljard EUR voor meer dan 200 projecten.

Het heeft ook bijna 700 miljoen EUR aan subsidies toegewezen ter ondersteuning van 6 waterstofproducerende projecten van hernieuwbare brandstoffen van niet-biologische oorsprong via de eerste veiling. (IF23 Veiling). Daarnaast telde de IF23 Auction ook een bijdrage van € 350 miljoen van Duitsland in het kader van de Auctions as a Service-regeling.    

Voor meer informatie 

• Vragen en antwoorden over de tweede veiling voor de productie van hernieuwbare waterstof in het kader van de Europese waterstofbank
• Resultaten van eerdere oproepen tot het indienen van voorstellen in het kader van het Innovatiefonds
• Projectenportfolio van het Innovatiefonds
• Dashboard projecten Innovatiefonds