De Europese Commissie heeft vandaag maatregelen aangekondigd tegen illegale afvaltransporten, die schadelijk zijn voor de volksgezondheid en het milieu. De Commissie heeft strengere regels voor nationale controles van afvaltransporten voorgesteld om ervoor te zorgen dat alle lidstaten over een gelijkwaardig niveau van controles beschikken. Ongeveer 25 % van de afvaltransporten van Europa naar ontwikkelingslanden in Afrika en Azië is vermoedelijk in strijd met internationale regelgeving. Dat afval wordt na aankomst vaak gestort of verkeerd verwerkt, wat tot grote negatieve gevolgen voor de volksgezondheid en het milieu leidt.
Milieucommissaris Janez Potočnik zei: ”Het is tijd voor strengere controles in alle lidstaten. Dat is de beste manier om ervoor te zorgen dat malafide exporteurs het systeem niet langer kunnen uitbuiten. Het voorstel dat vandaag gepresenteerd is, zal bijdragen aan het terugdringen van wanbeheer van afvalstoffen, aan de juiste behandeling van gevaarlijke afvalstoffen en het hergebruik van kostbare hulpbronnen.”
Hoewel sommige lidstaten over grondige, goed functionerende controlesystemen beschikken die zich ofwel op illegale afvaltransporten in havens richten of op de locaties van afvalproducenten en –inzamelaars, zijn andere lidstaten minder vergevorderd. Dit leidt ertoe dat exporteurs van illegaal afval hun afval naar de lidstaten met de meest soepele controles verzenden (“port hopping”).
Het huidige initiatief stelt regelmatige, op risico’s gebaseerde controles voor, sterkere samenwerking tussen autoriteiten en betere opleiding van inspecteurs. Dit zal de autoriteiten helpen om zich op de routes, tijden en voertuigen te concentreren die het vaakst bij illegale transporten betrokken zijn. De verhoogde aandacht voor inzamelpunten en opslaglocaties betekent dat controles in een eerder stadium kunnen plaatsvinden. Door de illegale export van afvalstoffen in een vroeg stadium te verhinderen, vermindert de druk op de traditionele punten van vertrek. De planning van controles zal de autoriteiten bovendien beter in staat stellen, hun vermogen tot het uitvoeren van doeltreffende controles te verbeteren.
Controles ter plaatse – een kernelement van het voorstel – zullen het mogelijk maken om bewijs over de wettigheid van een transport direct van de daarvoor verantwoordelijke persoon te verkrijgen, die dan kan aantonen dat de getransporteerde afvalstoffen voor milieuhygiënisch verantwoord beheer in een derde land bestemd zijn.
Doeltreffende controles leveren zowel de lidstaten als de industrie besparingen en directe economische voordelen op, doordat schoonmaak- en terughaalkosten worden vermeden. Bovendien kunnen controles voorkomen dat waardevolle, in afvalstoffen voorkomende grondstoffen (bijvoorbeeld waardevolle metalen als kobalt en indium in elektronisch afval) verloren gaan. Deze stoffen kunnen dan worden gerecycled en weer op de markt worden gebracht. Dit zal uiteindelijk tot geoptimaliseerde afvalverwerkingsprocessen, betere sorteer- en recyclingtechnieken en betere toegang tot hoogwaardige grondstoffen leiden.
Achtergrond
De aanzienlijk lagere kosten voor de verwerking en verwijdering van afval in ontwikkelingslanden zijn een belangrijke economische stimulans voor illegale afvaltransporten. Deze lagere kosten zijn hoofdzakelijk terug te voeren op minder strenge milieu- en gezondheidsnormen dan in de EU en in sommige gevallen het totale gebrek aan controles. Als de recyclingnormen en de recyclingcapaciteit in de landen van bestemming ontoereikend zijn, worden potentiële milieu- en gezondheidsrisico’s eenvoudigweg naar andere delen van de wereld uitgevoerd. De dumping of niet-conforme verwerking van afvalstoffen heeft grote gevolgen voor het milieu en leidt tot gezondheidsrisico’s op de lange termijn voor burgers en werknemers. Lekkend afval verontreinigt ook de bodem en het water en leidt tot luchtverontreiniging (door de uitstoot van bijvoorbeeld zware metalen en persistente organische verontreinigende stoffen). Die uitstoot leidt ook tot opwarming van de aarde en aantasting van de ozonlaag.
De EU-verordening betreffende de overbrenging van afvalstoffen verbiedt alle uitvoer van gevaarlijke afvalstoffen naar niet-OESO-landen en alle uitvoer van voor verwijdering bestemde afvalstoffen naar landen buiten de EU/EVA. Illegale afvaltransporten moeten worden teruggenomen wanneer zij worden opgespoord. De verordening staat de uitvoer van voor nuttige toepassing bestemde, ongevaarlijke afvalstoffen voor behandelingen buiten de OESO toe, maar vereist van de nationale autoriteiten dat zij nagaan dat de afvalstoffen in kwestie op een manier die in het algemeen gelijkwaardig is aan met in de wetgeving van de EU vastgelegde normen, beheerd worden. Deze verordening bevat geen specifieke bepalingen over de planning van controles of de manier waarop controles moeten worden uitgevoerd.
Het voorstel houdt rekening met de resultaten van een openbare raadpleging, die aangaf dat EU-voorschriften omtrent controles op afvaltransporten op brede steun van belanghebbenden (90 % van de respondenten) kunnen rekenen. Ook komt het voorstel tegemoet aan een aantal problemen met de toepassing van de verordening waarop kmo's hebben gewezen, met name het feit dat de verordening vanwege verschillen bij de uitvoering en de interpretatie in de lidstaten niet heeft geleid tot het ontstaan van een gemeenschappelijke markt voor het gebruik en de recycling van afval, en dat meer moet worden gedaan om een uniforme toepassing van de verordening te waarborgen, waarbij meer aandacht aan gevaarlijke afvalstoffen en minder aan niet-problematisch afval moet worden geschonken.
Meer informatie:
Link naar de mededeling: http://ec.europa.eu/environment/waste/shipments/news.htm
Zie ook: http://ec.europa.eu/environment/waste/index.htm
© European Union, 1995-2013