Commissie geeft groen licht voor Nederlandse staatssteunregeling van 750 miljoen euro ter ondersteuning van het koolstofvrij maken van industriële processen om de transitie naar een nettonuleconomie te bevorderen

De Europese Commissie heeft groen licht gegeven voor een Nederlandse staatssteunregeling van 750 miljoen euro ter ondersteuning van investeringen in het koolstofvrij maken van industriële productieprocessen om de transitie naar een nettonuleconomie te bevorderen. De regeling is goedgekeurd binnen het tijdelijke crisis- en transitiekader voor staatssteun, dat op 9 maart 2023 door de Commissie is vastgesteld en op 20 november 2023 en 2 mei 2024 is gewijzigd.

De Nederlandse maatregel

Binnen het tijdelijke crisis- en transitiekader heeft Nederland bij de Commissie een steunregeling van 750 miljoen euro aangemeld ter ondersteuning van investeringen in het koolstofvrij maken van industriële productieprocessen om de transitie naar een nettonuleconomie te bevorderen.

De regeling zal ondernemingen in Nederland stimuleren om de broeikasgasemissies van industriële productieprocessen met ten minste 40 % te verminderen ten opzichte van de huidige situatie. Het gaat om rechtstreekse subsidies die worden toegekend na een of meer oproepen tot het indienen van voorstellen.

De maatregel staat open voor ondernemingen die een industriële installatie in Nederland exploiteren en heeft betrekking op investeringen die via elektrificatie van industriële processen de vervanging van fossiele brandstoffen mogelijk maken. Om in aanmerking te komen moeten begunstigden hun jaarlijkse broeikasgasemissies tegen 2030 verminderen tot ten minste 0,1 miljoen ton onder de minimumdrempel van de nationale CO₂-heffing. De regeling zal een belangrijke bijdrage leveren aan de Nederlandse strategie om de uitstoot van broeikasgassen door de industrie tegen 2030 met 4 miljoen ton te verminderen.

De Commissie is van oordeel dat de Nederlandse maatregel in overeenstemming is met de voorwaarden van het tijdelijke crisis- en transitiekader. Met name zal de steun i) niet meer dan 200 miljoen euro per begunstigde bedragen, en ii) uiterlijk 31 december 2025 worden verleend. De steun wordt ook afhankelijk gesteld van voorwaarden om daadwerkelijke emissiereducties te garanderen.

Daarnaast wordt de steun onderworpen aan voorwaarden om buitensporige concurrentieverstoringen te beperken, waaronder een terugvorderingsmechanisme op basis waarvan begunstigden een deel van de ontvangen steun aan Nederland terugbetalen indien het project extra netto-inkomsten genereert. Voorts mogen begunstigden hun productiecapaciteit niet met meer dan 2 % verhogen ten opzichte van de huidige situatie.

De Commissie heeft geconcludeerd dat de Nederlandse regeling noodzakelijk, passend en evenredig is om de groene transitie te versnellen en de ontwikkeling te bevorderen van bepaalde economische activiteiten die van belang zijn voor de uitvoering van het REPowerEU-plan en het industrieel plan voor de Green Deal, in overeenstemming met artikel 107, lid 3, punt c), van het Verdrag betreffende de werking van de EU en de voorwaarden van het tijdelijke crisis- en transitiekader.

Daarom heeft de Commissie, op grond van de EU-staatssteunregels, toestemming gegeven voor de steunmaatregel.

Achtergrond

De Commissie heeft op 9 maart 2023 het tijdelijke crisis- en transitiekader goedgekeurd om steunmaatregelen te bevorderen in sectoren die belangrijk zijn voor de transitie naar een nettonuleconomie, in overeenstemming met het industrieel plan voor de Green Deal.

Het tijdelijke crisis- en transitiekader voorziet in de volgende soorten steun, die de lidstaten tot 31 december 2025 kunnen verlenen om de groene transitie te versnellen:

• Maatregelen om de implementatie van hernieuwbare energie te versnellen (afdeling 2.5). De lidstaten kunnen regelingen opzetten voor investeringen in alle hernieuwbare energiebronnen, met vereenvoudigde aanbestedingsprocedures.
• Maatregelen om industriële processen koolstofvrij te maken (afdeling 2.6). De lidstaten kunnen investeringen in het koolstofvrij maken van industriële activiteiten ondersteunen om de afhankelijkheid van ingevoerde fossiele brandstoffen te beperken, met name door elektrificatie, energie-efficiëntie en de overschakeling op hernieuwbare en op elektriciteit gebaseerde waterstof die aan bepaalde voorwaarden voldoet. Ze kunnen de mogelijkheden uitbreiden om steun toe te kennen voor het koolstofvrij maken van industriële processen bij de overschakeling naar van waterstof afgeleide brandstoffen.
• Maatregelen om investeringen in sectoren die van belang zijn voor de transitie naar een nettonuleconomie te versnellen (afdeling 2.8). De lidstaten kunnen investeringssteun toekennen voor de fabricage van strategische componenten, zoals batterijen, zonnepanelen, windturbines, warmtepompen, elektrolyse-installaties en installaties voor koolstofafvang en -opslag, alsmede voor de productie van belangrijke componenten en voor de productie en recycling van daaraan verbonden kritieke grondstoffen. De steun is beperkt tot een bepaald percentueel plafond van de investeringskosten of tot een bepaald bedrag, afhankelijk van de locatie van de investering en de omvang van de begunstigde. Kleine en middelgrote ondernemingen en ondernemingen in achterstandsgebieden komen in aanmerking voor meer steun, zodat afdoende rekening wordt gehouden met cohesiedoelstellingen. Bovendien kunnen de lidstaten in uitzonderlijke gevallen hogere steun toekennen aan individuele ondernemingen, wanneer het risico reëel is dat de investeringen anders buiten Europa worden gedaan. Hiervoor gelden bepaalde waarborgen.

Meer informatie over het tijdelijke crisis- en transitiekader.

De niet-vertrouwelijke versie van het besluit van vandaag komt, zodra eventuele vertrouwelijkheidskwesties zijn opgelost, onder zaaknummer SA.112112 beschikbaar in het staatssteunregister op de website van DG Concurrentie van de Commissie. Een overzicht van de recentste staatssteunbesluiten die op internet en in het EU-Publicatieblad zijn gepubliceerd, is te vinden in de elektronische nieuwsbrief Competition Weekly e-News.

Deze Nederlandse regeling van 750 miljoen euro zal Nederland helpen de invoering van schonere productietechnologieën in de industrie te versnellen. Met deze regeling worden ondernemingen gestimuleerd om hun industriële processen aan te passen door minder vervuilende apparatuur te gebruiken en af te stappen van fossiele brandstoffen. Dit zal bijdragen tot de verwezenlijking van de klimaatdoelstellingen van de EU en de lidstaten.

Margrethe Vestager, uitvoerend vicevoorzitter belast met het mededingingsbeleid

Bron: © Europese Unie, 1995-2024