Commissie besluit België voor Hof van Justitie van de Europese Unie te dagen wegens onvoldoende maatregelen tegen nitraatverontreiniging
De Europese Commissie heeft besloten België voor het Hof van Justitie van de Europese Unie te dagen omdat het in het Vlaams Gewest onvoldoende maatregelen heeft genomen tegen nitraatverontreiniging, zoals vereist op grond van de nitratenrichtlijn (Richtlijn 91/676/EEG van de Raad). De richtlijn heeft tot doel het oppervlakte- en grondwater te beschermen tegen verontreiniging door nitraten uit agrarische bronnen. Wanneer uit monitoring blijkt dat nitraten verontreiniging veroorzaken, moeten de lidstaten actieprogramma's opzetten om dergelijke verontreiniging te voorkomen en te verminderen. Wanneer de bestaande maatregelen de verontreiniging niet verminderen, moeten onmiddellijk aanvullende maatregelen worden genomen.
In de Europese Green Deal, met de daarin geformuleerde ambitie om verontreiniging tot nul terug te brengen, wordt ernaar gestreefd de lucht-, water- en bodemverontreiniging terug te dringen tot een niveau dat niet langer als schadelijk voor de menselijke gezondheid en de natuurlijke ecosystemen wordt beschouwd. Nitraten in water leiden tot negatieve gezondheidseffecten en beschadigde ecosystemen in zoet water en kustwateren. De afgelopen jaren is de vervuiling van grond- en oppervlaktewateren in het Vlaams Gewest aanzienlijk verslechterd; deze wateren behoren tot de meest vervuilde in de EU. Uit verslagen van de Vlaamse autoriteiten blijkt duidelijk dat opeenvolgende Vlaamse nitraatactieprogramma's niet tot resultaten hebben geleid en dat de verontreinigingsniveaus tot op heden nog steeds buitensporig hoog zijn, wat een risico vormt voor mens en milieu.
De Commissie heeft België in februari 2023 een aanmaningsbrief gestuurd waarin zij er bij de Vlaamse autoriteiten op aandrong dringend actie te ondernemen tegen nitraatverontreiniging. Deze brief werd gevolgd door een met redenen omkleed advies in september 2023. Bijna vijf jaar nadat de noodzaak van dringende maatregelen voor het eerst door de Belgische autoriteiten werd vastgesteld, heeft het Vlaams Gewest de vereiste maatregelen nog steeds niet genomen. De Commissie is daarom van mening dat de inspanningen van de Belgische autoriteiten tot op heden ontoereikend zijn, en daagt België daarom voor het Hof van Justitie van de Europese Unie.
Achtergrond
De nitratenrichtlijn heeft tot doel de waterkwaliteit in heel Europa te beschermen door te voorkomen dat nitraten uit agrarische bronnen grond- en oppervlaktewateren vervuilen en door het gebruik van goede landbouwpraktijken te bevorderen. De nitratenrichtlijn maakt integraal deel uit van de kaderrichtlijn water en is een van de belangrijkste instrumenten voor de bescherming van wateren tegen de druk van de landbouw.
Een te hoog nitraatgehalte kan schade toebrengen aan zoet water en het mariene milieu door een proces dat “eutrofiëring” wordt genoemd. Dat leidt tot een overmatige groei van algen, waardoor ander leven verstikt en vissen in meren en rivieren sterven. Bovendien is het erg duur om overtollige nitraten weg te zuiveren uit drinkwater, en die kosten komen vaak voor rekening van waterleidingsbedrijven en soms ook van watergebruikers zoals huishoudens.
In februari 2023 heeft de Commissie België voor het Hof van Justitie van de Europese Unie gedaagd wegens slechte waterkwaliteit als gevolg van nitraatverontreiniging in Wallonië. Deze zaak werd afgesloten nadat in maart 2023 het herziene Waalse nitraatactieprogramma was goedgekeurd.
Bron: © Europese Unie, 1995-2024