Op 16 oktober 2015 keurde de Vlaamse Regering, op voorstel van minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Joke Schauvliege, de OVAM-conceptnota over het duurzaam voorraadbeheer van stortplaatsen goed (hier te downloaden). Het gaat om een vernieuwend concept, ook bekend als Enhanced Landfill Management & Mining of ELFM. Kern van de zaak is een langetermijnbeheer van (voormalige) stortplaatsen. Optimale en duurzame integratie van stortplaatsen in de leefomgeving zijn de krachtlijnen van de nieuwe aanpak.
‘Dynamische voorraden’
Met ELFM worden stortplaatsen niet langer gezien als louter statische constructies die voor de eeuwigheid zijn ontworpen. Ze worden beschouwd als dynamische voorraden van materiaal, energie en ruimte die vroeg of laat een meerwaarde opleveren voor de leefomgeving en de lokale economie. Die benadering is nu ook opgepikt door de Europese Unie, die het Interreg Europe-project COCOON heeft goedgekeurd, het eerste onderzoek naar de mogelijkheden van ELFM² dat door de EU wordt gefinancierd.
Om de nieuwe benadering van stortplaatsen te bevorderen, is er nood aan nieuwe specifieke beleidsinstrumenten. Daar ligt dan ook de focus van de partners van COCOON. Naast de OVAM telt het Consortium for a Coherent European Landfill Management Strategy zeven andere Europese organisaties: i-Cleantech Vlaanderen (coördinatie), Department of Environment of the Ministry of Agriculture, Rural Development and Environment (Cyprus), Rijkswaterstaat (Nederland), State Office of Environment van de deelstaat Brandenburg (Duitsland), Environment and Resources Authority (Malta), WasteServ Malta Ltd (Malta) en Sanitation Cordoba (Spanje).
Beleidsinstrument als hefboom
Op 7 en 8 februari 2017 vond bij de OVAM de startvergadering plaats van COCOON. Doel is om beleidsinstrumenten te ontwikkelen waarbij het beheer, de valorisatie en de integratie van stortplaatsen in de circulaire economie de centrale doelstellingen zijn. Elke partner heeft een bestaand beleidsinstrument aangegeven dat als hefboom kan dienen om de nieuwe aanpak te introduceren. Voor Vlaanderen is dat het bodemdecreet, in Nederland de wet op de milieubescherming, en in Andalusië, Brandenburg, Cyprus en Malta zijn het hoofzakelijk financiële beleidsinstrumenten.
De volgende stap is om per regio een actieplan op te stellen om landfill mining te bevorderen. Daarnaast moeten de partners een stakeholdersgroep als overlegorgaan installeren en een landfill mining-beleid ontwikkelen. Het totale budget bedraagt 1 400 000 euro, waarvan 1 190 000 euro wordt gesubsidieerd door Interreg Europe.
COCOON is niet het enige initiatief rond de valorisatie van stortplaatsen waar Vlaanderen een rol in speelt. In 2016 werd namelijk al New-Mine goedgekeurd als EU Horizon 2020-project. Beide projecten werden vanuit Vlaanderen geïnitieerd.
Bron: De Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij